مرگ کرک؛ بن‌بست حقیقت در دو قطبی آمریکایی

به گزارش سرمایه فردا،  مرگ چارلی کرک، فعال سرشناس محافظه‌کار و بنیان‌گذار اندیشکده‌ی Turning Point USA، همچنان یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات فضای سیاسی و رسانه‌ای ایالات متحده است. در حالی‌که روایت‌های رسمی از سوی پلیس و نهادهای امنیتی با محافظه کاری شدید و به‌صورت قطره‌چکانی در اختیار افکار عمومی قرار می‌گیرد، شکاف‌های جدی در روایت‌های غیررسمی و واکنش چهره‌های سیاسی باعث شده‌است تا نظریه‌های توطئه بیش از همیشه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جناحی دست بالا را داشته‌باشند.

پلیس فدرال آمریکا تنها بخش‌های محدودی از پرونده را منتشر کرده است. آنچه تاکنون اعلام‌شده، شناسایی یک مظنون اصلی به نام تایلر رابینسون و بازجویی‌های اولیه از اوست؛ آن‌هم در شرایطی که گفته‌می‌شود این جوان ۲۲ ساله، هیچ نوع همکاری ای با بازجویان و بازرسان پرونده‌اش نداشته‌است. منابع نزدیک به بازرسان به رسانه‌ها گفته‌اند که فرد بازداشت‌شده در جلسات بازجویی «اظهارات متناقض» داشته و هنوز مشخص نیست انگیزه‌ی اصلی او شخصی، سیاسی یا ایدئولوژیک بوده است. همین خلأ اطلاعاتی بستر لازم برای گمانه‌زنی‌های گسترده را فراهم کرده است.

در همین راستا یک مقام امنیتی ناشناس در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست گفته‌است: «پرونده چارلی کرک از همان ابتدا به‌دلیل جایگاه رسانه‌ای و نفوذ سیاسی او در معرض فشارهای حزبی قرار گرفت. ما با حجم عظیمی از اطلاعات غلط و گمانه‌زنی‌های بی‌پایه روبه‌رو هستیم.»

انگشت اتهام دو حزب آمریکا به‌سوی یکدیگر

پس از انتشار خبر ترور، بسیاری از دوستان و هم‌حزبی‌های او به صراحت انگشت اتهام را به‌سمت دموکرات‌ها گرفتند. ترامپ به‌سرعت دموکرات‌ها و ادبیات «نفرت پراکن» چپ را عامل اصلی این ترور دانست. برخی اما لابی‌های خارجی را مسئول این ترور دانستند؛ تاکر کارلسون مجری سابق شبکه فاکس‌نیوز و از نزدیکان ترامپ که حالا چند وقتی است به انتقاد از او و دشمنی با دولت اسراییل معروف شده‌است، در برنامه‌ای ویژه، مرگ کرک را «نتیجه مستقیم فضای مسموم ایجاد شده توسط نخبگان لیبرال و دشمنان آمریکا در خاورمیانه» دانست. با وجود اینکه تاکر کارلسون در برنامه‌های مختلف احتمال ترور شدن توسط اسراییل را منتفی ندانسته است، استیو بنن، مشاور سابق ترامپ، در پادکست خود با نام «اتاق جنگ» اظهار کرد: «چارلی دشمنان زیادی داشت؛ هم در داخل حزب دموکرات و هم در بیرون از آمریکا. اما بیش از همه، او به‌دلیل ایستادن در کنار اسرائیل و دفاع بی‌قید و شرط از نتانیاهو هدف قرار گرفت.»

در مقابل، برخی از همکاران نزدیک کرک روایت‌های دیگری را مطرح کردند. به گفته آنان، احتمال دخالت مستقیم یک بازیگر خارجی – چه اسرائیل به‌دلیل اختلافات پنهان با او – نباید نادیده گرفته شود.

چرا اسراییل متهم است؟

گرچه چارلی کرک در ظاهر از حامیان سرسخت اسرائیل به‌شمار می‌رفت و روابط نزدیکی با محافل لابی‌گر یهودی در آمریکا داشت، برخی رسانه‌های محافظه‌کار افراطی مدعی شده‌اند که «اختلافات پنهان او با دفتر نتانیاهو» ممکن است انگیزه‌ای برای حذف او بوده باشد. کارلسون در یکی از برنامه‌های خود به این مسئله اشاره کرد که چارلی کرک آخرین‌بار برای این در کاخ سفید حضور پیدا کرده بود که با جنگ رژیم صهیونیستی با ایران و ادامه جنگ در غزه مخالفت کند و از این می‌ترسید که لابی صهیونیستی به‌دنبال ترور او باشد. همین گمانه و صحبت‌های دیگر کاربران شبکه‌های اجتماعی و نزدیکان چارلی کرک، کافی بود تا هشتگ‌هایی نظیر #IsraelKilledCharlie در شبکه‌های اجتماعی برند شود.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این پرونده، نحوه‌ی مدیریت اطلاعات توسط نهادهای امنیتی است. به‌جای انتشار یک گزارش جامع، پلیس فدرال به‌تدریج و به‌صورت محدود اطلاعات را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد. این «اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی» باعث شده‌است که روایت‌های رسمی و غیررسمی با یکدیگر در تضاد باشند.

در فضای مجازی نیز، کاربران بیش از آنکه به گزارش‌های رسمی استناد کنند، به ویدئوهای تحلیلی و روایت‌های اینفلوئنسرهای سیاسی در یوتیوب و تلگرام ارجاع می‌دهند. همین امر باعث شده‌است تا نظریه‌هایی نظیر دخالت مستقیم اسرائیل تا طراحی سناریوی داخلی توسط دموکرات‌ها – گفتمان غالب در میان کاربران باشد.

تشدید دو قطبی در آمریکا

با این حال این نظریات بیشتر از اینکه نشان‌دهنده یک توطئه صهیونیستی علیه جان یکی از نزدیکان رئیس‌جمهور آمریکا باشد، بیشتر نمایش دهنده اوج اختلافات و فضای دو قطبی موجود در جامعه آمریکا است. یک تحلیل‌گر نزدیک به جناح دموکرات در گفت‌وگو با نیویورک‌تایمز هشدار داد: «این دست فرضیه‌ها بیشتر بازتاب فضای دو قطبی و تلاش جمهوری‌خواهان برای سیاسی‌کردن ترور است تا یک تحلیل مبتنی بر شواهد.»

جمهوری‌خواهان از نخستین ساعات پس از مرگ کرک تلاش کردند دموکرات‌ها را به «سهل‌انگاری امنیتی» یا حتی «دست داشتن غیرمستقیم» متهم کنند. دونالد ترامپ در گردهمایی انتخاباتی خود در تگزاس، به صراحت گفت: «دموکرات‌ها فضایی ساخته‌اند که در آن صدای محافظه‌کاران دیگر امن نیست. مرگ چارلی فقط آغاز است.» در پاسخ، چهره‌های دموکرات این اتهام‌ها را «بی‌اساس» و «خطرناک» توصیف کرده‌اند. سناتور الیزابت وارن در بیانیه‌ای اعلام‌کرد: «استفاده از یک تراژدی برای اهداف انتخاباتی نه‌تنها بی‌اخلاقی است بلکه امنیت ملی را تضعیف می‌کند.»

مرگ چارلی کرک نه‌تنها جامعه آمریکا را در شوک فرو برد، بلکه به شکاف سیاسی موجود نیز ابعاد تازه‌ای بخشید. حامیان ترامپ این حادثه را «نماد شکنندگی آزادی بیان محافظه‌کاران» دانسته و بر شدت حملات خود علیه دموکرات‌ها افزودند. در مقابل، جناح لیبرال این حادثه را فرصتی برای تأکید بر خطر «رادیکالیسم راست» دانسته‌است.

ترامپ و متحدانش همچنان در سخنرانی‌های انتخاباتی خود از نام کرک به‌عنوان «شهید محافظه‌کاران» یاد می‌کنند و این موضوع به ابزاری تازه برای تحریک پایگاه رأی او بدل شده‌است. شبکه‌های اجتماعی جمهوری‌خواهان نیز به‌طور مداوم تصاویر و سخنان کرک را بازنشر می‌کنند و مرگ او را «نمادی از فساد ساختار سیاسی آمریکا» معرفی می‌کنند.

در نهایت، پرونده‌ی مرگ چارلی کرک بیش از آنکه پاسخی قطعی به‌همراه داشته‌باشد، پرسش‌های تازه‌ای را مطرح کرده است. تناقض روایت‌ها، مدیریت مبهم اطلاعات توسط نهادهای امنیتی و بهره‌برداری حزبی از این واقعه، فضایی ساخته که در آن نظریه‌های غیر رسمی میدان‌دار شده‌اند.

در شرایطی که آمریکا وارد چرخه‌ای تازه از رقابت‌های انتخاباتی برای کنگره می‌شود، این پرونده می‌تواند به یکی از عوامل کلیدی در تشدید دو قطبی سیاسی و اجتماعی تبدیل شود؛ دو قطبی‌ای که چارلی کرک در زمان حیاتش به‌خوبی آن را نمایندگی می‌کرد و اکنون مرگ او به آن دامن زده‌است.