توسعه هوش مصنوعی در ایران کمتر کدام کشورهاست

در ایران نه تنها به‌دلیل تحریم‌ها و کمبودهای زیرساختی نمی‌توان از تمام مزایای فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی بهره برد، بلکه سیاستگذار نیز در فراهم‌کردن مقدمات قانونی و فنی توسعه آن ضعیف عمل کرده است.

طبق گزارش بانک جهانی، امتیاز شاخص آمادگی در به‌کارگیری هوش مصنوعی برای ایران ۰.۳۸ بوده و در رده کشورهای ضعیف در این زمینه قرار دارد.

برای ایران این وضعیت در مقایسه با کشورهای خاورمیانه و همسایه نیز صادق است.

عربستان سعودی، مصر، امارات، ترکیه، قطر، اسرائیل، مراکش، تونس و بحرینبه ترتیب از نظر استراتژی و برنامه‌ریزی دولت برای توسعه هوش مصنوعی، در دسته کشورهای پیشرو در خاورمیانه هستند و ایران جایگاهی ندارد.

دولت در جدیدترین اقدام در هفته‌های اخیر از سازمان ملی هوش مصنوعی رونمایی کرد.

این در حالی است که سازمان ملی هوش مصنوعی پیش از این تحت عنوان «مرکز ملی هوش مصنوعی» فعالیت می‌کرد و قرار بود در گام اول یک اپراتور هوش مصنوعی را در کشور راه‌اندازی کند و این اپراتور هوش مصنوعی وظیفه داشت سه خدمت اصلی یعنی «ایجاد یک مزرعه پردازشی بزرگ، یک مرکز داده یا دیتاسنتر بزرگ برای تولید داده‌ها و کتابخانه بزرگ زبانی و تصویری» را عرضه کند.

برخی معتقدند که تاسیس این سازمان فعالیت‌های بخش خصوصی را محدود می‌کند و مانع توسعه این فناوری خواهد شد؛ اما به اعتقاد برخی دیگر با این اقدام همگرایی بین نهادهای مختلف در این حوزه انجام می‌شود.

هوش مصنوعی مانع اختلال اینترنت می‌شود ؟

یک به‌روزرسانی معیوب و ناقص از اولین ساعات روز جمعه جهان را به‌هم ریخت.

در کمتر از چند ساعت این اختلال مرزها را درنوردید و به کشورهای بیشتری رسید؛ تا جایی که زندگی شهروندان کشورهای زیادی را مختل کرد.

اما این اختلال نتوانست از مرزهای ایران عبور کند.

مسوولان دولتی نجات ایران از این اختلال گسترده جهانی را مرهون استفاده از سرویس‌های بومی جایگزین سرویس‌های خارجی به دنبال تحریم‌های بین‌المللی می‌دانند.

این در حالی است که کارشناسان معتقدند در عمل ما سرویس جایگزینی نداریم و مشغول استفاده از نرم‌افزارها و سرویس‌های کرک‌شده هستیم که داده‌های‌مان را بسیار آسیب‌پذیر کرده است.

به نظر می‌رسد چندان نمی‌توان به نجات از این اختلال جهانی امیدوار بود و آن را محصول تحریم‌ها یا توانمندی‌های داخلی دانست.

هوش مصنوعی و محدودیت فناوری در ایران

قطعی گسترده خدمات مایکروسافت در روز جمعه، دوباره ما را به یاد خطرات انحصار در حوزه فناوری اطلاعات انداخت.

این قطعی که بر سرویس‌های کلیدی نظیر Bing، Copilot و موتور جست‌وجوی DuckDuckGo تاثیر گذاشت، موجب اختلالات جدی در کسب‌وکارها و فرودگاه‌ها شد.

این حادثه نشان می‌دهد که اتکا بیش از حد به یک شرکت فناوری می‌تواند چه تبعات گسترده‌ای به همراه داشته باشد.

مایکروسافت با داشتن نفوذ گسترده در بخش‌های مختلف فناوری، از خدمات ابری گرفته تا ابزارهای برنامه‌نویسی و جست‌وجوی اینترنتی، تاثیر زیادی بر عملکرد روزانه میلیون‌ها کسب‌وکار و کاربر دارد. 

قطعی روز جمعه، منجر به ایجاد تاخیرهای طولانی و صف‌های بلند در فرودگاه‌ها شد. بسیاری از مسافران مجبور به صدور کارت‌های پرواز به‌صورت دستی شدند و تابلوهای اطلاعاتی خاموش بودند که همه اینها به‌دلیل اختلالات در سرویس‌های مایکروسافت بود.

در نتیجه، تنوع‌بخشی در ارائه‌دهندگان خدمات، استفاده از ابزارهای آفلاین و برقراری سیستم‌های پشتیبان از اهمیت زیادی برخوردار است.

اکنون زمان آن است که کسب‌وکارها و سازمان‌ها، راهکارهایی برای کاهش وابستگی به یک ارائه‌دهنده خاص بیابند و برنامه‌های اضطراری را برای مواجهه با چنین بحران‌هایی تدوین کنند.

سرعت اینترنت در ایران براساس آمار وبگاه شاخص جهانی تست سرعت در ژانویه سال ۲۰۲۴، میانگین جهانی سرعت #دانلود در پهن‌باند سیار، ۵۰.۰۰ مگابایت بر ثانیه و در پهن‌باند ثابت ۹۱٫۹۳ است که این رقم در ایران، برای پهن باند سیار ۳۲.۷۷ مگابایت بر ثانیه و پهن باند ثابت ۱۳.۵۸ مگابایت بر ثانیه است.

همچنین میانگین جهانی سرعت آپلود پهن باند سیار ۱۱.۳۰ مگابایت بر ثانیه و در پهن‌باند ثابت ۴۳.۴۰ مگابایت بر ثانیه است که در ایران، برای اینترنت سیار ۹.۵۰ مگابایت بر ثانیه و اینترنت ثابت ۳.۱۹ مگابایت بر ثانیه است.

هوش مصنوعی در ایران از کشورهای خاورمیانه مانند ترکیه، امارات، عربستان و… عقب است. درحالی که مسئولان مدعی هستند ایران از قطعی سراسری اینترنت مصون بوده است./دنیای اقتصاد