راه و مسکن

ضعف نظارت در نظام مهندسی؛ ساختاری که نیازمند اصلاح است

یکی از مسائل عجیب در آیین‌نامه اجرایی قانون نظام مهندسی، ادغام سه رکن بازرسی، شورای انتظامی و هیات مدیره است. در حالی که قانون چهار پایه را برای انسجام سازمان تعریف کرده و هر یک علاوه بر وظایف ذاتی خود، وظیفه نظارتی بر دیگر ارکان را دارد، اتحاد این سه رکن موجب تضعیف نظارت و کنترل شده است.

پس از انتخاب اعضای هیات مدیره توسط مجمع، این هیات بر اساس آیین‌نامه اقدام به معرفی چند نفر برای تصدی سمت بازرس می‌کند. بدیهی است که این افراد، از همان ابتدا وابستگی زیادی به هیات مدیره داشته و مورد اعتماد آن خواهند بود. همچنین، به جز یک نفر، سایر اعضای شورای انتظامی نیز مستقیماً توسط هیات مدیره انتخاب می‌شوند. نتیجه این رویکرد آن است که در واقع به‌جای سه رکن مستقل، تنها یک رکن داریم. این مسئله در عمل نظارت بر عملکرد ارکان را بی‌اثر کرده است، زیرا اگر یکی از اعضا بخواهد شکایتی را در خصوص عملکرد شورای انتظامی مطرح کند، چه نزد بازرس و چه نزد هیات مدیره، در واقع شکایت خود را به همان مجموعه‌ای برده است که مسئول رسیدگی به این تخلفات است.

راهکارهایی برای پوشاندن این نقص ارائه شده‌اند، از جمله اینکه تخلفات هیات مدیره در شورای انتظامی بررسی شود؛ اما اصل بر این است که مشکلات سازمان‌های استانی باید در داخل همان سازمان حل شوند و نه با روش‌هایی که نظارت را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

نکته عجیب دیگر، یکی شدن سازمان استان با ادارات راه و شهرسازی همان استان است. تفسیر نادرست از حق نظارت عالیه ادارات کل بر سازمان باعث شده که هیات مدیره در کوچک‌ترین مسائل نیز از این ادارات کسب تکلیف کند، که این امر استقلال لازم سازمان را از بین برده است و آن را عملاً به زیرمجموعه‌ای از راه و شهرسازی تبدیل کرده است. این وضعیت به این معناست که حتی اعضای سازمان نیز نمی‌توانند شکایات خود را به ادارات کل ارائه دهند.

بنابراین، یکی از مهم‌ترین اصلاحات مورد نیاز نه در متن قانون بلکه در آیین‌نامه اجرایی است، تا استقلال و خودمختاری هر یک از ارکان سازمان تقویت شود. این مهم تنها با انتخاب مستقیم اعضای این ارکان توسط مجمع امکان‌پذیر خواهد بود. اصلاح این آیین‌نامه می‌تواند به بازگرداندن نظارت مؤثر و ایجاد ساختاری شفاف و کارآمد در نظام مهندسی کشور کمک کند.

modir

Recent Posts

سیاست در سایه‌ی ژئوپلیتیک

در روزگاری که نفت دیگر فقط یک منبع انرژی نیست، بلکه ابزاری برای تنظیم قدرت…

3 دقیقه ago

تحلیل ارزش دارایی کروی

نسبت پایین، ان ای پی کروی نشان‌دهنده تخفیف قابل‌توجه بازار نسبت به ارزش واقعی دارایی‌های…

26 دقیقه ago

جراحی پولی بدون نسخه اقتصادی

تجربه جهانی نشان داده حذف موفق صفرها تنها در سایه مهار تورم، رشد تولید، انضباط…

4 ساعت ago

حمایت از تولید یا مصرف؟

سعید میرزامحمدی در این یادداشت تحلیلی، با نگاهی انتقادی به سیاست‌های تنظیم‌گرایانه و تقاضامحور دولت‌ها،…

5 ساعت ago

بوسه‌ای که دیر رسید

از یک بوسه پنهانی در راه‌پله تا دیداری تلخ در اتاق بیمارستان، عباس امامی داستانی…

5 ساعت ago

شکست سیاست سامانه ها

در سال های اخیر گسترش ابزارهای نظارتی همچون سامانه‌ها به‌جای تسهیل، به مانع کسب و…

6 ساعت ago