بررسی درآمد شرکت‌های لبنی طی فصل بهار

به گزارش سرمایه فردا، بررسی درآمد شرکت‌های لبنی طی فصل بهار ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که این شرکت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش درآمد ۶۴درصدی را تجربه کرده‌‌‌اند. با این حال روند حاشیه سود این صنعت مسیر کاهش را در پیش گرفته، به‌‌‌طوری که به‌صورت میانگین ۲واحد درصد از هر سه حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت نسبت به زمستان ۱۴۰۱ کاهش یافته است.

بررسی نرخ فروش مهم‌ترین محصول هر شرکت لبنی نشان می‌دهد که به‌رغم عملکرد ضعیف فصل بهار، طی پنجمین ماه سال ۱۴۰۲ توانسته‌‌‌اند متوسط افزایش ۳۰درصدی را نسبت به میانگین ۱۴۰۱ تجربه کنند. مشوق‌‌‌های صادراتی برای شرکت‌های لبنی از جمله حذف عوارض صادراتی دو محصول شیرخشک صنعتی و خامه فله‌‌‌ای، موجب شده است تا شرکت‌های این صنعت به سمت صادرات سوق پیدا کنند.

ژاپن اخیرا نام ایران را در فهرست واردات مجاز محصولات لبنی به این کشور قرار داد که در فاز اول یک‌هزار و ۵۰۰تن شیرخام و فرآورده‌‌‌های لبنی به این کشور صادر شد. چین از دیگر کشورهایی بود که طی توافقات با مقامات ایرانی خواستار صادرات لبنیات به این کشور شد.

موارد مذکور موجب شده است تا شرکت‌های لبنیاتی ایران به سمت تولید محصولات مطابق با استانداردهای روز دنیا و قابلیت ماندگاری بالا همچون شیرخشک و محصولات پودری سوق پیدا کنند که این امر می‌‌‌تواند موجب افزایش حاشیه سود و رونق و بهبود در اوضاع شرکت‌های لبنی ایران شود.

تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اصلی شیر گاو

بررسی جایگاه کشورها در زمینه لبنیات نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا با ۲۸عضو از تولیدکنندگان اصلی شیر گاو است و در این بین سه‌چهارم تولیدات اتحادیه اروپا توسط کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس، هلند، لهستان، ایتالیا و ایرلند انجام می‌شود. ایالات‌متحده آمریکا در جایگاه دوم تولیدکنندگان لبنیات قرار دارد و با تولید ۹۹میلیون تن شیر در سال، در صدر بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده شیر گاو است. آمریکا به‌رغم تقاضای داخلی بالا، بیشترین صادرات را به‌‌‌ترتیب به کشورهای مکزیک، جنوب شرقی آسیا و کانادا دارد. در این بین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده شیر گاو، کشور هند است که بیش از ۸۵میلیون تن در سال شیر گاو مصرف می‌کند. پس از هند، کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا به‌ترتیب ۲۴ و ۲۱میلیون تن در سال شیرگاو مصرف می‌کنند.

گرایش لبنی‌‌‌ها به تولید شیرخشک

براساس داده‌‌‌های مرکز آمار، میزان تولید شیر گاو در کشور حدود یک‌میلیون و ۸۰۰‌هزار تا یک‌میلیون و ۹۰۰هزار تن است. بیشترین میزان صادرات لبنیات در سال ۱۴۰۱ مربوط به شیرخشک صنعتی بوده است. از آنجا که تولید شیرینی، بیسکویت و پودرهای پروتئین نیازمند شیرخشک صنعتی است، در نتیجه تقاضا برای این محصول افزایش و تولید و صادرات آن گسترش یافته است. بنابر آمار ماهانه حدود ۲۰هزار تن شیرخشک در کشور تولید می‌شود که این میزان ۱۵هزار تن مازاد بر نیاز مصرف داخل است. با توجه به افزایش تولید شیرخشک در نیمه‌دوم سال، دپوی کنونی محصول در کارخانه‌‌‌های تولیدی از مرز ۲۵هزار تن گذشته که این امر به آن معناست که به دلیل مشکلاتی مثل نوسان نرخ ارز و کاهش قیمت جهانی شیرخشک، تجار کشورهای منطقه حاضر نیستند شیرخشک را با قیمت بالایی خریداری کنند و صادرات با مشکل روبه‌روست.

از طرفی قابل حمل بودن شیر خشک صنعتی موجب شده است تا تولیدکنندگان لبنیات به تولید این محصول بپردازند و تولید محصولاتی همچون پنیر و ماست را کاهش دهند. در این میان، مبلغ فروش حاصل از صادرات محصول شیرخشک صنعتی طی سال ۱۴۰۱ رشد چشمگیری داشته و بیش از ۲۵۰هزار دلار به ثبت رسیده است که عمده دلیل آن به افزایش نرخ شیرخشک جهانی بازمی‌گردد.

در خوش‌بینانه‌ترین حالت، سرانه مصرف لبنیات در ایران حدود ۷۰کیلوگرم و در حال حاضر قطعا کمتر از این میزان است. این در حالی است که عدد استاندارد سند چشم‌‌‌انداز که باید محقق می‌‌‌شد حدود ۱۶۰کیلوگرم در سال است. در کشورهای توسعه‌یافته سرانه مصرف بالای ۲۰۰کیلوگرم است. در ایران رکورد مصرف در میانه دهه ۸۰ به‌ثبت رسید و سرانه مصرف کشور ۹۰ تا ۹۵کیلوگرم بود.

عضو تازه‌وارد ۶هزار میلیاردی گروه لبنی

شرکت‌های فعال در حوزه لبنیات بازار سهام شامل ۱۱نماد هستند که در مجموع بیش از ۲۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان از ارزش بازار سهام را تشکیل می‌دهند. در میان این ۱۱شرکت، نماد «عالیس» که به‌تازگی به جمع گروه لبنیات بورسی افزوده شده است، با ارزش بازار ۶هزار و ۷۰۰میلیارد تومانی مهم‌ترین نماد این صنعت به لحاظ ارزش بازار محسوب می‌شود. میانگین نسبت قیمت به سود هر سهم صنعت لبنیات در حال حاضر عدد ۱۱واحد است که کمترین میزان نسبت مذکور را شرکت «عالیس» با عدد ۸واحد نصیب خود کرده است که این موضوع نشان‌دهنده پتانسیل بالای سهم تازه‌نفس گروه لبنیات در جهت افزایش قیمت است. طی ۳۰روز اخیر که کام عمده فعالان بازار سهام تلخ بوده است، سرمایه‌گذاران در صنعت لبنیات از این قاعده مستثنا نبوده‌اند و طی این ماه به‌طور میانگین ۱۱شرکت، منفی ۹درصد بازدهی را به سهامداران خود تحمیل کرده‌اند.

در میان شرکت‌های گروه لبنی «غالبر» و «عالیس» تنها سهم‌هایی بوده‌اند که به‌ترتیب با ثبت بازدهی ۲۵ و ۱۳درصد توانسته‌اند برخلاف عمده سهم‌های هم‌گروه خود بازدهی مثبت را نصیب سهامدارانشان کنند. بیشترین زیان این گروه را شرکت «غفارس» تجربه کرده و بیش از ۳۰درصد سرمایه سهامداران خود را طی این مدت از بین برده است.

تداوم افت حاشیه سود در فصل بهار

معیار بااهمیت برای سنجش میزان سود هر صنعت تولیدی-خدماتی، میزان سود آن صنعت است. برای ارزیابی آن می‌‌‌توان از سه نسبت حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص بهره برد. بر این اساس طی ۱۰فصل اخیر میانگین سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص لبنی‌‌‌ها به‌‌‌ترتیب ۱۲، ۷ و ۴درصد به ثبت رسیده است.

بیشترین میزان سود ناخالص طی ۱۰فصل اخیر طی سه‌ماه تابستان سال ۱۴۰۱ رقم خورده که حاشیه سود ناخالص ۱۷درصد و خالص ۹درصد در لبنی‌‌‌ها محقق شده است. کمترین میزان سود خالص و ناخالص طی ۱۰فصل اخیر هم در زمستان ۱۴۰۰ به وقوع پیوسته که حاشیه سودهای ناخالص ۹درصد و خالص صفر درصد به ثبت رسیده است. در بهار ۱۴۰۲ حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص به‌ترتیب ۹، ۶ و ۴درصد به ثبت رسیده است، در حالی که حاشیه سودهای مذکور نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲درصد افت را تجربه کرده‌‌‌اند.

مهم‌ترین عامل کاهش سودآوری شرکت‌های لبنی در فصل بهار را می‌‌‌توان ابلاغ افزایش نرخ شیر خام در این شرکت‌ها دانست. براساس افزایش نرخ شیر خام، شرکت‌های لبنی مجوز رشد نرخ محصولات خود را دریافت کردند؛ اما برخی از محصولات پرمصرف این شرکت‌ها همچون پنیر ۴۰۰گرمی، شیر بطری ۹۰۰گرمی، شیر نایلونی و ماست ساده ۵/ ۲کیلوگرمی اجازه رشد نرخ دریافت نکردند که این عوامل موجب تداوم افت در حاشیه سودهای این صنعت شد. طی اولین فصل سال ۱۴۰۲، بیشترین میزان حاشیه سود ناخالص و خالص را سهم تازه‌وارد گروه لبنی یعنی شرکت «عالیس» به‌‌‌ترتیب با ۳۶ و ۲۸درصد به ثبت رسانده است. طی مدت مذکور شرکت «غپاک» با ثبت حاشیه سود ناخالص ۳درصد و حاشیه سود خالص صفر درصد کمترین سودآوری را طی این فصل از آن خود کرده است.

افزایش ۳۰درصدی تولید در فصل بهار

با توجه به اینکه جنس محصولات تولیدی شرکت «عالیس» متفاوت است، واحد شمارش محصولات آن نیز برحسب‌ هزار لیتر است. از آنجا که واحد اندازه‌گیری تولیدات در هم‌‌‌گروهی‌‌‌های نماد «عالیس» برحسب تن است، بر این اساس برای محاسبات روند تولیدات کل صنعت لبنیات شرکت عالیس درنظر گرفته نشده است. ارزیابی روند تولیدات صنعت لبنیات نشان می‌دهد که طی ۱۰سال اخیر به‌طور میانگین هر سال یک‌درصد به تولیدات شرکت‌های فعال آن افزوده شده است. بیشترین میزان تولید محصولات لبنی در سال ۱۳۹۳ با رشد ۱۸درصدی به ثبت رسیده و کمترین میزان مربوط به سال ۱۴۰۱ با افت ۱۰درصدی تولیدات شرکت‌های لبنی بوده است. عامل اصلی افت تولیدات را می‌‌‌توان معضلات مربوط به تهیه شیرخام توسط شرکت‌های تولیدی صنعت لبنیات دانست.

با این حال در بهار ۱۴۰۲ روند افت تولیدات متوقف شده است، به‌طوری که رشد تولید در فصل آغازین سال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۱درصد به ثبت رسیده است. بیشترین میزان رشد تولید نسبت به فصل مشابه سال قبل توسط شرکت «غشاذر» به وقوع پیوسته که در فصل بهار توانسته است ۷۸درصد تولید خود را افزایش دهد. نماد «غگلپا» تنها شرکتی بوده که در فصل بهار در تولیدات خود افت یک‌درصدی داشته است.

رکورد ۱۰ساله رشد درآمد

درآمد محقق‌شده توسط شرکت‌های صنعت لبنیات طی ۱۰سال اخیر، به‌طور میانگین رشد ۴۱درصد را در هر سال تجربه کرده است. بیشترین میزان کاهش درآمد در شرکت‌های لبنیاتی بازار سهام طی دهه اخیر، در سال ۱۳۹۵ رقم خورد که شرکت‌ها رشد صفر درصدی را تجربه کردند. با این حال، طی سال ۱۴۰۱ با توجه به آزادسازی نرخ عمده محصولات این صنعت، شرکت‌های لبنی با ثبت فروش ۱۷هزار میلیارد تومان و ثبت رشد ۸۱درصدی توانستند رکورد ۱۰ساله رشد درآمدی خود را به ثبت برسانند. جهش خیره‌‌‌کننده درآمد به هیمن‌جا ختم نشد و شرکت‌های لبنی توانستند طی فصل بهار ۱۴۰۲ درآمد حاصل از فروش خود را نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۴درصد افزایش دهند. در این بین «غپاک» با فروش یک‌هزار و ۴۳۸میلیارد تومانی بیشترین سهم از درآمد کل صنعت را تشکیل داده است.

پوشش عملکرد ضعیف گزارش‌های بهار در تیرماه

در بحث ارزیابی و بررسی نرخ فروش، مهم‌ترین محصول تولیدی هر شرکت که بیشترین درآمد را برای آن شرکت به ارمغان آورده، در نظر گرفته شده است.

بر این اساس رشد نرخ فروش مهم‌ترین محصول از منظر گزارش فصل بهار و تیرماه نسبت به میانگین کل سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است. طی فصل بهار عمده شرکت‌های لبنی بازار سهام عملکرد ضعیفی به لحاظ نرخ فروش از خود به نمایش گذاشتند. با این حال امید بر این بود تا در تیرماه این عملکرد ضعیف پوشش داده شود. ارزیابی گزارش‌های تیرماه شرکت‌های لبنیات نشان می‌دهد که این شرکت‌ها عمدتا توانستند نسبت به فصل بهار عملکرد مطلوب‌‌‌تری را از خود به نمایش بگذارند و مرهمی بر زخم برجای‌مانده از گزارش‌های فصل بهار شوند.

بررسی شرکت «عالیس» که به‌تازگی به گروه لبنیات بازار سهام پیوسته است نشان می‌دهد که این شرکت در فصل بهار توانسته است مهم‌ترین محصول خود یعنی گروه محصولات شیر طعم‌‌‌دار را ۲۷درصد بیشتر از میانگین کل سال ۱۴۰۱ به فروش برساند و با ثبت این عدد در مقیاس فصلی رکورددار بیشترین رشد نرخ فروش شود.

در بازه ماهانه «عالیس» یک‌بار دیگر عرض اندام کرده و توانسته است طی چهارمین‌ماه از سال ۱۴۰۲، با افزایش ۴۲درصدی نرخ فروش محصول اصلی خود نسبت به میانگین سال گذشته بیشترین ‌درصد افزایش نرخ فروش را تجربه کند. طی فصل بهار شرکت «غالبر» مهم‌ترین محصول خود یعنی انواع پنیر را ۴درصد کمتر از میانگین سال ۱۴۰۱ به فروش رسانده و با ثبت این عدد کمترین میزان رشد در میان هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود را تجربه کرده است.

پیشرفت ۹۰درصدی خط تولید شیرخشک «غشاذر»

در میان ۱۱شرکت لبنی بازار سهام، دو شرکت طرح‌‌‌های توسعه مهمی در برنامه آتی خود دارند که موجب ارتقای درآمد و سودآوری آنها خواهد شد. شرکت «غگلستا» براساس توضیحات پیوست صورت‌های مالی خود در نظر دارد تا محصولات پودری نظیر پودر خامه گیاهی و حیوانی، پنیر کره‌‌‌ای، کشک خشک و انواع دوغ را تولید کرده و توسعه دهد. همچنین این شرکت قصد دارد پنیر اولیه و انواع پنیرهای پیتزا و همین‌طور خامه فروزن را جهت توسعه فروش صادراتی خود به سبد محصولات تولیدی بیفزاید. شرکت «غشاذر» در نظر دارد تا خط تولید شیر خشک را راه‌‌‌اندازی کند که تا به‌‌‌حال ۹۳درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این طرح برآورد شده که در انتهای شهریور ۱۴۰۲ به بهره‌‌‌برداری برسد.

طرح یادشده موجب تولید محصولات پودری می‌شود که با توجه به حاشیه سود بالای این محصول می‌‌‌تواند در کنار رشد تولیدات شرکت، موجب افزایش سودآوری آن شود. از دیگر برنامه‌‌‌های «غشاذر» می‌‌‌توان به افزایش ظرفیت تولید پنیر سنتی، تولید محصولات جدید با حاشیه سود بالا از جمله خامه منجمد، محصولات پودری و شیرخشک، تولید آبمیوه‌‌‌های گازدار و بدون گاز بطری، تولید کره در انواع اوزان و بسته‌‌‌بندی‌‌‌های مختلف، تولید پنیر رسیده در آب نمک و تولید روغن زرد اشاره کرد./دنیای اقتصاد