تحریم‌های آمریکا علیه ایران: چالش‌ها و راهکارهای جدید اقتصادی

به گزارش سرمایه فردا، تحریم‌های آمریکا علیه ایران همواره تأثیرات عمیقی بر اقتصاد کشور داشته است. از دور نخست ریاست جمهوری ترامپ تا به امروز، این تحریم‌ها منجر به تغییرات جدی در ساختار اقتصادی ایران شده است. با وجود اعمال تحریم‌های جدید، ایران با تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و تمرکز بر بازارهای آسیایی توانسته است تا حدی از فشارهای اقتصادی بکاهد. در این مقاله به بررسی تأثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران و راهکارهای مقابله با آن‌ها خواهیم پرداخت.

اقتصاد ایران و تحریم‌های آمریکا

اقتصاد ایران در دور دوم ریاست جمهوری ترامپ تفاوت جدی داشته و همین موضوع می‌تواند منجر به شکست تلاش‌های مجدد او برای اعمال تحریم‌های جدید شود. این تفاوت به دلیل تغییرات ساختاری در اقتصاد ایران و تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان است.

اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران

گروه اقتصادی: پس از امضای یادداشتی توسط رئیس جمهور آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه اقتصاد ایران، آیت الله خامنه‌ای در دیدار با فرماندهان نیروی هوایی تاکید کردند: «تجربه برجام نشان داد که مذاکره با آمریکا هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد.» مذاکرات طولانی ایران با کشورهای اروپایی و آمریکایی در دهه ۹۰ نشان داد که برجام معاهده‌ای محکم نبوده و آمریکا به راحتی از آن خارج شد.

تمرکز بر تقویت اقتصاد داخلی و بازارهای آسیایی

در چنین شرایطی، ایران باید تمرکز خود را روی تقویت اقتصاد داخلی و بازارهای آسیایی بگذارد. ایران توانسته است اقتصاد خود را با تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و کاهش نیاز به واردات تجهیزات صنعتی تقویت کند. این اقدام می‌تواند از فشار حداکثری آمریکا جلوگیری کند.

تحریم نفت ایران و اقدامات دولت ترامپ

رویکرد اصلی دولت ترامپ در قبال اقتصاد ایران، تحریم نفت است و در همین راستا، شبکه حمل و نقل نفتی ایران که صادرات نفت به چین را تسهیل می‌کرد، مورد تحریم قرار گرفته است. این تحریم‌ها چالشی برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود، اما به شدت فشار تحریمی دور نخست ریاست جمهوری ترامپ نیست. مسعود پزشکیان اخیرا اعلام کرده است: «اقتصاد ایران تنها متکی به نفت نیست.»

الگوی خنثی‌سازی تحریم‌ها و حل مشکلات اقتصادی

الگوی خنثی‌سازی تحریم و حل مشکلات اقتصادی که توسط رهبر انقلاب مطرح شده است، شامل دو بُعد «ایجابی» و «سلبی» است. در بُعد سلبی، باید به عواملی مثل سقوط ارزش پول ملی، قاچاق، واردات بی‌رویه و فسادهای مالی پرداخت. این عوامل مانع از اجرای درست برنامه‌های اقتصادی می‌شوند.

در بُعد ایجابی، «تقویت و جهش تولید» مهم‌ترین مسئله است. برای رونق تولید، اقدامات اساسی مانند سرمایه‌گذاری و حمایت از تولیدکنندگان باید انجام شود. این حمایت نباید تنها به تزریق منابع مالی محدود شود، بلکه باید میدان برای فعالیت تولیدکنندگان باز شود.

اهمیت تولید داخلی در شرایط تحریمی

علی اکبر نیکواقبال، کارشناس اقتصادی، در گفتگو با خبرنگار وطن امروز درباره سیاست‌های اقتصادی در شرایط تحریمی گفت: «در شرایط تورمی، مهم‌ترین تکیه کشور باید بر تولید داخلی باشد. تولید بیشتر منجر به کاهش نیاز به واردات و خروج ارز و در نتیجه کاهش مشکلات ناشی از نوسانات ارزی می‌شود.»

راهکارهای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران

برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، باید شناخت دقیقی از تحریم‌ها و راه‌های مقابله با آن‌ها وجود داشته باشد. ایجاد یکپارچگی در سیاست خارجی، هماهنگی میان‌دستگاهی و رعایت محرمانگی در روابط تجاری از جمله راهکارهای مهم هستند. مسائل ملی نباید به سطح حزبی و فردی تقلیل یابد و نباید کشور نسبت به شرایط خارجی شرطی شود.