کاهش تولید تا پنجاه‌درصدی نرخ رشد تقاضای نفت در سال‌آینده

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد تقاضای جهانی نفت در سال‌آینده سریع‌تر از حد انتظار افزایش خواهد یافت. آژانس پیش‌بینی خود درخصوص رشد تقاضای نفت در ادامه سال‌۲۰۲۳ را ۹۰‌هزار بشکه در روز کاهش داد. افزون بر این، پیش‌بینی رشد تقاضا در سال‌۲۰۲۴ را با ۱۳۰‌هزار بشکه در روز به یک‌میلیون و صدهزار بشکه در روز افزایش داد.

به‌رغم نزدیکی آرا در مقاطع کوتاه، شکاف بین نظرات اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی در مورد رشد تقاضای نفت در سال‌۲۰۲۴، کماکان به قوت خود باقی است. در همین رابطه، آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد؛ رشد عرضه کشورهای تولیدکننده غیراوپک‌پلاس در سال‌۲۰۲۴ ممکن است از رشد تقاضای جهانی نیز پیشی بگیرد. به گزارش رویترز، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در جدیدترین گزارش خوداعلام کرد تقاضای جهانی نفت در سال‌آینده سریع‌تر از آنچه انتظار می‌رفت افزایش خواهد یافت؛ نشانه‌‌‌‌‌ای از اینکه چشم‌‌‌‌‌انداز تقاضای کوتاه‌‌‌‌‌مدت برای نفت به‌رغم توافق‌های کاپ‌۲۸ درخصوص انتقال از سوخت‌های فسیلی، همچنان قوی است.

به‌رغم پیشرفت‌‌‌‌‌های اخیر، هنوز شکاف قابل‌توجهی بین آژانس بین‌المللی انرژی که نماینده کشورهای صنعتی است و گروه تولیدکننده نفت (اوپک) در مورد چشم‌‌‌‌‌انداز تقاضای نفت در سال‌۲۰۲۴ وجود دارد. این دو نهاد در سال‌های اخیر بر سر مسائلی مانند تقاضای بلندمدت نفت و نیاز به سرمایه‌گذاری در منابع جدید با هم درگیر بوده‌‌‌‌‌اند. دفتر آژانس بین‌المللی انرژی مستقر در پاریس در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که مصرف جهانی نفت در سال‌۲۰۲۴ به میزان یک‌میلیون و صد‌هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت که نسبت به پیش‌بینی قبلی آژانس، ۱۳۰‌هزار بشکه در روز افزایش‌یافته، ضمن آنکه به بهبود چشم‌‌‌‌‌انداز بازار انرژی در ایالات‌‌‌‌‌متحده و کاهش قیمت نفت اشاراتی دارد.در همین ارتباط، آژانس بین‌المللی انرژی در بیانیه اخیر خود درخصوص چشم‌‌‌‌‌انداز بازار انرژی اعلام کرد؛ رشد تقاضا در افق ۲۰۲۴، تا حدودی منعکس‌کننده «چشم‌‌‌‌‌انداز مثبت تولید ناخالص داخلی کشورها در مقایسه با گزارش اقتصادی ماه گذشته» است.

این امر به‌ویژه در مورد ایالات‌‌‌‌‌متحده که در این ایام، فراز و نشیب‌‌‌‌‌های متعدد اقتصادی را تجربه می‌کند، مصداق دارد. در این بیانیه آمده‌است: کاهش قیمت نفت به‌عنوان یک تقویت‌‌‌‌‌کننده اساسی برای رشد مصرف نفت عمل می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی که از دگردیسی سریع سوخت‌های فسیلی به سمت انرژی‌های سبز حمایت می‌کند، به دلیل بدتر‌شدن چشم‌‌‌‌‌انداز اقتصاد جهانی، پیش‌بینی رشد تقاضای نفت را برای سه‌‌‌‌‌ماهه جاری نیز تقریبا ۴۰۰‌هزار بشکه در روز کاهش داد و به یک‌میلیون و نهصد و سی‌هزار بشکه در روز رساند.آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: «اروپا، روسیه و خاورمیانه بیشترین تعدیل اقتصادی را به خود اختصاص داده‌اند. تاثیر نرخ‌های بهره بالاتر در اقتصاد واقعی احساس می‌شود. در شرایط کنونی، فعالیت‌های پتروشیمی به‌طور فزاینده‌ای به سمت چین متمایل شده‌اند که به نوبه خود، رشد را در سایر کشورهای صاحب این فناوری تضعیف می‌کند.»

تبعات تصمیمات تولید‌‌‌‌‌کنندگان بر بازار

بلافاصله پس از اینکه ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس، شامل کشورهای صادرکننده نفت موسوم به اوپک و متحدانش مانند روسیه، در ۳۰نوامبر دور جدیدی از کاهش تولید نفت را برای سه‌ماهه اول سال‌۲۰۲۴ اعلام کردند، قیمت جهانی نفت با افت محسوس، به پایین‌ترین حد خود در ۶ ماه اخیر یعنی نزدیک به ۷۲ دلار در هر بشکه رسید. لازم به ذکر است به‌دنبال انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، قیمت جهانی نفت‌‌‌‌‌خام تا بیش از ۳‌درصد افزایش را تجربه کرد.در این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی همچنین پیش‌بینی خود را برای رشد تقاضای نفت در سال‌۲۰۲۳، تا ۹۰‌هزار بشکه در روز کاهش داد و به ۲‌میلیون و سیصد‌هزار بشکه روزانه رساند. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد، کاهش تا پنجاه‌درصدی نرخ رشد تقاضای نفت در سال‌آینده به دلیل رشد اقتصادی پایین‌تر از پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها در اقتصادهای بزرگ، بهبود بهره‌‌‌‌‌وری و توسعه ناوگان پررونق خودروهای الکتریکی رقم خواهد خورد.

آژانس همچنین اعلام کرد که تمدید کاهش عرضه اوپک‌پلاس تا سه‌ماهه اول سال‌آینده تاثیر چندانی در افزایش قیمت‌ها نخواهد داشت، ضمن آنکه جو حاکم بر بازار جهانی نفت در نوامبر و اوایل دسامبر به‌طور قطعی نزولی خواهد بود. طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، در سال‌۲۰۲۴ سطح عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان خارج از اوپک‌پلاس تا یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد که در نوع خود کاهشی چشمگیر نسبت به رشد ۲‌میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه‌‌‌‌‌ای طی سال‌جاری به رهبری ایالات‌متحده است. این امر به‌علاوه کاهش تقاضا می‌تواند به منزله جریان باد مخالف برای ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس باشد.آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: «درحالی‌که رشد عرضه نفت کشورهای غیراوپک‌‌‌‌‌پلاس قرار است در سال‌۲۰۲۴ شتاب خود را از دست بدهد، رشد تولید پیش‌بینی‌شده یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه‌‌‌‌‌ای در روز ممکن است از افزایش تقاضای جهانی نفت فراتر رود. ادامه افزایش تولید و کندی رشد تقاضا، تلاش‌های تولیدکنندگان کلیدی را برای دفاع از سهم خود در بازار و حفظ قیمت‌های نفت در سطوح بالا، پیچید‌‌‌‌‌ه‌‌‌‌‌تر از گذشته خواهد کرد.»

پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها چه می‌گویند؟

آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت‌‌‌‌‌خام اوپک به‌اضافه چراغ‌سبز برداشت از ذخایر، معروف به فراخوان اوپک، به‌طور متوسط در سال‌۲۰۲۴ به ۲۸‌میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه در روز و در نیمه اول سال‌آینده به ۲۷‌میلیون و ۷۰۰‌هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت.آژانس بین‌المللی انرژی تخمین زد که اوپک در نوامبر ۲۸‌میلیون و ۱۰۰‌هزار، معادل ۴۰۰‌هزار بشکه بیشتر در روز از تقاضای نفت‌‌‌‌‌خام این ائتلاف در نیمه اول سال‌آینده تولید خواهد کرد. اوپک در گزارش اخیر ماهانه خود پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت در سال‌۲۰۲۳ را‌ برابر با ۲‌میلیون و ۴۶۰‌هزار بشکه روزانه اعلام کرد؛ این در حالی است که مطابق با پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها، اوپک در سال‌۲۰۲۴، شاهد رشد تقاضای نفت معادل ۲‌میلیون و ۲۵۰‌هزار بشکه در روز خواهد بود که البته نسبت به پیش‌بینی ماه گذشته تغییر چندانی نداشته‌است.

با این همه، می‌توان مشاهده کرد پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک برای رشد تقاضای جهانی نفت در سال‌۲۰۲۴ اندکی به‌هم نزدیک شده‌است. تفاوت کنونی ‌برابر با یک‌میلیون و ۱۵۰‌هزار بشکه در روز، معادل تقریبا یک‌درصد مصرف روزانه نفت جهان و تولید روزانه یک عضو اوپک مانند لیبی است. اغلب کارشناسان بین‌المللی حوزه نفت با توجه به روند تغییرات در چشم‌‌‌‌‌انداز اقتصادی و عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌های ژئوپلیتیکی که در سال‌جاری شامل لغو قرنطینه‌‌‌‌‌های ناشی از ویروس‌کرونا و افزایش نرخ بهره توسط چین بود، مجبور به اعمال تجدید‌‌‌‌‌نظرهای قابل‌توجهی در پیش‌بینی‌های خود شده‌اند./دنیای اقتصاد