درآمد ۴۰ کشور نفت خیز از جمله ایران در آینده نزدیک

محمود نجفی عرب امروز در نهمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران اظهار کرد: موضوع انرژی به یکی از معضلات کشور بدل شده است؛ امروز بسیاری از عوارض حوزه آلودگی‌های زیست محیطی و تاثیر آن روی سلامت به بحث مصرف انرژی باز می‌گردد. از طرف دیگر آژانس بین المللی انرژی هم در گزارشی به این موضوع پرداخته و اعلام کرده تلاش جهانی و برنامه کشورها برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و فاصله گرفتن از سوخت های فسیلی منجر به کاهش درآمد ۴۰ کشور نفت خیز از جمله ایران می‌شود و نوشته که ۲۸ کشور نفت خیز تا سال ۲۰۴۰ ممکن است نیمی از درآمد ۱۷۵ هزار میلیارد دلاری خود را از دست بدهند.

به گفته وی طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی میزان یارانه پنهان انرژی در ایران بعد از روسیه بالاترین میزان در جهان و معادل ۳۶ درصد کل تولید ناخالص داخلی (جی دی پی) کشور است. یعنی سال گذشته که جی دی پی کشور ۴۰۷ میلیارد دلار بوده، ۳۶ درصد آن به پرداخت یارانه انرژی تخصیص پیدا کرده است. به گفته آژانس اختلاف قیمت حامل‌های انرژی عرضه شده در بازار داخل ایران با قیمت‌ها در بازار جهانی طی سال گذشته ۱۲۷ میلیارد دلار بوده که معادل حدود سه برابر بودجه جاری دولت است. از این رقم ۵۲ میلیارد دلار آن یارانه پنهان نفت، ۴۵ میلیارد دلار آن یارانه پنهان گاز و ۳۰ میلیارد دلار هم یارانه پنهان برق بوده است.

نجفی عرب همچنین با اشاره به معضلات زیست محیطی استفاده از سوخت‌های فسیلی، گفت: در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۰۰ میلیارد دلار برای استفاده از انرژی بادی و خورشیدی در جهان سرمایه‌گذاری شده که از میزان کل سرمایه گذاری صورت گرفته در صنعت نفت جهان، بیشتر است.

به گفته وی بر اساس اعلام این آژانس کشورهایی مانند ونزوئلا، قطر و همچنین کشورهای نفت خیز آفریقا مانند نیجریه، آنگولا، چاد با بالاترین درجه خطر مواجهند و عربستان، امارات، الجزایر و جمهوری آذربایجان با دومین درجه خطر و کشورهای عراق، روسیه، لیبی در درجه سوم خطر، ایران، نروژ، مکزیک در درجه چهارم خطر و کشورهای ترکمنستان، اوکراین، کلمبیا در درجه پنجم خطر هستند.

نجفی عرب اظهار در ادامه با اشاره به کاهش صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌ها، گفت: به همین دلیل ایران به لحاظ کاهش درآمدهای نفتی در درجه چهارم خطر قرار دارد. در حالی که اگر صادرات نفت ایران بیش از میزان کنونی بود، احتمالا در رتبه‌های اول خطر از دست دادن درآمدهای حاصل از نفت قرار می‌گرفت.

وی همچنین با اشاره به درآمد ۱۷۵ هزار میلیارد دلاری کشورهای نفت خیز جهان، گفت: درآمد نفتی کشورهای نفت خیز تا سال ۲۰۴۰ حدود ۹۰ هزار میلیارد دلار کاهش خواهد یافت و به همین دلیل است که کشورهای عربی نفت خود را به زور می‌فروشند و تبدیل به دارایی‌های دیگر می‌کنند. البته ما در حال از دست دادن این فرصت هستیم.

نجفی عرب همچنین با بیان اینکه بازار نفت به اوج تقاضای خودش رسیده و تقاضای جهانی نفت که در دو دهه گذشته سالی یک تا دو درصد رشد داشت، در سال‌های گذشته‌ رشد بین صفر تا یک درصد داشته، اظهار کرد: در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰۰ میلیارد دلار در جهان برای انرژی بادی و خورشیدی سرمایه گذاری شده و از دلایل کاهش درآمدهای نفتی، استفاده از منابع جایگزین از جمله انرژی پاک خورشیدی و انرژی برق است.

همچنین به گفته وی رئیس صندوق بین‌المللی پول در کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم از کشورها خواسته تا یارانه انرژی را کاهش دهند و به جای آن در پروژه‌های جلوگیری از گرمایش زمین سرمایه‌گذاری کنند.

وی در باره احتمال افزایش تعطیلات هفتگی نیز تصریح کرد: افزایش تعطیلات هفتگی برای واحدهای تولیدی هزینه‌بر است، با توجه به اینکه اغلب کشورهای جهان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و برخی از کشورهای عربی نیز روزهای جمعه و شنبه، بهتر است به جای تعطیلی پنج شنبه، روز شنبه تعطیل اعلام شود تا به لحاظ مراودات مالی و تجاری کمتر با مشکلات تعطیلات مواجه شویم.

رئیس اتاق تهران درباره لایحه بودجه ۱۴۰۳ نیز گفت: نمایندگان مجلس به دلیل اشکالاتی که در بودجه ۱۴۰۳ دیدند بودجه را برای اصلاح به دولت برگرداندند. از آن جایی که بخش زیادی از حوزه کسب و کار به بودجه مصوب سال پیش رو گره می‌خورد، لازم است کمیسیون‌های تخصصی اتاق در فرصت بسیار کمی که وجود دارد روی کلیات بودجه بررسی‌هایی انجام دهند و اعلام نظر کنند تا با همراهی اتاق ایران جمع بندی روی موضوعات صورت گیرد و نکاتی که با فضای کسب و کار و بخش خصوصی مرتبط است به نمایندگان مجلس منتقل شود./ایسنا