هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای بدون احترام به مکانیسم‌های بازار و پرهیز از دخالت‌های غیرضروری، به موفقیت اقتصادی دست نیافته است. حتی چین، به‌رغم پیروی از نظام سوسیالیستی، بدون پذیرش اصول بازار قادر به دستیابی به جایگاه کنونی خود نبوده است.
در این میان، کاپیتالیسم به معنای آزادی بازار و فعالیت‌های اقتصادی است، در حالی که لیبرالیسم بر آزادی بیان و اندیشه تأکید دارد. این دو مفهوم، به‌عنوان ارکان توسعه پایدار، در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کنند.
برخی کشورها مانند عربستان، چین و امارات، هرچند در پذیرش لیبرالیسم محتاطانه عمل کرده‌اند، اما اصول کاپیتالیسم و احترام به مالکیت را پذیرفته‌اند و همین عامل زمینه‌ساز رشد اقتصادی آن‌ها بوده است. با این حال، عدم پذیرش آزادی بیان، مانع از شکل‌گیری تولید علم و نوآوری شده و این کشورها را از دستیابی به جایگاه کشورهای پیشرفته غربی بازداشته است.
از سوی دیگر، کشورهایی نظیر کوبا و کره شمالی، نه کاپیتالیسم و نه لیبرالیسم را در سیاست‌های اقتصادی خود پذیرفته‌اند، که این امر موجب عقب‌ماندگی اقتصادی آن‌ها شده است.
تاثیر آمارهای رسمی تولید ناخالص ملی
آمارهای رسمی تولید ناخالص ملی نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی هشت سال اخیر با فقدان توسعه پایدار مواجه بوده و این مسئله، ناترازی‌های گسترده‌ای در بخش‌های انرژی، آب، گاز و سایر حوزه‌ها ایجاد کرده است.
ادامه این روند قابل دوام نیست، زیرا ناترازی یک وضعیت گذرا نیست که بتوان با آن سازگاری پیدا کرد. نشانه‌های آشکار سیاست‌گذاران و مسئولان اقتصادی حاکی از عزم جدی آن‌ها برای اصلاح ساختارهای معیوب و رفع مشکلات موجود است.
با گذر زمان، قیمت‌ها تعدیل و آزاد خواهد شد و بازار نقش اساسی در تعیین نحوه تخصیص منابع ایفا خواهد کرد. این تغییرات، اثرات قابل‌توجهی بر بورس، قیمت سهام و میزان تأمین مالی از بازار سرمایه خواهد داشت.
در این میان، یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات سرمایه‌گذاران، عدم درک ارزشمندی سهام، صرفاً به دلیل افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت‌ها در کوتاه‌مدت است.
کناره‌گیری از بازار به‌دلیل رشد محدود قیمت سهام، تصمیمی اشتباه است؛ این رفتار مانند راننده‌ای است که در مسیر حرکت به جلو، تنها به آینه عقب خودرو نگاه می‌کند.
در حالی که جامعه به قیمت‌های جدید کالاهای مصرفی، مسکن، طلا و ارزهای خارجی عادت کرده است، چرا همچنان نگاه تردیدآمیز به قیمت‌های سهام وجود دارد؟ شاید زمان آن رسیده که رویکرد واقع‌گرایانه‌تر و تحلیلی‌تری در پیش گرفته شود.
محمد مشاری، تحلیلگر