رقابت منطقه‌ای با اعداد واقعی

به گزارش سرمایه فردا، در سال‌های اخیر، خلیج فارس به یکی از جذاب‌ترین مقصدهای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) تبدیل شده است. گزارش اخیر اکونومیست نشان می‌دهد که کشورهای این منطقه در حال جذب میلیاردها دلار سرمایه خارجی هستند؛ رقمی که نه‌تنها چشمگیر است، بلکه روندی صعودی و هدفمند را نشان می‌دهد. این در حالی‌ست که ایران، با وجود ظرفیت‌های بالقوه، همچنان درگیر وعده‌های اغراق‌آمیز و جلسات غیررسمی است که بیشتر به داستان‌های تخیلی شباهت دارد تا برنامه‌ریزی اقتصادی.

بر اساس آمار منتشرشده، مجموع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای خلیج فارس طی سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۹ به بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این رقم اگرچه از نظر ایران «کم» به نظر می‌رسد، اما در واقعیت اقتصادی منطقه، بسیار معنادار و قابل اتکاست. امارات متحده عربی با سهم ثابت ۴۰ تا ۴۵ میلیارد دلاری در هر سال، عملاً به «صندوق‌دار منطقه» تبدیل شده؛ کشوری که ثبات سیاسی، زیرساخت‌های مالی و قوانین شفاف آن را به مقصدی مطمئن برای سرمایه‌گذاران جهانی بدل کرده است.

بسترهای امن برای سرمایه‌گذاری در خلیج فارس

عربستان سعودی نیز با شتابی چشمگیر از ۳۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ به بیش از ۵۵ میلیارد دلار در ۲۰۲۹ خواهد رسید. این رشد نشان می‌دهد که ریاض دیگر تنها به درآمدهای نفتی تکیه نمی‌کند و با اصلاحات اقتصادی و پروژه‌های بلندپروازانه مانند «ویژن ۲۰۳۰»، در پی جذب سرمایه‌های خارجی برای تنوع‌بخشی به اقتصاد خود است.

قطر، عمان و بحرین نیز هرچند سهم کوچکی از این بازار دارند، اما روندی رو به رشد را تجربه می‌کنند؛ مانند مهمانانی که تازه به سفره رسیده‌اند اما جای خود را به‌تدریج تثبیت می‌کنند. در این میان، کویت تنها کشوری‌ست که سهمش از FDI در حال کاهش است؛ کشوری که با تکیه بر دینار قدرتمندش، از وابستگی به سرمایه خارجی پرهیز می‌کند و همچنان بر استقلال مالی خود تأکید دارد.

در مقابل این تصویر واقعی و عددی، ایران با ادعاهایی چون «جلسه نمی‌گذاریم مگر با هزار میلیارد دلار» یا «در لابی هتل‌های ترکیه با دوستان ترامپ آشنا می‌شویم»، بیشتر به طنز اقتصادی شباهت دارد تا سیاست‌گذاری. این نگاه غیرواقعی به سرمایه‌گذاری، نه‌تنها فرصت‌ها را از بین می‌برد، بلکه اعتماد سرمایه‌گذاران بالقوه را نیز خدشه‌دار می‌کند.

نتیجه‌گیری:

کشورهای خلیج فارس با پذیرش واقعیت‌های اقتصادی، اصلاح ساختارها و ایجاد بسترهای امن برای سرمایه‌گذاری، در حال تبدیل شدن به قطب‌های جدید جذب سرمایه جهانی هستند. ایران اما همچنان درگیر اعداد خیالی و جلسات غیررسمی‌ست؛ گویی در بازی شطرنج منطقه، مهره‌ای را حرکت نمی‌دهد، بلکه منتظر است تا حریفان خودشان کیش‌ومات شوند. اگر قرار است ایران سهمی از این سرمایه‌گذاری‌ها داشته باشد، باید از تخیل فاصله بگیرد و به سمت واقعیت‌های عددی و سیاست‌گذاری‌های شفاف حرکت کند.