به گزارش سرمایه فردا، در هفته‌های گذشته، روابط تجاری ایران و چین با پیگیری‌های مستمر دو کشور در جلسه‌ای با محوریت تهران دنبال شد. معاون نخست‌وزیر چین در رأس هیأتی برای یک سفر ۲ روزه در روزهای (۱۳ و ۱۴ آذر) به تهران آمد و با محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری و هیئت اقتصادی ایرانی دیدار کرد. این دیدار در چارچوب اجرای بخش‌های برنامه جامع راهبردی ایران و چین برگزار شد. هیأت‌های دیپلماتیک دو کشور ایران و چین در این مجموعه دیدارها درباره راه‌های گسترش همکاری‌ها، خصوصاً در حوزه اقتصادی و زمینه‌های مورد علاقه فی‌مابین بحث و تبادل نظر کردند.
در این دیدار، عارف و ژانگ گوو چینگ، معاون نخست وزیر چین، با تاکید بر اینکه گسترش مناسبات دو کشور بزرگ و مهم آسیا، بر صلح و امنیت منطقه‌ای تأثیر زیادی دارد، بر گسترش زمینه‌های همکاری و توسعه مبادلات اقتصادی تاکید کردند.
توسعه همکاری میان ایران و چین به خصوص در زمینه‌های اقتصادی به هر دو کشور کمک می‌کنند. این همکاری‌ها می‌توانند به توسعه اقتصادی، افزایش تجارت، تبادل فناوری و دانش، و ایجاد امنیت منطقه‌ای کمک کنند. همچنین، همکاری‌های ایران و چین می‌توانند موجب تقویت روابط سیاسی و افزایش اعتماد بین دو کشور شود. این همکاری‌ها می‌توانند به ایجاد یک محیط اقتصادی و سیاسی پایدار و پیشرفته کمک کند.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک ایران و چین، در حاشیه این نشست در تشریح روابط تجاری ایران و چین گفت: در چند سال گذشته و به‌ویژه پس از امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، روابط تجاری دو کشور به‌شدت رشد کرده و از حدود ۲۵ میلیارد دلار در سال به ۵۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.
وی افزود که نفت را نمی‌توان از آمار مبادلات تجاری کنار گذاشت. ایران در میان کشورهای صادرکننده نفت به چین، کمترین تخفیف را به این کشور می‌دهد.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به آمار تجارت خارجی ایران و چین گفت: بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، چین بزرگترین مقصد صادرات غیرنفتی ما است؛ به‌طوری‌که حدود ۳۰ درصد از صادرات غیرنفتی کشور به‌طور مستقیم به چین صادر می‌شود. اگر صادرات غیرمستقیم از طریق کشورهای ثالث را هم در نظر بگیریم، این رقم به ۴۰ درصد می‌رسد. در مجموع، با احتساب صادرات نفت، حدود ۵۰ درصد از صادرات ایران به چین است.
وی همچنین اشاره کرد که طبق آمار گمرک، چین پس از امارات، دومین واردکننده کالا به ایران است.
حریری در خصوص ترکیب صادرات غیرنفتی ایران گفت: عمده کالاهای صادراتی ایران شامل مواد معدنی و محصولات پتروشیمی است. ترکیب صادرات ایران به کشورهای مختلف هم همین است، مگر در موارد خاصی مانند عراق و افغانستان که کالاهای صنعتی نیز صادر می‌شود.
وی افزود که بر اساس آمار گمرک، حدود ۸۰ درصد از صادرات غیرنفتی ما شامل مواد معدنی و محصولات بر پایه نفت است، ۱۰ درصد محصولات کشاورزی و بقیه کالاها شامل محصولات صنعتی می‌شود. به‌طور کلی، تنها حدود ۵ تا ۶ درصد از صادرات غیرنفتی ایران کالاهای صنعتی هستند.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین با تأکید بر اینکه کالاهای صنعتی ایران از نظر کیفیت و قیمت توان رقابت در بازارهای جهانی را ندارند، افزود: در نتیجه، حدود ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی ما شامل محصولات صنعتی است و وضعیت صادرات به چین نیز مشابه است. بنابراین، نمی‌توانیم کالاهای صنعتی قابل توجهی برای صادرات داشته باشیم، اما می‌توان با برنامه‌ریزی وضعیت را تغییر داد.
وی همچنین اشاره کرد که بیش از ۷۰ درصد ماشین‌آلات صنعتی مورد نیاز ایران از چین وارد می‌شود.
حریری در خصوص توسعه روابط ایران و چین گفت: برای این کار، برقراری ارتباطات بانکی و مالی منظم ضروری است. در حال حاضر، ایجاد کانال مالی دو جانبه بین دو کشور در دستور کار قرار دارد. وی با اشاره به سفر ژانگ هو چینگ، معاون نخست‌وزیر چین به ایران، افزود که این مقام چینی مسئول پیگیری سند ۲۵ ساله توسعه همکاری‌های ایران و چین است.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین تأکید کرد: برای پیشبرد اهداف اقتصادی سند ۲۵ ساله، باید شرکت‌های ایرانی و چینی در کنار هم فعالیت کنند. طرفین قطعاً با موانعی روبه‌رو خواهند شد که برای رفع آنها باید عالی‌ترین مقامات دو کشور سالی یک یا دو بار ملاقات کرده و مسائل را بررسی کنند.
وی همچنین اشاره کرد که طبق این سند، دو کشور یکدیگر را به سرمایه‌گذاری تشویق می‌کنند و اقدامات در این زمینه در حال انجام است. به‌طور خاص، در حوزه انرژی خورشیدی، ایران پروژه‌هایی را در دست اجرا دارد که پنل‌های خورشیدی مورد نیاز این پروژه‌ها از چین وارد می‌شود.
این فعال اقتصادی با اشاره به وضعیت تحریمی ایران افزود: این شرایط موجب می‌شود که برخی شرکت‌های چینی نتوانند به‌طور مستقیم با ایران همکاری کنند و برخی دیگر نیز به‌طور پنهانی فعالیت می‌کنند. به همین دلیل، ما نمی‌توانیم اطلاعات دقیقی از پروژه‌های انجام‌شده منتشر کنیم، اما در حوزه‌های مختلف مانند راه‌آهن و نیروگاه‌ها اقداماتی در حال انجام است.
صمد حسن زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران، نیز در این خصوص اظهار کرد: بخش خصوصی ایران در بیشتر زمینه‌های صنعتی، فناوری، کشاورزی، معدنی و تجاری از نفت و گاز تا داروسازی و تجهیزات پزشکی، محصولات دانش‌بنیان، مصالح ساختمانی و فولادی و همچنین در بخش خدمات در حوزه فنی مهندسی، گردشگری و صنایع‌دستی آماده همکاری با چین است. وی تأکید کرد که باید زمینه آشنایی بیشتر جوامع تجاری دو کشور توسط اتاق‌های بازرگانی فراهم شود.
برای موفقیت در تجارت با چین، بخش خصوصی باید به‌طور جامع به نیازها و خواسته‌های این بازار بزرگ توجه کند و از فرصت‌های موجود در زمینه‌های مختلف بهره‌برداری کند. شناخت دقیق بازار، فرهنگ تجاری، مقررات قانونی و استفاده از تکنولوژی‌های نوین از جمله عوامل کلیدی برای موفقیت در این تجارت است.
این دو کشور به‌دلیل اشتراکات اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی می‌توانند زمینه‌های متنوعی برای همکاری‌های تجاری داشته باشند که از جمله آنها صنعت انرژی، صنعت برق و انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه زیرساخت‌ها و حمل و نقل، صنعت خودروسازی و گردشگری است.
ایران و چین به عنوان دو کشور با روابط تاریخی و تمدنی عمیق، در سال‌های اخیر گام‌های مؤثری در جهت تقویت همکاری‌های اقتصادی در زمینه‌های مختلفی از جمله انرژی، زیرساخت‌ها، تجارت، فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک برداشته‌اند. تحولات جهانی، رویدادهای ژئوپلیتیکی و روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، زمینه‌های همکاری نزدیک‌تر میان دو کشور را فراهم کرده‌است.
همکاری اقتصادی ایران و چین به یکی از موضوعات مهم در عرصه روابط بین‌الملل تبدیل شده‌است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. سند جامع ۲۵ ساله میان دو کشور که در سال ۲۰۲۱ به امضا رسید، چشم‌انداز همکاری‌های دو کشور را ارتقا بخشیدهاست.
حوزه انرژی: یکی از مهم‌ترین ابعاد همکاری اقتصادی ایران و چین، حوزه انرژی است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز جهان و چین به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده انرژی، منافع مشترکی در این زمینه دارند. چین در سال‌های اخیر بزرگترین خریدار نفت ایران بود. این همکاری در چارچوب قراردادهای بلندمدت ادامه دارد. از طرفی ایران می‌تواند با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته چینی در زمینه استخراج و پالایش نفت و گاز، بهره‌وری خود را افزایش بدهد.
روند تجاری: روند تجاری دو کشور براساس آمارهای تجارت جهانی، روند نسبتاً صعودی را در دهه گذشته تجربه کرده‌است. چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران، واردات کالاهایی نظیر نفت، پتروشیمی و محصولات کشاورزی از ایران را افزایش داده و از سوی دیگر، ایران نیز واردات کالاهایی نظیر ماشین‌آلات، تجهیزات الکترونیکی و محصولات صنعتی از چین را در دستور کار قرار داده است.
نظرات کارشناسان: مطابق نظر کارشناسان، همکاری اقتصادی ایران و چین با توجه به ظرفیت‌های دو کشور می‌تواند به تقویت روابط دوجانبه و افزایش قدرت اقتصادی آنها در سطح منطقه‌ای و جهانی منجر شود. در این راستا، لیمینگ شن، کارمند سفارت چین در ایران، در حساب مجازی خود از سفر ژانگ گووکینگ، معاون نخست وزیر چین به دعوت محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور ایران طی امروز و فردا خبر داد.
۱-) همکاری در توسعه بندر شهید رجایی: حضور چین در بنادر جنوبی کشور از جمله بندر شهید رجایی که حداقل در دو سال گذشته، درگیر چالش‌هایی با سازمان بنادرودریانوردی بوده، نیازمند بازنگری در فرآیندهای همکاری بلندمدت برای بهره‌برداری از پایانه‌های شهید رجایی، حضور کشتیرانی‌های چینی در این بندر و تبدیل آن به هاب بنادر غرب آسیا است.
۲-) احداث پل خلیج‌فارس-قشم: احداث پل ۲.۲ کیلومتری خلیج‌فارس-قشم که ارتباط بزرگترین جزیره ایران به سرزمین اصلی را فراهم می‌کند و علاوه بر مزایای تسهیل حمل‌ونقل کالا و مسافر و کاهش زمان سفر، فرصت تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری بین جزیره قشم و مناطق دیگر ایران را در اختیار ما قرار می‌دهد و چین نیز جزیره قشم را با دارا بودن بالاترین آبخور کشتی در خلیج‌فارس، به مرکز تردد کشتی‌ها و بانکرینگ غرب آسیا تبدیل می‌کند.
۳-) نقش‌آفرینی در ابتکار کمربند-راه چین: همکاری سه‌جانبه چین، کشورهای آسیای‌مرکزی و ایران برای فعالسازی کریدور چین-آسیای‌مرکزی-غرب آسیا که یکی از شاخه‌های اصلی ابتکار کمربند-راه چین (BRI) محسوب می‌شود و در تعهد سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری آنها در ایران گنجانده شده‌است.
۴-) اتصال چین به اروپا از جنوب شرق ایران: همکاری چندجانبه میان کشورهای چین، پاکستان، ایران و ترکیه که بستر راه‌اندازی مسیر یکپارچه ریلی حمل‌ونقل کالا میان چین و اروپا را فراهم می‌کند که در کنار آن، کریدور ریلی اسلام‌آباد-تهران-استانبول (ITI) به عنوان یکی از مهم‌ترین کریدورهای سازمان همکاری اقتصادی اکو در منطقه، رونق بیشتری پیدا می‌کند.
خلاصه‌ای از تجارت دوجانبه ایران و چین در نیمه نخست ۱۴۰۳ به روایت آمار
واردات ایران از چین:
تفکیک گروه‌های کالایی: خودرو و نیروی محرکه (۳۰ درصد)، صنایع برق و الکترونیک (۱۸ درصد)، ماشین‌سازی و تجهیزات (۱۲ درصد)، صنایع معدنی فلزی (۹ درصد)، شیمیایی (۷ درصد)، محصولات پلیمری (۶ درصد)، سایر کالاها (۱۸ درصد)
صادرات نفت ایران:
تراز تجاری:
قیمت دلار آمریکا نه تنها در بازارهای جهانی بلکه در ایران نیز افزایش یافته‌است. اما…
ضعف مدیریت در گروه توسعه ملی به قدری حاد شده است که این شرکت هر…
آینده خاورمیانه تا حدودی به سرنوشت گروه های مقاومت بستگی دارد. هرچند ترکیه به دنبال…
برای غلبه بر محدودیت‌ها، مدیریت باید با درایت و برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی انجام شود تا…
مصوبات بودجه ۱۴۰۴ شامل تغییراتی درباره مالیات بر ارزش افزوده و معافیت‌های مالیاتی، تعیین حقوق…
سقوط سوریه نفت را گران نکرد اما تنش زایی رژیم صهیونیستی در سوریه و خاورمیانه…