صنعت فولاد ایران از تمرکز بر تولیدات خاص تا تکمیل زنجیره

صنعت فولاد ایران در سال های اخیر روی تکمیل زنجیره تمرکز داشته است تا بتواند ارزش افزوده بیشتری را عاید کشور کند. به عبارت دیگر تولید گندله که قبلا در زنجیره فولاد با کسری همراه بود این روزها با مازاد عرضه روبرو شده است و همین موضوع حرکت صنعت فولاد به سمت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد را آسانتر کرده است.
طبق گزارش انجمن جهانی فولاد میران تولید فولاد در بیشتر کشورهای جهان افت داشته و از آنجایی که صنعت ساختمان چین هم وارد دوره رکود شده است احتمالا این رکورد روی صنعت فولاد هم تاثیر می گذارد.
بهمن قاسمی عضو انجمن فولاد ایران در گفتگو با خبرنگار سرآمد اقتصادی با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از شرکت های تولیدکننده فولاد در ایران تحت تاثیر قطعی برق و گاز قرار دارند، گفت: این مسأله باعث شده که شرکت های فولادی ۴ ماه سال تولید نداشته باشند و هم اکنون برخی از آنها با کمترین ظرفیت ممکن فعالیت داشته باشند. اگر این مشکلات وجود نداشته باشد نه تنها تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد دور از انتظار نیست، بلکه صادرات به کشورهای مختلف نیز میسر می شود، زیرا تولید فولاد در ایران با کیفیت بسیار بالا انجام می شود و خارجی تا محصولات ایران را ترجیح می دهند.

دلایل افت تولید برخی شرکت های فولادی
قاسمی درباره عوامل دیگری که منجر به افت تولید برخی شرکت های فولادی در سال ۱۴۰۲ شده است، افزود: تامین مواد اولیه برای شرکت های فولادی به چالش بزرگی تبدیل شده است و بورس کالا هم پاسخگو نیست که با چه معیاری قیمت گذاری انجام می دهد.
بازار فولاد در ماه های اخیر تحت تاثیر رشد نرخ دلار قرار داشته است، اما این مسأله منجر به افزایش تولید فولاد در ماه های پایانی سال نشده، چراکه در آستانه تعطیلات نوروز و ماه رمضان هستیم که خود عاملی برای کاهش تقاضا در بازار داخلی است. با این حال خلیفه سلطانی دبیر انجمن فولاد ایران با بیان اینکه در ۱۰ ماهه امسال از حدود ۸۹ میلیون تن مجموع اقلام فولادی در کشور، حدود ۱۱ میلیون و ۸۶۰ هزار تن صادر شده گفت: میزان صادرات اقلام فولادی امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دو درصد کمتر بوده است. همچنین دو میلیون و ۳۲۸ هزار تن مقاطع طویل فولادی صادر شده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴ درصد رشد داشته است.
با وجود اینکه صنعت فولاد ایران از تمرکز بر تولیدات خاص تا تکمیل زنجیره را امسال تجربه کرد اما همچنان چالش هایی دارد.

مشکلات بازار فولاد ایران

در حال حاضر برخی کارشناسان صنعت فولاد معتقدند که یکی از مشکلات بازار فولاد، مربوط به قیمت گذاری دستوری است. هرچند دولت در اسفندماه از تصمیم خود درباره نرخ عوارض برای مواد خام و نیمه خام عقب نشینی کرده که تا حدودی می تواند از تبعات فشار بر صنعت فولاد کم کند اما با توجه به اینکه بازار جهانی با رکود روبرو شده است قیمت ها افت خواهند داشت و اگر عوارض صادراتی در ایران اصلاح نمی شد بسیاری از شرکت های فولادی به سمت کاهش تولید و صادرات می رفتند.
ارزیابی عملکرد شرکت های فولادی در سال جاری حکایت از این دارد که شرکت ها دلایل افزایش قیمت احتمالا میل بیشتری به صادرات خواهند داشت و همین موضوع تا حدودی زیان ناشی از کاهش تولید را می تواند جبران کند. از طرف دیگر در سال جاری شرکت هایی مانند فولاد مبارکه به سمت تولید محصولات خاص رفتند، به همین ارزش افزوده بیشتری عاید شرکت خود کردند و این موضوع مسأله تناژ تولید را در اولویت دوم قرار داد.
البته گزارش ها حکایت از این دارد در ده ماهه سال ۱۴۰۲  تیر آهن حدود ۸ درصد و نبشی و ناودانی ۴ درصد رشد داشته اند اما تولید میلگرد  ۲.۱ افت داشته است و مقاطع تخت فولادی امسال به میزان یک دهم درصد درصد رشد داشته که عدد قابل توجهی نیست. همچنین ورق گرم و سرد به به طور میانگین دو درصد کاهش تولید داشته اند در حالی که ورق پوششدار ۱۲ درصد افزایش تولید داشته است.
بنابراین در صورتی که روند تولید محصولات زنجیره فولاد طبق روال سال جاری ادامه داشته باشد می‌توان توقع تولید ۳۳ میلیون تن محصول خام و ۱۳ میلیون تن مقاطع تحویل تا پایان سال داشت. همچنین از آنجایی که تولید آهن اسفنجی به ۳۷ میلیون تن و گندله به ۶۰ میلیون تن در سال رسیده هم اکنون تولید با ظرفیت کامل برای محصولات فولادی از شمش و تختال تا محصولات نوردی طویل و عریض وجود دارد.