شنبه ۵ مهر ۱۴۰۴
در پی افشای استفاده ارتش اسرائیل از خدمات ابری و هوش مصنوعی مایکروسافت برای نظارت گسترده بر فلسطینی‌ها، این شرکت آمریکایی اعلام کرد بخشی از همکاری‌های خود با وزارت دفاع اسرائیل را متوقف کرده است. این تصمیم، پس از انتشار تحقیقاتی مشترک از گاردین و رسانه‌های اسرائیلی، نقطه عطفی در مواجهه شرکت‌های فناوری با مسئولیت اخلاقی در جنگ‌های مدرن محسوب می‌شود—جایی که داده، ابزار هدف‌گیری شده و فناوری به میدان نبرد تبدیل شده است.
به گزارش سرمایه فردا، شرکت مایکروسافت اعلام کرد بخشی از خدمات خود را از ارتش اسرائیل حذف کرده است. این اقدام پس از تحقیقی صورت گرفت که نگرانی‌هایی درباره نقض شرایط خدمات شرکت از سوی اسرائیل برانگیخت؛ مبنی بر آن‌که ارتش اسرائیل از هوش مصنوعی و خدمات ابری این شرکت برای جاسوسی از میلیون‌ها فلسطینی در غزه و کرانه باختری استفاده می‌کرده است. این تصمیم روز پنج‌شنبه در پی انتشار نتایج تحقیق مشترک روزنامه گاردین بریتانیا و نشریات اسرائیلی «+۹۷۲» و «لوکال کال» اعلام شد. گزارش مذکور که در مردادماه منتشر شد، افشا کرد که ارتش اسرائیل از پلتفرم ابری «اَژور» (Azure) مایکروسافت برای نظارت گسترده بر فلسطینی‌ها در جریان حمله‌ای خونین به غزه بهره برده است؛ حمله‌ای که در کمتر از دو سال، بیش از ۶۵ هزار کشته برجای گذاشت.
مایکروسافت طی ماه‌های اخیر چندین کارمند خود را به دلیل اعتراض به استفاده ارتش اسرائیل از نرم‌افزارهای این شرکت در غزه، اخراج یا به پلیس معرفی کرده است. در مردادماه، چهار کارمند اخراج شدند و چند نفر دیگر نیز در اعتراض به همکاری مایکروسافت با ارتش اسرائیل که به گفته آنان در ویرانی غزه نقش داشته است، استعفا دادند. این شرکت فناوری بارها ادعاها را رد کرده بود، اما پس از انتشار تحقیق اخیر، اعلام کرد بررسی مستقلی را به شرکت حقوقی «کاوینگتون اند برلینگ» در واشنگتن و یک شرکت مشاوره فنی که نام آن فاش نشده، سپرده است. برد اسمیت، معاون رئیس و رئیس مایکروسافت، در یادداشتی خطاب به کارکنان که روز پنج‌شنبه منتشر شد، توضیح داد بررسی مستقل اسناد ارتباطی و مالی شرکت، اتهامات را تأیید کرده است. او هرچند جزئیات شواهد را فاش نکرد، اما گفت موضوع به استفاده ارتش اسرائیل از اَژور و خدمات هوش مصنوعی مایکروسافت مربوط می‌شود. اسمیت نوشت: «بنابراین ما به وزارت دفاع اسرائیل اطلاع داده‌ایم که مایکروسافت تصمیم گرفته است برخی از اشتراک‌ها و خدمات مشخص‌شده وزارت دفاع اسرائیل از جمله استفاده آن‌ها از ذخیره‌سازی ابری خاص و فناوری‌های هوش مصنوعی را متوقف کند.»
این موضع تغییر آشکاری در سیاست پیشین مایکروسافت محسوب می‌شود. در ماه مه، پس از گزارش مشابهی از خبرگزاری آسوشیتدپرس مبنی بر استفاده واحد ۸۲۰۰ یا همان آژانس جاسوسی ارتش اسرائیل از خدمات مایکروسافت برای نظارت در غزه، این شرکت اعلام کرده بود که بررسی داخلی انجام داده است. مایکروسافت در آن زمان تأیید کرد برخی خدمات پیشرفته هوش مصنوعی و ابری برای کمک به یافتن اسرائیلی‌های ربوده‌شده در ۷ اکتبر به ارتش اسرائیل فروخته شده، اما هیچ مدرکی درباره استفاده از این فناوری‌ها برای هدف قرار دادن یا آسیب‌رساندن به غیرنظامیان نیافته است.
به گفته اسمیت، تنها اشتراک‌های خاصی از خدمات مایکروسافت برای ارتش اسرائیل مسدود شده و این کشور همچنان می‌تواند از سایر محصولات این شرکت برای امنیت سایبری بهره ببرد. او مشخص نکرد که دقیقاً کدام محصولات غیرفعال شده‌اند یا کدام واحدهای ارتش مشمول محدودیت شده‌اند، اما اشاره کرد که موضوع اصلی مربوط به نحوه استفاده از سرورهای اَژور در هلند و برخی خدمات هوش مصنوعی مایکروسافت است.
پلتفرم اَژور مجموعه‌ای از خدمات ابری را شامل می‌شود؛ از ذخیره‌سازی نامحدود داده‌های دیجیتال تا قابلیت‌های پیشرفته هوش مصنوعی، از جمله گردآوری، رونویسی، ترجمه و تحلیل میلیون‌ها تماس تلفنی. تحقیق مردادماه نشان داد که ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، در اواخر ۲۰۲۱ با یوسی ساریل، رئیس وقت واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل، در سیاتل دیدار کرده بود. هدف این دیدار، مذاکره درباره ذخیره‌سازی انبوه اطلاعات «حساس» اسرائیلی در اَژور بود. واحد ۸۲۰۰، شاخه نخبه جنگ سایبری اسرائیل است که مسئول جمع‌آوری اطلاعات سیگنال و عملیات مخفی محسوب می‌شود. این واحد از ۲۰۲۲ سامانه‌ای نظارتی ایجاد کرد که امکان ضبط و ذخیره میلیون‌ها تماس تلفنی فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری را فراهم می‌کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، پس از ۷ اکتبر، استفاده ارتش اسرائیل از خدمات مایکروسافت به‌ویژه ذخیره‌سازی ابری و ترجمه زبانی مبتنی بر هوش مصنوعی افزایش یافت و در کنار سیستم‌های داخلی هوش مصنوعی برای تصمیم‌گیری درباره اهداف حملات هوایی به کار گرفته شد.
با وجود ادعای مایکروسافت مبنی بر بی‌اطلاعی، اسناد داخلی و شهادت ۱۱ کارمند نشان می‌دهد واحد ۸۲۰۰ ارتباطات فلسطینی‌ها را روی اَژور ذخیره می‌کرده است. منابع این واحد به خبرنگاران گفته‌اند این قابلیت‌ها در هدف‌گیری افراد در حملات هوایی غزه و عملیات نظامی کرانه باختری مورد استفاده بوده است. مرون راپوپورت، یکی از روزنامه‌نگاران تحقیقی، به شبکه الجزیره گفت: «از ابتدا، یعنی سال ۲۰۲۱، توافقی میان رئیس واحد ۸۲۰۰ و مدیران ارشد مایکروسافت شکل گرفت.»
برخی تحلیلگران نسبت به تأثیر واقعی این تصمیم بر توانایی نظارتی اسرائیل تردید دارند. مشخص نیست مایکروسافت چگونه اطمینان خواهد یافت که ارتش اسرائیل به سایر محصولات شرکت برای ادامه عملیات خود دسترسی نخواهد داشت. حسام نصر، یکی از کارمندان اخراج‌شده مایکروسافت و عضو گروه «نه به اَژور برای آپارتاید»، این اقدام را «پیروزی بی‌سابقه» توصیف کرد، اما ناکافی دانست. به گفته او، مایکروسافت تنها بخش کوچکی از خدمات را برای یک واحد مشخص ارتش اسرائیل غیرفعال کرده است و بخش عمده قرارداد همچنان برقرار است. یک مقام اسرائیلی نیز در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس مدعی شد که این تصمیم «هیچ آسیبی به توان عملیاتی ارتش اسرائیل» وارد نخواهد کرد.
گزارش‌های الجزیره نشان می‌دهد که نظارت مستمر اسرائیل آثار جسمی و روانی سنگینی بر فلسطینی‌ها گذاشته است. از جمله استفاده از دوربین‌های مداربسته و سیستم تشخیص چهره موسوم به «گرگ سرخ» در ایست‌های بازرسی نظامی در الخلیل و بیت‌المقدس شرقی. این سیستم بدون رضایت افراد، چهره فلسطینی‌ها را اسکن و در پایگاه داده ذخیره می‌کند و در سیاست‌های تبعیض‌آمیز، مانند محدودیت استفاده فلسطینی‌ها از جاده‌هایی که فقط برای شهرک‌نشینان باز است، به کار می‌رود. فلسطینی‌ها نیز بارها گفته‌اند اسرائیل از آن‌ها برای آزمایش فناوری‌های جاسوسی‌اش استفاده می‌کند. نمونه بارز آن شرکت اسرائیلی «ان‌اس‌او گروپ» است که نرم‌افزار «پگاسوس» را توسعه داد؛ برنامه‌ای که در سال ۲۰۲۱ به دلیل جاسوسی دولت‌ها از مخالفان سیاسی، فعالان و روزنامه‌نگاران از جمله کارکنان الجزیره، به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا