صنعت نوشیدنی در قیاس با سایر حوزه‌‌‌های صنایع غذایی، از قدمت، اعتبار و گردش مالی بهتری برخوردار بوده است
به گزارش سرمایه فردا، از آنجا که حدود ۷۰درصد بدن هر فرد را آب تشکیل می‌دهد، همواره نوشیدنی‌‌‌ها سهم عمده‌‌‌ای در زندگی روزمره انسان‌‌‌ها دارند. صنعت نوشیدنی، به‌‌‌ویژه نوشیدنی‌‌‌های سرد در ایران در قیاس با سایر حوزه‌‌‌های صنایع غذایی، از قدمت، اعتبار و گردش مالی بهتری برخوردار بوده است و وجود محصولات و برندهای گوناگونی نوشیدنی در فروشگاه‌‌‌ها حاکی از این مطلب است.
در میان انواع نوشیدنی‌‌‌های سرد رایج در کشور، نوشابه جایگاه نخست را در اختیار دارد. طبق اسناد موجود، فردی به نام «میرزای تونی» اولین کارخانه نوشابه‌‌‌سازی را در ایران احداث کرد. این کارخانه بعدها به دلیل ورشکستگی با سرمایه‌گذاری برادران ساهاکیان، از سرمایه‌‌‌داران معروف تبریز، مجددا شروع به کار کرد. این کارخانه را می‌‌‌توان بزرگ‌ترین کارخانه تولید نوشابه‌‌‌های غیرالکلی دانست.
بعد از آن، شرکت زمزم پا به این عرصه گذاشت و فراز و فرودهای بسیاری را از سر گذراند. امروزه نوآوری‌‌‌های صنایع نوشیدنی موجب رشد و توسعه چشمگیر نوشیدنی‌‌‌های غیرالکلی شده است. کارخانههای تولید، فرآوری و بسته‌‌‌بندی نوشیدنی‌‌‌ها حلقه تکمیل‌‌‌کننده این صنعت پرطرفدار هستند. بی‌‌‌تردید داشتن تجهیزات مناسب، نقش مهمی در موفقیت کارخانههای تولید نوشیدنی ایفا می‌کند. بنابراین به‌‌‌روز بودن این تجهیزات کلید موفقیت و افزایش کیفیت محصولات خواهد بود.
در حال حاضر صنایع نوشیدنی متنوعی در کشور فعالیت دارند که بخش قابلتوجهی از نیاز داخلی را تامین می‌‌‌کنند. با این تفاسیر، امروزه این صنعت با گذر از چالش‌‌‌های فراوان به نقطه‌‌‌ای رسیده است که دست‌‌‌کم می‌‌‌تواند ظرفیت مناسبی برای توسعه تولید، فروش و صادرات داشته باشد. البته قسمتی از ماجرای به‌صرفه بودن صنعت نوشیدنی‌‌‌ها در ایران، ناشی از پایین بودن قیمت مواد اولیه در کشور است؛ چرا که نهاده آب، با قیمت بسیار ارزان‌‌‌تری به‌نسبت بسیاری از کشورها، به‌خصوص نسبت به کشورهای در حال توسعه، مورد استفاده قرار گرفته؛ حال آنکه ایران از دیرباز تاکنون با کم‌‌‌آبی و سختی‌‌‌های مربوط به آب مواجه بوده است. علاوه بر این مسائل، همچنان صنایع غذایی و به تبع آن صنعت آشامیدنی، جای پیشرفت زیادی دارد؛ به‌خصوص اگر بتواند با محیط و پتانسیل‌‌‌های باستانی کشور سازگاری داشته باشد.
نوسان در فروش
بررسی آمار و ارقام مربوط به فروش ۱۰ساله صنعت نوشیدنی‌‌‌ها تا حدی روند پرنوسانی را نشان داد. در ابتدای بازه مورد بررسی، فروش آشامیدنی‌‌‌ها افزایش قابلتوجهی داشت. در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳، میزان فروش صنعت به اندازه ۴۴درصد افزایش یافت؛ اما پس از این جهش نسبی، رشد صنعت مذکور از منظر درآمدی اوضاع چندان خوبی نداشت و به طور متوالی در سال‌های ۱۳۹۴، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ میزان رشد فروش شرکت‌های فعال بورسی، به عددی بالاتر از ۹درصد نرسید. این در حالی است که میزان رشد فروش نوشیدنی‌‌‌ها به‌یکباره نسبت به سال‌های قبل، در سال ۱۳۹۷ رقم بالاتری را ثبت کرد. از همین‌رو، فروش صنعت در سال ۱۳۹۷ به میزان ۳۰درصد رشد داشت.
با این تفسیر همچنان نمی‌‌‌توان مدعی شد که اوضاع بر وفق مراد است؛ چرا که با توجه به تورم موجود در بازارهای مختلف، رشد درآمد و فروش به‌شدت تحت‌تاثیر افزایش تدریجی شاخص قیمت‌ها قرار دارد. از سوی دیگر، رشد درآمد روند متوازنی نداشته است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۹۸ رشد فروش به رقم ۹۵درصد و در سال ۱۳۹۹ به ۵۸درصد رسید و این میزان از فروش، نسبت به سال گذشته خود، بسیار کمتر بود. همچنین نرخ رشد فروش در سال ۱۴۰۰ رقم ۶۸درصد را نشان داد و در سال ۱۴۰۱ به ۳۱درصد رسید. بنابراین همواره نوسان نسبی بر روند فروش صنعت آشامیدنی‌‌‌ها حاکم بوده است.
یک شرکت مهم
«غنوش» از بنگاه‌‌‌های اقتصادی مهم فعال در صنعت نوشیدنی است. نماد «غدیس» نیز با توجه به تنوع زیاد محصولات فروش مناسبی داشته و هرساله محصولاتی نظیر کنسانتره مرکبات، آبمیوه، اسانس میوه‌‌‌ها و همچنین اسانس روغن و پالپ را به بازار عرضه کرده است. بخش اعظم رشد فروش صنعت نوشیدنی نیز به همین مساله مربوط می‌شود؛ به‌خصوص آنکه در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب به میزان ۴/ ۸۰درصد و ۸/ ۱۰۸درصد رشد فروش داشته است. به این ترتیب، سهم زیادی از رشد درآمد صنعت آشامیدنی‌‌‌ها متعلق به این شرکت است. هرچند افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در این رشد درآمدی نقش داشته است.
در سال ۱۴۰۱ رشد فروش به میزان زیادی شکسته شد و به حدود ۵/ ۱۲درصد رسید. با وجود این، «غنوش» در نوسانات روند درآمد صنعت نوشیدنی‌‌‌ها نقش قابلتوجهی داشته است. البته باید توجه کرد، چه آنجایی که رشد فروش بالا رفته و چه آنجایی که رشد فروش شکسته شده، نقش «غنوش» کمرنگ نبوده است.
رشد نرخ فروش
واکاوی آمار مربوط به نرخ فروش نشان می‌دهد که ارقام فزاینده‌‌‌ای در این زمینه وجود دارد. در بررسی هر شرکت، نرخ فروش پرفروش‌‌‌ترین محصول لحاظ شده است. از این جهت، اختلاف نرخ فروش بازه زمانی آخر سال ۱۴۰۱ تا آخر تیرماه ۱۴۰۲ بررسی شد.
این اختلاف نرخ در سهام «غبهنوش» در بازه زمانی یادشده ۶۸درصد بوده است. به عبارت دیگر، برای انواع ماءالشعیر که مهم‌ترین محصول نماد «غبهنوش» است، نرخ فروش از آخر سال ۱۴۰۱ تا آخر تیرماه ۱۴۰۲، به میزان ۶۸درصد رشد داشت. این میزان نرخ یادشده، بیشترین افزایش در قیمت فروش در میان همه نمادهای آشامیدنی بود. از سوی دیگر، رشد نرخ فروش در مدت زمان تحت بررسی، برای نماد «غدیس» به میزان ۵۳درصد ثبت شد. کمترین رشد این شاخص هم مربوط به نماد «غنوش» است که برای محصولات مرتبط با کنسانتره مرکبات محاسبه شده است.
اوضاع نابسامان تولید
بررسی وضعیت تولید نیز اوضاع چندان مناسبی را نشان نمی‌دهد. در چارچوب تولید، روند هر نماد به‌طور جداگانه بررسی شد. به‌طور مثال در سال ۱۳۹۷ تولید شرکت «غبهنوش» به میزان ۲۳درصد کاهش یافت. در سال ۱۳۹۸ نیز کاهش ۲/ ۳درصدی ثبت شد. اما در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به طور متوالی تولید این صنعت به ترتیب به رقم ۵/ ۳۰درصد و ۱/ ۱۶درصد افزایش داشت.
با وجود این، مجددا رشد تولید برای سال ۱۴۰۱ منفی شد. از این جهت می‌‌‌توان گفت که نماد «غبهنوش» از نکته نظر تولید در بازه ۱۰ساله منتهی به ۱۴۰۱ اوضاع نابسامانی را پشت سر گذاشت. پیش از سال ۱۳۹۸ نیز رشد تولید برای شرکت مذکور منفی بوده یا زیر ۳درصد گزارش شده است. با این حال نماد «غدیس» به طور نسبی، وضع بهتری داشت. هرچند رشد تولید برای این نماد، پیش از سال ۱۳۹۷ وضع خوبی نداشت و در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۶ به ترتیب منفی ۵/ ۱۲ و ۳/ ۱۴درصد بوده است.
اطمینان نسبی به سودآوری
شاید بهترین بخش از عملکرد آشامیدنی‌‌‌ها، مربوط به حاشیه سود باشد. در این راستا، میانگین حاشیه سود ناخالص برای نمادهای «غبهنوش» و «غدیس»، در دوره ۱۰سال منتهی به ۱۴۰۱ به میزان ۳۱درصد است. میانگین حاشیه سود عملیاتی نیز در این بازه ۱۴درصد بود. اما حاشیه سود خالص چنگی به دل نمی‌‌‌زد و در بازه زمانی مذکور به‌طور میانگین تنها ۵درصد نشان داده شده است. در بازه زمانی مذکور، میانگین حاشیه سود ناخالص نماد «غنوش» نیز ۲۹درصد گزارش شد. به‌رغم آنکه میانگین حاشیه سود عملیاتی ۱۰درصد بود، برخلاف نمادهای «غبهنوش» و «غدیس» که میانگین حاشیه سود خالص آنها پایین بود، این شاخص برای نماد «غنوش» به میزان ۵۹درصد محاسبه شده است.
این رقم حاکی از آن است که روی‌هم‌رفته «غنوش» از لحاظ سوددهی نیز عملکرد بهتری داشته است. بر این اساس، در مجموع می‌‌‌توان گفت صنعت آشامیدنی‌‌‌ها از منظر سوددهی نسبت به سایر معیارهای ارزیابی اوضاع مطلوب‌‌‌تری از خود نشان داده است. این مورد شاید مهم‌ترین نکته مثبت برای صنعت مذکور برای جلب توجه سرمایه‌گذاران باشد./دنیای اقتصاد
.jpeg)
_1td1.gif)
