بانک‌های مرکزی چه سیاستی دارند؟

اگرچه بانک‌های مرکزی اروپا و آمریکا اخیراً موفق به کاهش تورم شده‌اند، اما چالش‌های مهمی وجود دارد که می‌تواند این دستاوردها را تهدید کند.

وعده ترامپ برای وضع تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات می‌تواند هزینه‌ها را افزایش داده و تورم را بالا ببرد. واکنش‌های تلافی‌جویانه شرکای تجاری مانند چین نیز می‌تواند وضعیت را تشدید کند.

تغییرات اقلیمی و انرژی سبز می‌تواند قیمت کالاهای پایه‌ای را بالا نگه دارد، ریسک جنگ در خاورمیانه و تشدید تنش‌ها می‌تواند بر اقتصاد جهانی تاثیر منفی بگذارد.

از سوی دیگر، سیاست‌های پوپولیستی می‌تواند منجر به افزایش بدهی‌های دولتی و فشار بر بانک‌های مرکزی برای افزایش نرخ بهره شود.

موفقیت راست پوپولیست در انتخابات و کاهش مالیات‌ها نیز می‌تواند باعث افزایش بازده اوراق خزانه و نگرانی سرمایه‌گذاران شود.

علاوه بر این شوک‌های عرضه و تعرفه‌ها می‌توانند تورم را افزایش داده و بانک‌های مرکزی را مجبور به افزایش نرخ بهره کنند.

همچنین افزایش نرخ بهره و بدهی‌های عمومی می‌تواند رشد اقتصادی را کاهش داده و بی‌ثباتی بازارهای مالی را افزایش دهد.

واکنش بانک‌های مرکزی به ریسک ترامپ

این هفته بازارهای مالی آمریکا شاهد نمایش چشمگیر تاب‌آوری سرمایه‌گذاران بود، به طوری که حتی تحولات پرهیجان انتخاباتی در این کشور نیز نتوانست مانع تداوم روند صعودی شاخص‌های بورسی شود.

شاخص معیار S&P 500 همه روزهای هفته گذشته در محدوده سبز معامله شد.

حتی بازارهایی که در واکنش به نمایش ضعیف جو بایدن در مناظره اخیر انتخاباتی با دونالد ترامپ، دچار هراس شده بودند از جمله بازار اوراق خزانه، بعد از انتشار داده‌های اقتصادی (که منجر به تقویت انتظارات برای کاهش نرخ بهره در سال جاری شد) تا حدی آرام شدند. 

با وجود این پس‌زمینه متلاطم، رالی صعودی دارایی‌های ریسکی با قدرت به حرکت خود ادامه می‌دهد.

باور سرمایه‌گذاران به اینکه علی رغم نیاز به مداخله فدرال رزرو برای تعدیل سیاست‌های پولی، اقتصاد با رکود مواجه نخواهد شد، سوخت رشد پیوسته بازار سهام را فراهم کرده است.

به گفته یک استراتژیست ارشد، “سیاست‌های فدرال رزرو و باور به اینکه روند کاهش نرخ بهره در نهایت آغاز خواهد شد، فاکتور اصلی در جهت‌گیری فعالان بازار محسوب می شود.”

سئوال کلیدی در حوزه مسائل سیاسی نیز آن است که آیا (با تغییر دولت در آمریکا) شاهد چرخش معنادارای در حوزه سیاست‌های بودجه‌ای خواهیم بود یا خیر.

انفعال بانک‌های مرکزی به قیمت کامودیتی‌ها

نفت برنت و wti برای سومین روز متوالی روند مثبتی را تجربه کردند. بر این اساس بهای هر بشکه از این دو نفت طی آخرین روز از هفته دوم ژوئیه تا ساعت ۱۶:۳۰ به‌‌‌ترتیب با رشد ۰.۶۲ و ۰.۹۱درصد به سطح ۸۵.۹۳ و ۸۳.۳۷دلار رسید.

اونس طلا باتوجه به جهش بالای روز گذشته خود و ذخیره سود سرمایه‌‌‌گذاران با کاهش نسبی همراه شد. بر این اساس بهای هر اونس طلا تا ساعت ۲۰ به‌وقت تهران ۲هزار و ۴۱۴دلار بود. 

روز پنج‌شنبه گزارش CPI ژوئن ایالات‌‌‌متحده منتشر شد و کاهش قابل‌‌‌قبولی را در تورم نشان داد. این گزارش کمتر از پیش‌‌‌بینی‌‌‌ها بود. شاخص CPI اصلی ۰.۱ درصد ماهانه کاهش یافت. تورم هسته در مثبت۰.۱درصد ماهانه گزارش شد اجماع مثبت۰.۲درصد بود.

تورم مسکن در نهایت در حال کاهش است، به‌‌‌طوری‌‌‌که قیمت سرپناه به‌‌‌جای نرخ ۰.۴درصدی که قبلا دیده شده بود، ۰.۲ درصد در ماه است.

اجزای دیگر مانند اجاره معادل مالکان و اجاره اولیه نیز ضعف را نشان دادند. داده‌‌‌های تورم از این استدلال حمایت می‌‌‌کند که فدرال رزرو می‌‌‌تواند سیاست‌‌‌های پولی را در این سه‌‌‌ماهه کاهش دهد.

درحالی‌‌‌که کاهش نرخ بهره در ژوئیه بعید است، ۲۱ نقطه پایه کاهش نرخ در ماه سپتامبر و ۶۱ نقطه پایه تا پایان سال قیمت‌‌‌گذاری شده است.

بانک‌های مرکزی در مسیر دولت‌گرایی

با وجود انتقادها و ناکارآمدی‌های سیاسی، نوآوری و فناوری‌های پیشرفته این کشور را در صدر نگه داشته‌اند. شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکا همچنان در سطح جهانی پیشرو هستند و دلار همچنان ارز ذخیره جهانی باقی می‌ماند.

آمریکا به لطف منابع طبیعی، استقلال انرژی و قدرت اقتصادی خود در داروسازی، تولیدات نظامی و فرهنگی پیشتاز است. رشد اقتصادی آمریکا نیز بالاتر از اتحادیه اروپا بوده است.

علت این موفقیت را می‌توان در جذب سرمایه و فرصت‌های پیشرفت دانست که در دموکراسی و سرمایه‌داری این کشور فراهم شده است.

سیستم اقتصادی آمریکا باعث شده که سرمایه‌گذاران و کارآفرینان به دنبال فرصت‌های بهتر به این کشور جذب شوند. برخلاف کشورهای دیگر که اغلب دچار دولت‌گرایی و انحصار اقتصادی هستند، آمریکا به افراد با استعداد اجازه می‌دهد تا وارد بازار شوند و کسب‌وکار خود را بسازند.

برای حفظ و تقویت این موقعیت، آمریکا باید اجازه دهد که بازار آزاد و سرمایه‌داری به کار خود ادامه دهند و از دخالت‌های سیاسی در اقتصاد پرهیز کند.

برخلاف سایر نظام‌های سیاسی که شکست خورده‌اند، دموکراسی و سرمایه‌داری در آمریکا همچنان جذب‌کننده سرمایه و نوآوری هستند.

بانک‌های مرکزی به دنبال اجرای سیاست‌های انبساطی هستند. به همین دلیل قیمت کالاها بالا مانده است. فعلا تورم به صورت تدریجی کاهش می‌یابد./دنیای اقتصاد