پیش‌بینی بازار بورس ایران: تحلیل جامع و چالش‌ها

به گزارش سرمایه فردا، بازار سهام ایران همچنان با قدرت به پیش می‌رود. در برنامه امروز با آقای بهرام گروسی، مدیر تحلیل گروه مالی فارابی، به بررسی وضعیت جاری بورس و چشم‌انداز آتی آن پرداخته‌ایم. همچنین به جمع‌بندی و پیش‌بینی بازار بورس پرداخته شده است.

تحلیل وضعیت فعلی بازار سهام

بسته حمایت از تولید که به دلیل ناترازی‌های انرژی تحت فشار قرار گرفته،  به دولت معرفی خواهد شد. از سوی دیگر، رفت و آمدهای دیپلماتیک منطقه‌ای نیز افزایش یافته است که می‌تواند منجر به کاهش انتظارات تورمی و بهبود نرخ برابری دلار به ریال شود. افزایش نرخ محصولات در بورس کالا نیز مشاهده می‌شود و شرکت‌هایی که در بورس کالا نیستند نیز توانسته‌اند افزایش نرخ خود را در صنایع مختلف تجربه کنند.

• پتروشیمی:دبیرکل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران، خبر داده‌اند که در ۱۶ روز گذشته ۶۰۰ میلیون دلار ارز پتروشیمی به بازار عرضه شده است. این رونق باعث افزایش تقاضا برای ارزهای اولیه شده و تقریباً هفته‌ای یکی دو عرضه اولیه داریم.
• سکه و طلا: مدیرعامل مرکز مدل ارز و طلای ایران، از احتمال وزن مالیات بر ارزش افزوده بر معاملات شمش و سکه بهار آزادی خبر داده‌اند. با افزایش انتظارات تورمی، بازار سکه و طلا نیز فعال‌تر شده است.

شاخص هم‌وزن که نشان‌دهنده عملکرد کلی بازار بدون توجه به وزن شرکت‌ها روندی متعادل دارد. این شاخص نشان‌دهنده بهبود عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر و با وزن کمتر در بازار است.

• اطلاعات نهانی و غیرشفاف بودن: یکی از مشکلات اصلی بازار ایران، عدم شفافیت و وجود اطلاعات نهانی است که باعث کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران می‌شود.
• بسته شدن نمادها: بسته شدن نمادها به دلایل مختلف از جمله افشای اطلاعات، یکی دیگر از چالش‌های بازار است که می‌تواند منجر به خروج سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از بازار شود.
• دامنه نوسان: دامنه نوسان بازار که به صورت دستی کنترل می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد صف خرید و فروش‌های غیرواقعی شود.

پیش‌بینی می‌شود که با توجه به اصلاحات ارزی و سیاست‌های شفاف‌تر، بازار سهام ایران بتواند به رشد خود ادامه دهد. اما همچنان چالش‌های سیاسی و اقتصادی می‌تواند بر بازار تأثیرگذار باشد. نرخ بهره و سیاست‌های ارزی نیز نقش مهمی در تعیین روند بازار خواهند داشت.

تحلیل دلار و پیش‌بینی بازار بورس

بازار سهام ایران در دو کوارتر اخیر رشد قابل توجهی داشته است. مشابه سال‌های ۹۸ و ۹۹، حاشیه سود بسیاری از شرکت‌ها به صورت غیرواقعی بالا بود و این اتفاق به دلیل موجودی‌ها بود. با کاهش اسپرد نیما و آزاد و رشد دلار نیما، امید به بازار سرمایه برگشته است. افرادی که از بازار دور شده بودند، اکنون تمایل به سرمایه‌گذاری پیدا کرده‌اند زیرا پیش‌بینی‌ها ممکن شده است. دلار آزاد به ۶۰ هزار تومان رسیده و دلاری که شرکت‌ها با آن کار می‌کنند نیز افزایش یافته است.

بازار بورس امروز حدود ۹۴۰۰ تا ۹۷۰۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است. اگر دلار نیما را ۸۲ هزار تومان بگیریم، مارکت کل بورس حدود ۱۲۰ میلیارد دلار خواهد بود. سود دلاری بازار ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار معقول به نظر می‌رسد. بازار ممکن است ۱۵۰ میلیارد دلار بشود اما همچنان ارزان است. حد حباب ۲۰۰ میلیارد دلار در شرایط فعلی بسیار بالا به نظر می‌رسد. نسبت به جی‌دی‌پی نمی‌توان با سایر کشورها مقایسه کرد زیرا ترکیب صنایع متفاوت است.

در مورد دلار، امسال میانگین حدود ۶۵ هزار تومان بوده است. انتظار می‌رود سال آینده میانگین دلار به ۹۰ هزار تومان برسد. اگر این پیش‌بینی‌ها تحقق یابند، بازار جای نگرانی ندارد و همچنان ارزان خواهد بود.

تحلیل صنایع و شرکت‌های مهم

درسته، مواد اولیه، سوخت و سایر موارد با نیما است اما به هر حال درآمدها در حال رشد هستند و هزینه‌ها کاهش می‌یابند. شاخص کل بهتر است اما هم‌وزنی‌ها هم افزایش نرخ خود را می‌گیرند. کوچک‌ترهایی مثل سیمانی‌ها نیز دارند مارجین خود را افزایش می‌دهند. شرکت‌های دارویی نیز در حال افزایش نرخ هستند اما بحث جریان وجوه نقد نیز مطرح است. تجربه نشان داده که وقتی دلار بالا می‌رود، واردات کاهش می‌یابد و محصولات داخلی جایگزین می‌شوند. اما همچنان قیمت‌گذاری دستوری وجود دارد و هر وقت احساس شود که شرکت‌ها درآمد بیشتری دارند، مداخلات انجام می‌شود.

تحلیل شاخص هم وزن سخت است ولی نسبت شاخص هم وزن به کل نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگتر تحت فشار بیشتری بوده‌اند. برخی از صنایع مثل سیمانی‌ها و دارویی‌ها ممکن است کوتاه مدت عملکرد بهتری داشته باشند اما بلندمدت باید مدل کسب و کار آنها مورد بررسی قرار گیرد. صنعت سیمان در سال‌های اخیر عملکرد خوبی داشته و سود دلاری خود را حفظ کرده است. تفاوت سود دلاری و سود ریالی صنایع دارویی و غذایی نیز مورد توجه است.

به نظر می‌رسد که اصلاحات ارز سیاست‌های درستی داشته و نیما را به سمت واقعی‌تر شدن برده است. این اصلاحات باید ادامه داشته باشد تا بازارها بتوانند به تعادل برسند. سیاست‌های ارزی باید شفاف باشد تا اعتماد سرمایه‌گذاران جلب شود.

ریسک‌ها و پیش‌بینی بازار بورس

با توجه به ریسک‌های موجود در بازار ایران، پیش‌بینی می‌شود که در کوتاه مدت برخی صنایع همچنان عملکرد بهتری داشته باشند. صنایع سیمان و پتروشیمی همچنان امیدوارکننده به نظر می‌رسند. همچنین، عدم شفافیت اطلاعات و وجود ریسک‌های سیاسی و اقتصادی می‌تواند بر عملکرد بازار تأثیرگذار باشد. بهبود سیاست‌های ارزی و شفافیت اطلاعات می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران کمک کند و روند رشد بازار را پایدار کند. بازار سهام ایران نیازمند اصلاحات ساختاری و افزایش شفافیت در تمامی حوزه‌ها است تا بتواند به رشد پایدار و جذب سرمایه‌های جدید دست یابد.

توصیه‌های سرمایه‌گذاری

نرخ بهره در بازار ایران به صورت سنتی نمی‌تواند کاملاً درست باشد. نرخ بهره اگر نزدیک به تورم باشد یا حتی پایین‌تر، بازهم نمی‌تواند اثر زیادی داشته باشد. ترجیحات سرمایه‌گذاری در بازار سهام ایران به گونه‌ای است که همچنان سود دلاری مهم است. اگر شرکت‌ها بتوانند سود دلاری خود را حفظ کنند و ریسک انرژی کمی داشته باشند، می‌توانند جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران داشته باشند.

در حال حاضر، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری در طلا هستند. با توجه به وضعیت فعلی بازار، ممکن است وزن طلا در سبد سرمایه‌گذاری افزایش یابد. به نظر می‌رسد که بازار سهام ایران همچنان جای رشد دارد و به ویژه با توجه به اصلاحات ارزی و سیاست‌های شفاف‌تر، می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران جدید کمک کند.

برای پیش‌بینی بازار بورس، می‌توانید از مدل‌های مختلفی استفاده کنید که از تحلیل‌های داده‌های تاریخی و روش‌های محاسباتی برای پیش‌بینی قیمت‌ها و جهت‌های بازار استفاده می‌کنند. این مدل‌ها می‌توانند شامل مدل‌های زمانی، مدل‌های هوایی، و مدل‌های معادلات متقطیم (ARIMA) باشند.

۱٫ مدل‌های زمانی (Time Series Models)

مدل‌های زمانی برای پیش‌بینی بازار بورس بر پایه تحلیل داده‌های تاریخی بازار و پیش‌بینی تغییرات آینده استوار هستند. چند نمونه از این مدل‌ها عبارتند از:

• مدل‌های ARIMA (AutoRegressive Integrated Moving Average): این مدل‌ها ترکیبی از مدل‌های خودرگرسیو (AR) و میانگین متحرک (MA) هستند و برای پیش‌بینی سری‌های زمانی غیر ایستایی استفاده می‌شوند. این مدل‌ها می‌توانند روند‌ها و دوره‌های مختلف را شناسایی و پیش‌بینی کنند.
• مدل‌های GARCH (Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity): این مدل‌ها برای پیش‌بینی نوسانات بازار استفاده می‌شوند و می‌توانند ناهمگنی‌های موجود در داده‌های مالی را در نظر بگیرند.

۲٫ مدل‌های هوایی (Neural Network Models)

مدل‌های هوایی یا شبکه‌های عصبی مصنوعی برای پیش‌بینی بازار بورس از تکنیک‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی استفاده می‌کنند:

• شبکه‌های عصبی بازگشتی (RNN): این مدل‌ها قادر به پیش‌بینی سری‌های زمانی با استفاده از داده‌های تاریخی هستند و می‌توانند الگوها و روندهای پنهان در داده‌ها را شناسایی کنند.
• شبکه‌های عصبی پیش‌خور (Feedforward Neural Networks): این مدل‌ها نیز برای پیش‌بینی داده‌های مالی استفاده می‌شوند و می‌توانند روابط پیچیده بین داده‌ها را مدل‌سازی کنند.

۳٫ مدل‌های معادلات متقاطیم (Regression Models)

مدل‌های رگرسیون برای پیش‌بینی بازار بورس از متغیرهای مختلف برای ایجاد روابط ریاضی و پیش‌بینی تغییرات آینده استفاده می‌کنند:

• رگرسیون خطی ساده: این مدل روابط خطی بین متغیرها را تحلیل می‌کند و برای پیش‌بینی ساده بازار استفاده می‌شود.
• رگرسیون چندمتغیره: این مدل از چندین متغیر مستقل برای پیش‌بینی بازار استفاده می‌کند و می‌تواند تأثیر عوامل مختلف را در پیش‌بینی‌ها در نظر بگیرد.

مزایا و معایب هر مدل

• مدل‌های زمانی: قابلیت تحلیل دقیق داده‌های تاریخی را دارند، اما ممکن است برای تغییرات ناگهانی و نوسانات غیرمنتظره مناسب نباشند.
• مدل‌های هوایی: قدرت شناسایی الگوهای پیچیده و پنهان را دارند، اما نیازمند داده‌های بزرگ و محاسبات پیچیده هستند.
• مدل‌های معادلات متقاطیم: سادگی و کارآمدی در بسیاری از کاربردها، اما ممکن است تمامی تأثیرات و عوامل را به درستی مدل‌سازی نکنند.

این مدل‌ها هرکدام مزایا و معایب خود را دارند و انتخاب مناسب بستگی به نیازها و شرایط خاص پیش‌بینی دارد.