رفتار محتاطانه سرمایه‌گذاران خرد بازار طلا را به صحنه‌ای پرتنش تبدیل کرد

بازار طلا بار دیگر به کانون توجه سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران اقتصادی تبدیل شده است، نوسانات نرخ ارز زمزمه‌های تغییر تعرفه واردات شمش و رفتار احتیاطی خریداران خرد، همگی دست‌به‌دست هم دادند تا صحنه‌ای پرتنش و پرتحرک در بازار طلا رقم بخورد، در چنین فضایی طلا نه تنها به‌عنوان کالایی زینتی، بلکه به‌مثابه پناهگاهی امن در برابر تلاطم‌های اقتصادی، جایگاه خود را تثبیت کرد.

در روزهایی که نوسانات نرخ ارز به شدت افزایش پیدا کرده است و زمزمه‌های تغییر تعرفه واردات شمش به گوش می‌رسد، بازار طلا به صحنه‌ای پرتنش و پر از نبود قطعیت تبدیل شده است؛ این وضعیت نه تنها بر قیمت طلا تأثیر می‌گذارد، بلکه رفتار سرمایه‌گذاران خرد را نیز تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد احتیاط در تصمیم‌گیری‌های مالی آن‌ها شده است.

تحلیل‌گران اقتصادی در این شرایط به بررسی دو سناریوی جهانی می‌پردازند که می‌تواند بر آینده بازار طلا تأثیرگذار باشد، سناریوی اول به تحولات اقتصادی جهانی و نوسانات قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی مربوط می‌شود.

در این سناریو عواملی همچون سیاست‌های پولی کشورهای بزرگ، تغییرات در تقاضای جهانی طلا و وضعیت اقتصادی کشورهای تولیدکننده طلا نقش مهمی ایفا می‌کنند و سناریوی دوم به تأثیر سیاست خارجی ایران بر بازار طلا مربوط می‌شود.

در این راستا تحولات سیاسی و اقتصادی داخلی و بین‌المللی می‌تواند بر نرخ ارز و در نتیجه بر قیمت طلا تأثیرگذار باشد، به عنوان مثال، هرگونه تغییر در توافقات هسته‌ای یا تحریم‌ها می‌تواند نوسانات شدیدی در بازار ارز و طلا ایجاد کند.

در این شرایط، سرمایه‌گذاران خرد به دلیل نبود قطعیت‌های موجود، رفتار محتاطانه‌ای را در پیش گرفته‌اند، آن‌ها به دنبال شناسایی عوامل کلیدی و پیش‌بینی روندهای آینده هستند تا بتوانند تصمیمات مالی بهتری در نظر بگیرند؛ تحلیل‌گران با بررسی این دو سناریو و تأثیرات آن‌ها بر بازار طلا، تلاش در ارائه راهکارهایی برای مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری بهینه دارند.

عبادالله محمدولی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به اینکه تقاضا برای طلا همچنان بالا است، اظهار می‌کند: در حال حاضر معاملات اونس در بازار جهانی در یک محدوده نوسانی است و در بازار داخلی نیز تحت تأثیر قیمت دلار تغییر می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: قیمت رسمی طلا هر روز ساعت ۱۱:۴۵ صبح اعلام می‌شود و معاملات پیش از این ساعت بر اساس قیمت روز قبل یا به‌صورت علی‌الحساب انجام می‌شود، توصیه می‌شود در شرایط نوسانی بازار مردم از خریدهای عجولانه پرهیز کنند و در زمان‌هایی که قیمت رسمی اعلام نشده است از انجام معامله خودداری کنند.

عضو هیئت‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران عنوان می‌کند: بر اساس مقررات صنفی عرضه طلای دست دوم تخلف محسوب می‌شود، اما از نظر قانونی هیچ مصوبه‌ای برای برخورد با واحدهای متخلف وجود ندارد و این خلأ قانونی در صنعت طلا و جواهر، نیازمند تدوین مقررات مشخص و پیگیری جدی از سوی نهادهای مسئول است.

محمدولی با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تعداد شکایات مردمی از واحدهای صنفی طلا افزایش پیدا کرده است، تصریح می‌کند: ناآگاهی برخی خریداران و فرصت‌طلبی برخی فروشندگان از مهم‌ترین دلایل بروز این شکایات است، بعضی واحدها با اعلام قیمت‌های غیرواقعی و بالا، باعث ضرر و زیان خریداران شدند.

وی ادامه می‌دهد: برخی از خلأ اطلاعاتی و نبود نظارت سوءاستفاده کردند و معاملات غیرمنطقی انجام دادند.

عضو هیئت‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران با تشریح فرایند قیمت‌گذاری طلا در بازار می‌گوید: از مردم انتظار داریم پیش از هر معامله، قیمت‌ها را از منابع معتبر استعلام و از خرید در ساعات غیررسمی بازار پرهیز کنند، همچنین از مسئولان تقاضا داریم با نظارت دقیق‌تر بر عملکرد واحدهای صنفی، مانع تکرار چنین سوءاستفاده‌هایی شوند.

افزایش تقاضا برای خرید طلای آب‌شده و سکه

پویان مظفری، کارشناس بازار طلا نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با ادامه روند صعودی قیمت دلار، تقاضا برای خرید طلای آب‌شده و سکه به‌طور محسوسی افزایش پیدا کرده است و بسیاری از خریداران با نگاهی به نوسان دلار ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به طلا تبدیل کنند.

وی معتقد است: این موج تقاضا به‌ویژه در بازارهای خرد موجب شد بعضی طلافروشی‌ها از درج لحظه‌ای قیمت خودداری کنند و معاملات با احتیاط بیشتری انجام شود، بازار در این روز بیش از آن‌که تابع عرضه و تقاضای واقعی باشد، تحت تأثیر انتظارات و هیجانات روانی قرار دارد.

این کارشناس بازار طلا عنوان می‌کند: در همین حال خبرهایی از تغییر در تعرفه واردات شمش طلا به گوش می‌رسد و بعضی منابع از احتمال کاهش یا حتی حذف این تعرفه‌ها سخن گفته‌اند، اقدامی که در صورت تحقق، می‌تواند معادلات بازار را دگرگون کند.

مظفری می‌گوید: کاهش تعرفه‌ها از یک‌سو به افزایش عرضه و کاهش نسبی قیمت‌ها در میان‌مدت منجر می‌شود و از سوی دیگر، فرصت‌هایی تازه برای واحدهای تولیدی و فعالان صنعت طلا فراهم می‌کند، با این حال در کوتاه‌مدت چنین تغییراتی ممکن است نوساناتی در بازار ایجاد کند تا تعادل جدیدی شکل گیرد.

وی اضافه می‌کند: در این میان پیش‌بینی آینده بازار طلا در ایران، به‌ویژه در شرایطی که نرخ دلار همچنان صعودی است، نیازمند نگاهی چندوجهی است. اگر روند افزایش قیمت ارز ادامه یابد، طلا به‌عنوان دارایی امن، جذاب‌تر از گذشته خواهد شد و تقاضای سرمایه‌گذاری برای آن افزایش خواهد یافت. در مقابل، اگر سیاست‌های تعرفه‌ای به‌گونه‌ای تنظیم شوند که عرضه شمش در بازار داخلی افزایش یابد، ممکن است شاهد ثبات قیمت‌ها باشیم. البته نقش بانک مرکزی نیز در این میان تعیین‌کننده است؛ چرا که هرگونه مداخله از سوی نهادهای پولی، می‌تواند بازار را به سمت ثبات یا نوسان بیشتر سوق دهد.

مظفری گفت: بازار طلا در ایران در آستانه یک نقطه عطف قرار دارد. هم‌زمانی رشد نرخ ارز، تغییرات احتمالی در سیاست‌های تعرفه‌ای، و رفتار احتیاطی سرمایه‌گذاران، چشم‌اندازی پیچیده و چندلایه را پیش روی فعالان این بازار قرار داده است. در چنین شرایطی، طلا همچنان یکی از گزینه‌های اصلی برای حفظ ارزش دارایی‌ها باقی خواهد ماند، اما ورود به این بازار، بیش از هر زمان دیگری، نیازمند تحلیل دقیق، رصد لحظه‌ای، و درک عمیق از تحولات اقتصادی و سیاسی کشور است.

تقویت جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی طلا

شهیر محمدنیا، کارشناس بازارهای مالی درباره چشم‌انداز بازار طلا به خبرنگار ایمنا می‌گوید: دو سناریوی کلیدی پیش‌روی اقتصاد ایران قرار دارد که هرکدام می‌تواند مسیر متفاوتی برای قیمت‌گذاری، تقاضا و سیاست‌گذاری در این حوزه رقم بزند.

وی می‌افزاید: در سناریوی نخست، جهان با رکود اقتصادی یا رشد ضعیف روبه‌رو می‌شود؛ به‌ویژه در اقتصادهای بزرگ همچون ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا که در چنین شرایطی کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو می‌شود و افت بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا، سرمایه‌گذاران را به‌سوی دارایی‌های امن سوق می‌دهد.

کارشناس بازارهای مالی عنوان می‌کند: همین امر موجب افزایش نسبی قیمت جهانی طلا می‌شود، با این حال تقاضای صنعتی برای طلا به‌ویژه در حوزه‌های فناوری و جواهرسازی کاهش پیدا می‌کند و بازار جهانی با نوساناتی همراه خواهد بود که در مجموع روندی صعودی اما ملایم را رقم می‌زند.

محمدنیا ادامه می‌دهد: بازار داخلی ایران در این سناریو مسیر متفاوتی را طی می‌کند، نوسانات نرخ ارز و تحولات منطقه‌ای تأثیر مستقیمی بر قیمت طلا دارند و در شرایطی که قیمت اونس جهانی کاهش پیدا کرده، قیمت سکه و طلای ۱۸ عیار در ایران افزایش داشته است.

وی تصریح می‌کند: این پدیده نشان می‌دهد که عوامل داخلی از جمله نرخ دلار و فضای سیاسی منطقه‌ای نقش پررنگ‌تری در تعیین قیمت‌ها ایفا و در چنین فضایی کاهش درگیری‌های منطقه‌ای به ثبات نسبی در بازار ارز و طلا کمک می‌کند.

این کارشناس بازارهای مالی خاطرنشان می‌کند: در سناریوی دوم فرض بر آن است که دولت ایران با بهبود روابط خارجی، به‌ویژه با کشورهای غرب آسیا و اروپا به سمت تقویت پول ملی برود، نخست آنکه صادرات طلا و مصنوعات طلا به کشورهای منطقه افزایش پیدا می‌کند، به‌ویژه اگر سامانه‌های ثبت تجارت و مجوزهای صادراتی تسهیل شود.

محمدنیا ادامه می‌دهد: صادرات طلا سال گذشته تنها ۱۵۰ میلیون دلار بوده است و ظرفیت رشد بالایی در این حوزه وجود دارد.

این کارشناس بازارهای مالی تصریح می‌کند: دوم آنکه با ورود سرمایه خارجی و کاهش فشار تحریم‌ها، ارزش پول ملی تقویت می‌شود که می‌تواند به کاهش قیمت طلا در بازار داخلی منجر شود، سوم، افزایش اعتماد عمومی به بازار و رونق معاملات، به‌ویژه در صنف طلافروشان است که در دولت قبل با رکود و تعطیلی گسترده روبه‌رو بودند.

محمدنیا می‌گوید: سیاست خارجی فعال منطقه‌ای می‌تواند نقش محرک را برای بازار داخلی ایفا کند، به‌جای آن‌که بازار طلا تنها واکنش‌پذیر باشد، می‌تواند به سمت توسعه صادرات، جذب سرمایه و تثبیت قیمت‌ها حرکت کند، این تحول نه‌تنها به نفع تولیدکنندگان و فعالان صنفی خواهد بود، بلکه می‌تواند به تقویت جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی طلا نیز منجر شود.

وی خاطرنشان می‌کند: در امتداد این دو سناریو، آنچه بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند، نقش سیاست‌گذاری داخلی در هم‌راستا کردن بازار طلا با تحولات جهانی و منطقه‌ای است و در شرایطی که بازارهای جهانی با رکود یا گشایش روبه‌رو هستند، سیاست خارجی ایران در حال بازتعریف جایگاه خود در تعاملات منطقه‌ای است، سیاست‌گذاران داخلی نیز باید با نگاهی چندلایه، مسیر آینده بازار طلا را ترسیم کند.

این کارشناس بازارهای مالی تاکید می‌کند: اگر دولت بتواند با اصلاح تعرفه‌های واردات شمش، تسهیل مجوزهای صادراتی و ایجاد زیرساخت‌های شفاف برای معاملات طلا، زمینه را برای رقابت‌پذیری بیشتر فراهم کند، بازار داخلی می‌تواند از ظرفیت‌های جهانی بهره‌مند شود.

با ادامه روند صعودی قیمت دلار، تقاضا برای خرید طلای آب‌شده و سکه به‌طور محسوسی افزایش پیدا کرده است و بسیاری از خریداران با نگاهی به نوسان دلار ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به طلا تبدیل کنند

محمدنیا می‌افزاید: این اقدامات نه‌تنها به کاهش فاصله قیمتی میان بازار ایران و بازارهای جهانی کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش اعتماد عمومی و کاهش رفتارهای هیجانی در معاملات خواهد شد.

وی اظهار می‌کند: ثبات ارزی به‌عنوان مهم‌ترین متغیر مؤثر بر قیمت طلا در ایران، می‌تواند زمینه‌ساز دوره‌ای از آرامش نسبی در بازار باشد، دوره‌ای که در آن طلا نه به‌عنوان پناهگاه اضطراری، بلکه به‌عنوان دارایی سرمایه‌ای با بازدهی منطقی مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس بازارهای مالی می‌گوید: در چنین چشم‌اندازی، صنف طلافروشان، تولیدکنندگان مصنوعات طلا و فعالان حوزه صادرات می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق‌تر از فرصت‌های پیش‌رو بهره‌برداری کنند، به‌ویژه اگر دولت با ایجاد پنجره واحد صادراتی، تسهیل در ثبت سفارش‌ها و حمایت از برندهای داخلی، مسیر صادرات طلا را هموار کند، ایران می‌تواند سهم بیشتری از بازار منطقه‌ای را به خود اختصاص دهد.

محمدنیا می‌گوید: بازار طلا در ایران در نقطه‌ای ایستاده که هم تهدیدها و هم فرصت‌ها در آن به‌وضوح قابل مشاهده است، انتخاب مسیر آینده بیش از آن‌که به تحولات جهانی وابسته باشد، به نحوه رویارویی سیاست‌گذاران داخلی با این تحولات بستگی دارد.

وی عنوان می‌کند: اگر این رویارویی هوشمندانه، منعطف و مبتنی بر تحلیل دقیق باشد، طلا می‌تواند نه‌تنها نقش حافظ ارزش را ایفا کند، بلکه به یکی از پیشران‌های اقتصادی کشور بدل شود.