بحران بازار خودرو ایران: تأثیرات ورود غیرقانونی کروز و وعده‌های پوچ خودروسازان

بازار خودرو در ایران با چالش‌ها و تغییرات متعددی مواجه است که تأثیرات زیادی بر سهام نمادهای گروه خودرو دارد. ورود غیرقانونی کروز به ایران‌خودرو و موضوعات مربوط به واگذاری این شرکت از جمله مسائلی هستند که سهام‌داران و فعالان این بازار را تحت تأثیر قرار داده‌اند. در این مقاله به بررسی این مسائل و مقایسه بازار خودرو ایران با بازار جهانی پرداخته‌ایم.

سهام نمادهای گروه خودرو: نگاهی به تأثیرات و روندهای اخیر

ورود غیرقانونی کروز به ایران خودرو باعث شد تا سهام نمادهای گروه خودرو به صف فروش کشیده شود. این اتفاق منجر به افت سایر صنایع و شرکت‌ها نیز شد و باعث خروج منابع مالی سرمایه‌گذاران از بازار گردید. در نتیجه، بیش از ۷۰ درصد از نمادهای گروه خودرو در محدوده قرمز قرار گرفتند.

در شرایطی که موضوع واگذاری ایران‌خودرو در صدر اخبار مهم این صنعت قرار دارد، لغو کرسی‌ و انتخاب اعضای هیئت مدیره کروز در ایران خودرو تأثیر بسزایی در آینده این صنعت خواهد داشت.

از سوی دیگر، وعده‌های خودروسازان در مورد افزایش تولید در آذرماه محقق نشد. این موضوع نشان می‌دهد که روند گذشته در صنعت خودرو ادامه خواهد یافت.

• انتظار افزایش تولید خودروسازان، تنها یک ماه پس از افزایش نرخ‌های فروش، بسیار خوشبینانه است.
• در تاریخ ۸ آذر ۱۴۰۳، علیمردان عظیمی، مدیرعامل ایران‌خودرو، اعلام کرد که علاوه‌بر کسب درآمد ۳ همتی از افزایش قیمت در آذر، ۲ همت دیگر نیز از یک بانک دریافت خواهد شد و تمامی این ۵ همت به سمت قطعه‌سازی خواهد رفت تا جهش تولید در این ماه را رقم بزنیم.
• اما داده‌های ماهانه نشان می‌دهد که تولید گروه سایپا فقط ۱۳۹۸ دستگاه نسبت به آبان افزایش یافته و در گروه ایران‌خودرو نیز این تعداد کاهش ۳۳۰۰ دستگاهی داشته است.
• به نظر می‌رسد موضوعات مختلفی مانند مسائل فنی و مدیریتی و حتی افزایش قطعی‌های برق منجر به عدم تحقق وعده‌های خودروسازان شده باشد.
• همچنین در ۹ ماهه امسال، مجموع تولید گروه ایران‌خودرو به ۳۷۵ هزار دستگاه رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۲.۵ درصدی داشته و در گروه سایپا، تولید به ۳۷۱ هزار دستگاه رسیده که رشد ۳.۵ درصدی دارد.

بازار خودرو ایران در مقایسه با بازار جهانی:

بازار خودرو ایران کاملاً متفاوت از بازار جهانی است. خودروهای چینی تا سال ۲۰۳۰ یک‌سوم بازار جهانی را تسخیر خواهند کرد. دو دهه پیش، خودروها در چین کالای لوکس بودند، اما اکنون چین بیش از هر کشور دیگری خودرو تولید و صادر می‌کند.

در سال ۲۰۲۳، چین با صادرات ۵.۱۷ میلیون وسیله نقلیه که ۵۹.۵٪ نسبت به سال قبل جهش داشت، به بزرگترین صادرکننده خودرو در جهان تبدیل شد. چین با ۱۹۰۰۰۰ خودرو از ژاپن پیشی گرفت و یک‌سوم این وسایل نقلیه الکتریکی (EVs) بودند. بازار داخلی چین، بزرگ‌ترین بازار جهان، به این افزایش دامن زده است. با این حال، کاهش تقاضا در داخل و رکود اقتصادی، خودروسازان چینی را به تمرکز بر بازارهای خارجی سوق داده است.

چین با ظرفیت تولید سالانه نزدیک به ۴۰ میلیون خودرو (دو برابر حجم تقاضای داخلی خود) در حال سرعت بخشیدن به ورود به بازارهای جهانی است. چین مواد معدنی مهمی را که برای تولید خودروهای برقی، صنایع الکترونیک و تجهیزات نظامی کلیدی هستند، انتخاب کرده است و ممنوعیت تنها ژرمانیوم و گالیوم می‌تواند تأثیری ۳.۴ میلیارد دلاری بر اقتصاد آمریکا داشته باشد. آمریکا در داخل کشور آنتیموان، ژرمانیوم یا گالیوم تولید نمی‌کند، اما می‌تواند ضایعات ژرمانیوم را بازیافت نماید.

نتیجه‌گیری

با توجه به چالش‌های موجود در بازار خودرو ایران، از جمله وعده‌های ناتمام خودروسازان و لغو کرسی‌های هیئت مدیره کروز در ایران‌خودرو، سهام نمادهای گروه خودرو با افت مواجه شده‌اند. این وضعیت تأثیرات گسترده‌ای بر سایر صنایع و شرکت‌ها داشته است. در حالی که خودروهای چینی تا سال ۲۰۳۰ یک‌سوم بازار جهانی را تسخیر خواهند کرد، بازار خودرو ایران نیازمند اصلاحات و تغییرات جدی است تا بتواند با روندهای جهانی همگام شود. توجه به مسائل فنی، مدیریتی و تأثیرات قطعی‌های برق می‌تواند بهبود وضعیت تولید و سرمایه‌گذاری در این صنعت را تسهیل کند.