وزارت صمت باید چه سیاستی را دنبال کند ؟

انتخاب وزیر مناسب و متناسب با خواست جامعه برای وزارت صمت دولت آینده، امر مهمی است اما تحول در تولید و تجارت و رهایی از بن بست های فعلی، نیازمند تغییر در برخی سیاستگذاری های فعلی است که تغییر در سیاستگذاری ها هم مشروط به وقوع سه اتفاق همزمان است

جان کینگدان، صاحب نظریه «سه جریان» معتقد است برای تغییر در سیاست‌های اقتصادی یک کشور، باید سه جریان در یک بزنگاه تاریخی به هم برسند:

اول «جریان مسائل» است. یعنی مشکلات آنقدر شدید شود که ادامه وضع موجود ناممکن باشد و تغییرخواهی، تبدیل به مطالبه عمومی شود که به‌نظر می‌رسد وضعیت اکنون کشور ما همین گونه است. حداقل در حوزه صنعت، کارخانه ها به دلیل قطع مداوم برق و گاز و فقدان زیر ساخت ها و سرمایه گذاری ها، با حداقل ظرفیت کار می کنند.

به عبارتی همه چراغ های قرمز و هشدار دهنده در حوزه تولید کارخانه ای روشن شده است.  تایید آقای پزشکیان با گفتمان متفاوت اصلاح‌طلبی و تغییرخواهی،  برای ورود به عرصه رقابت‌های انتخاباتی هم بی‌ارتباط با حاد شدن مشکلات کشور نبود. پس شرط اول تحول در وزارت صمت فراهم است.

دوم «جریان سیاسی» است. یعنی در درون جامعه، نیروهای اجتماعی و سیاسی مثل روشنفکران، بروکرات‌ها، تکنوکرات‌ها، احزاب و تحول‌خواهانی پیدا شوند که مسئولیت و ماموریت پیشبرد این تغییر را قبول کنند. 

سازماندهی این حجم از متخصصان، نیروهای سیاسی و تحول‌خواهان پشت سر آقای پزشکیان، آن‌هم در یک فرصت بسیار اندک، نشان داد که در جامعه امروز ما، نیرو و روحیه تحول‌خواهی هنوز وجود دارد. من در جای دیگری هم گفته‌ام این همه نیروی فکری و باانگیزه و باتجربه‌ای که پشت سر آقای پزشکیان قرار گرفتند، حتی می‌توانستند نتیجه انتخابات در کشور پهناوری مثل امریکا را هم رقم بزنند! این نیروها، موتور محرکه پیشبرد برنامه های اقتصادی و صنعتی  دولت جدید به حساب می آیند و قطعا بدون همراهی آنها، هیچ وزیری در وزارت صمت موفق نخواهد شد.

وزارت صمت در دولت چهاردهم

در همین کمیته صمت ستاد پزشکیان نزدیک به ۵۰ کمیته تخصصی و هزار عضو به میدان آمدند و خطر کردند. اینها کنش‌گران واقعی حوزه صنعت و معدن و تجارت هستند وگرنه با مدیران بی تفاوت به انتخابات و یا مایل به حفظ وضع موجود، هیچ اتفاق مثبتی نخواهد افتاد و کشاندن دوباره مردم به پای صندوق های رای هم تقریبا غیر ممکن است. پس بکارگیری باورمندان به گفتمان پزشکیان در مدیریت های استراتژیک، لازمه تغییرات مثبت در وزارت صمت است.

سوم «جریان سیاست‌ها، راهبردها، برنامه‌ها و policy» است. یعنی باید برنامه و طرحی متناسب با مشکلات و مسائل جامعه در دست نیروهای تحول‌خواه باشد؛ به‌عبارتی برنامه باید پاسخی به مسائل و مشکلات مبتلابه باشد. الان این برنامه در اختیار آقای پزشکیان هست.

مثل برنامه رفع تحریم‌ها، تعامل با اقتصاد جهانی و وفاق و همدلی داخلی. اینکه آقای پزشکیان می‌گوید و البته مکررا هم می‌گوید اگر ما اختلافات را کنار بگذاریم و با هم باشیم و دولت وحدت ملی تشکیل دهیم، می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، می‌تواند به‌منزله همان برنامه موردنظر کینگدان باشد.

که به مشکلات و مسائل کشور ما پیوند خورده است. وزیر صمت هم برای تحول در تولید و تجارت باید برنامه دقیق به فراخور نیازها و مسائل و بحران های این حوزه ارائه کند. به عبارتی اول باید بررسی کند که چه بحران های وجود دارد، دوم این شهامت را داشته باشد.

که بحران ها را به زبان بیاورد وگرنه اگر وزیری بنا به هر مصلحتی نتواند گزارش درست از وضع موجود تولید و تجارت ارائه کند، قطعا شهامت هیچ تغییر را هم نخواهد داشت و دست آخر اینکه برنامه او باید به مسائل پیوند بخورد. خیلی ها نسخه پیچ خوبی هستند اما دردشناس نیستند.

در هر صورت با به هم رسیدن این سه جریان می توان به تحول در حوزه تولید و تجارت امید وار بود وگرنه به صرف انتخاب یک وزیر هر چند متخصص اما کم اعتنا به گفتمان و نیروهای اجتماعی پشتیبان رئیس جمهور جدید،  شاهد هیچ اتفاق مثبتی در این بخش نخواهیم بود.

در حال حاضر کارخانه‌ها به دلیل قطعی برق با تعطیلی مواجه هستند. در چنین شرایطی قیمت کالاها نیز همچنان تورمی هستند. مطالبه مردم تحول در وزارت صمت است.