انرژی
به گزارش سرمایه فردا، در حالی‌که جهان با چالش‌های فزاینده در حوزه انرژی و تغییرات اقلیمی روبه‌روست، سیاست‌های حمایتی از سوخت‌های فسیلی همچنان بخش بزرگی از منابع مالی کشورها را به خود اختصاص می‌دهد. برآوردها نشان می‌دهد مجموع یارانه‌های پرداختی برای سوخت‌های فسیلی در سطح جهانی بین یک تا هفت تریلیون دلار در نوسان است؛ رقمی که نه‌تنها مانع گذار به انرژی‌های پاک می‌شود، بلکه انگیزه‌های اقتصادی برای کاهش مصرف سوخت‌های پرکربن را نیز تضعیف می‌کند.
در برخی کشورهای تولیدکننده نفت مانند عربستان سعودی، ترکمنستان، لیبی و الجزایر، میزان یارانه پرداختی برای هر نفر گاه از ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار فراتر می‌رود؛ رقمی که در برخی موارد بیش از ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشورها را شامل می‌شود. در مقابل، کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و آسیای شرقی معمولاً کمتر از ۱۰۰ دلار برای هر نفر یارانه پرداخت می‌کنند و در آفریقا و جنوب آسیا این رقم به کمتر از ۲۰ دلار می‌رسد.
در ایران، سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان پس از آمریکا و روسیه، بحران ناترازی گاز به‌سرعت در حال تشدید است. طبق اسناد معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت، در افق سال ۱۴۱۸ و حتی در سناریوی خوشبینانه، تقاضای گاز دو برابر میزان عرضه خواهد بود. این بدان معناست که در نیمی از ساعات شبانه‌روز، برق و گاز مشترکان سراسر کشور قطع خواهد شد—نه فقط در فصل‌های سرد یا گرم، بلکه در تمام روزهای سال.
سناریوی خوشبینانه بر پایه اجرای کامل پروژه‌هایی مانند فشارافزایی در پارس جنوبی با سرمایه‌گذاری حدود ۲۰ میلیارد دلار بنا شده است. اما در سناریوی عادی، تنها یک‌سوم تقاضای گاز قابل تأمین خواهد بود؛ وضعیتی که می‌تواند زیرساخت‌های صنعتی، خانگی و حمل‌ونقل کشور را با بحران جدی مواجه کند.
این هشدارها در حالی مطرح می‌شود که ایران با پوشش گازرسانی بیش از ۹۵ درصد، از نظر توسعه شبکه گاز از آمریکا و روسیه پیشی گرفته است. طول خطوط لوله گاز ایران نیز یکی از پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین شبکه‌های جهان است و حتی ۱۵ درصد از فاصله زمین تا ماه بیشتر است. با این حال، طبق برآورد سازمان برنامه و بودجه، کسری گاز در سال ۱۴۰۶ به ۳۷۳ میلیون متر مکعب خواهد رسید—بیش از پنج برابر مقدار کسری در سال ۱۴۰۲.
در سطح بین‌المللی، چین طی دو دهه گذشته با نرخ رشد مرکب سالانه ۹ درصد، واردات نفت خام خود را از ۱.۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۰ به ۱۱.۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ رسانده است. این رشد، موقعیت چین را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت تثبیت کرده است.
در این میان، واردات چین از روسیه با رشد سالانه ۱۵.۱ درصدی پیشتاز بوده و پس از آن امارات، عراق، برزیل و عمان قرار دارند. در مقابل، واردات از عربستان سعودی با رشد ۴ درصدی و از آنگولا با کاهش ۲.۴ درصدی مواجه شده است. از سال ۲۰۲۰، صادرات مستقیم نفت ایران به چین متوقف شده و مالزی به‌عنوان سومین تأمین‌کننده بزرگ نفت چین ظاهر شده است—تحولی که احتمالاً بخشی از آن به تلاش ایران برای دور زدن تحریم‌ها از طریق تغییر نام مبدا صادرات بازمی‌گردد.
این مجموعه داده‌ها و روندها نشان می‌دهد که بحران انرژی، چه در قالب ناترازی داخلی و چه در رقابت‌های ژئوپلیتیکی، به یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن بیست‌ویکم بدل شده است. عبور از این بحران، مستلزم بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای، سرمایه‌گذاری هدفمند و گذار واقعی به انرژی‌های پاک و پایدار است.
جشنواره ایما ۵ با تمرکز بر جذب و حمایت از ایده‌های نوآورانه در بخش معدن…
به گزارش سرمایه فردا، رقابت هسته‌ای بار دیگر به قلب روابط بین‌الملل بازگشته است؛ شرق…
بیست روز از شعله‌ور شدن جنگل‌های هیرکانی در الیت می‌گذرد؛ در حالی که هر مقام…
حادثه آتش‌سوزی عمدی در خانه‌ای مسکونی در میدان راه‌آهن تهران، که به مرگ زن میانسالی…
جشنواره جهانی فیلم فجر با ریاست نوری بیلگه جیلان، جدل تازه بر سر دست‌نوشته‌های نیما…