اصول و رویکردهای مدیریت شطرنجی
تصمیم‌گیری‌های سیستماتیک
در این نوع مدیریت، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به شکلی سیستماتیک و با توجه به حرکات آینده و واکنش‌های ممکن انجام می‌شود و واکنش‌ها مطابق حرکت مهره‌های شطرنج انجام می‌گیرد.
عملکرد تیمی و انسجام سازمانی
در مدل مدیریت مبتنی بر تفکر شطرنجی، سازمان به عنوان یک ارگانیزم یکپارچه با عملکرد تیمی و تبعیت از یک برنامه منسجم به اهداف خود می‌رسد.
رویکرد چندوجهی و نقش مدیران ارشد
این مدل مدیریتی رویکردی چندوجهی دارد و ویژگی‌های وظیفه‌محور، انسان‌محور و هدف‌مدار را در سازمان ترکیب می‌کند. مدیران ارشد نیز بیشتر نقش رهبری و هماهنگ‌سازی منابع و عوامل را بر عهده دارند.
وظایف و مسئولیت‌های مدیران در مدیریت شطرنجی
هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی
مدیر سازمان باید مانند یک بازیکن شطرنج هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، سازماندهی، بودجه‌بندی، کنترل، نظارت، راهنمایی و هدایت کند.
توجه به تفاوت‌های فردی و مزیت‌ها
مدیریت سازمان باید تفاوت‌های فردی و مزیت‌های کارمندان را مد نظر داشته باشد. هر مهره‌ای کارایی خاصی دارد و اثربخشی آن‌ها نیز یکسان نیست.
پایش و حمایت از مهره‌ها
در حرکت‌ها و استراتژی‌های خود، پایش و حمایت از تک تک مهره‌های خود را مد نظر داشته باشد. اگر حتی به یک مهره بی‌توجهی کند، روزنه‌ای برای نفوذ رقیب و تهدید سایر مهره‌ها ایجاد خواهد شد.
پیش‌بینی حرکات حریف
حرکات مدیر سازمان باید علاوه بر برنامه‌ریزی قبلی، مبتنی بر پیش‌بینی حرکات حریف و وضعیت پیشرو باشد.
اصول استراتژیک در مدیریت شطرنجی
سینرژی تیمی
مدیر سازمان باید همچون شطرنج‌باز از سینرژی مهره‌های خود بهره‌مند شود و همه را دعوت به کار تیمی در استراتژی‌ها نماید.
انعطاف‌پذیری و آمادگی تغییر
در شطرنج، الگوها و آرایش‌های از پیش تعیین شده مانند دفاع سیسیلی و کیش و مات ناپلئونی وجود دارد، اما نمی‌توان همیشه آن‌ها را اجرا کرد، زیرا حریف بدل آن‌ها را به کار می‌برد. در مدیریت نیز باید آمادگی تغییر در برنامه عملیاتی و واکنش به موقع را داشته باشیم تا در وضعیت آچمز قرار نگیریم.
ارتقای ابزارها و منابع
در بازی شطرنج، یک مهره پیاده می‌تواند با طی طول زمین و رسیدن به ستون اول حریف به وزیر تبدیل شود. در مدیریت نیز باید در فکر ارتقای ابزارها، منابع، جانشین پروری و توانمندسازی نیروها باشیم.
ریسک‌پذیری و شجاعت در تصمیم‌گیری
گاهی یک شطرنج‌باز برای کسب پیروزی ریسک بالایی می‌کند و مهره‌های اساسی خود را به خطر می‌اندازد. مدیریت سازمان نیز گاهی مجبور به ریسک حساب‌شده در مورد منابع ارزشمند خود می‌شود. شجاعت در تصمیم‌گیری اهمیت دارد.
درس گرفتن از شکست‌ها
با وجود همه پیش‌بینی‌ها، هر شطرنج‌باز گاهی مغلوب حریف قوی‌تر می‌شود، اما بازی‌های بعدی را ادامه می‌دهد. هر مدیر متفکری هم ممکن است باوجود همه آگاهی‌ها در برنامه‌های خود شکست بخورد، اما هرگز نباید خود را سرزنش کند. بلکه باید از شکست‌ها درس بگیرد و از تجربه‌های خود بهره‌برداری کند.
نتیجه‌گیری
مدیریت شطرنجی با دیدی استراتژیک و تحلیلی، می‌تواند به مدیران کمک کند تا به چالش‌های پیچیده پاسخ دهند و با حذف علل ریشه‌ای مشکلات، به اهداف خود دست یابند.