سیاست و دیپلماسی

مرگ زیر سکوت؛ شورای امنیت و آزمون اخلاق جهانی

به گزارش سرمایه فردا، مرگ انسان‌ها به‌ویژه زمانی که ناشی از خشونت، جنگ یا نقض حقوق اولیه باشد یکی از مهم‌ترین مسائل اخلاقی، حقوقی و انسانی تاریخ بشر به‌شمار می‌رود. در اصول حقوق بین‌الملل، اعلامیه جهانی حقوق بشر، و تعالیم بسیاری از ادیان و فرهنگ‌ها، جان انسان‌ها از چنان ارزشی برخوردار است که حفظ کرامت انسانی همواره در صدر اولویت‌ها قرار گرفته است.

با این حال، هنگامی‌که کشتن انسان‌ها خارج از چارچوب‌های دفاع مشروع یا عدالت قضایی رخ دهد، ماهیت آن تغییر کرده و معمولاً به‌عنوان نقض حقوق بشر، ظلم یا جنایت طبقه‌بندی می‌شود. حتی در میدان‌های منازعه سیاسی یا نظامی، قوانین بین‌المللی نظیر کنوانسیون‌های ژنو، تلاش کرده‌اند تا حداقل‌هایی برای حفظ کرامت انسانی برقرار سازند.

اما این موضوع از زاویه‌ای تحلیلی‌تر نیز قابل بررسی است. اگر برخی دولت‌ها یا گروه‌ها، مرگ انسان‌ها را ابزاری برای تثبیت قدرت یا حذف رقبا تلقی کنند، آیا از منظر «پیشرفت‌خواهی» و «عدالت ساختاری» می‌توان آن‌ها را مورد نقد قرار داد؟ آیا نظمی جهانی که سکوت در برابر جنایت‌ها را به‌منظور حفظ منافع خاص تجویز می‌کند، صلاحیت اخلاقی لازم را داراست؟

این پرسش‌ها ما را به نقطه‌ای مهم در فهم سازوکارهای قدرت در سیاست بین‌الملل می‌رسانند: چرا شورای امنیت سازمان ملل سکوت کرده است؟

سکوت این نهاد در برابر حملات اخیر به ایران، به‌ویژه حمله به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای، از منظر حقوقی و سیاسی دلایل قابل‌توجهی دارد که باید با دقت بررسی شوند. نخست، حق وتوی اعضای دائم، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا، بارها برای جلوگیری از صدور قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی مورد استفاده قرار گرفته است. این ابزار سیاسی، مانع از شکل‌گیری اجماع جهانی در محکومیت اقدامات تجاوزکارانه شده و عملاً امکان پاسخگویی حقوقی را از بین برده است.

افزون‌بر آن، استانداردهای دوگانه‌ حاکم بر رفتار اعضای شورای امنیت، موجب بروز اعتراضات گسترده‌ای شده‌است. در حالی‌که فعالیت‌های شفاف و قانونی ایران با شدیدترین نظارت‌ها مواجه‌اند، اقدامات غیرقانونی رژیم صهیونیستی با سکوت یا حتی حمایت مواجه می‌شود.

هم‌پیمانی‌های سیاسی و نظامی نیز نقش بسزایی در این سکوت ایفا کرده‌اند. حمایت بی‌قید و شرط آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از رژیم اسرائیل موجب شده که شورای امنیت در برابر تجاوزات آشکار، واکنش مؤثری نشان ندهد.

نتیجه این رفتارها، بحرانی در مشروعیت و اعتماد عمومی به این نهاد بین‌المللی است. سکوت شورای امنیت، نه‌تنها اعتبار آن را زیر سؤال برده، بلکه پیام خطرناکی به کشورهای عضو معاهدات بین‌المللی ارسال کرده است: اگر عضو معاهده عدم اشاعه نباشید، نه‌تنها مؤاخذه نمی‌شوید، بلکه از مصونیت کامل بهره‌مند خواهید بود.

در همین راستا، معاون وزیر خارجه ایران در نشست اخیر شورای امنیت، این سکوت را «آزمونی تاریخی» برای منشور ملل متحد خواند و هشدار داد که تداوم این روند، تهدیدی جدی برای صلح و امنیت جهانی خواهد بود.

modir

Recent Posts

نقطه عطف شعر فارسی کجاست؟

نیما یوشیج تنها یک شاعر نبود؛ او پژوهشگری بود که با شناخت عمیق سنت و…

3 ساعت ago

دو روایت از بزهکاری

دو پرونده جنایی در تهران، یکی با شکایت مادر افغان از تجاوز به فرزند ۱۲…

3 ساعت ago

میراث ماندگار همایون ارشادی

از پشت چراغ قرمز یک تقاطع تا قاب‌های ماندگار سینما، همایون ارشادی راهی را پیمود…

3 ساعت ago

سونامی ارزان‌فروشی چینی

دو غول تجارت الکترونیک چین، تِمو و شین، با عرضه کالاهای فوق‌العاده ارزان و بهره‌گیری…

3 ساعت ago

صنعت و معدن از توسعه عقب ماندند

در نخستین سال اجرای برنامه هفتم، عملکرد بخش صنعت و معدن فاصله‌ای چشمگیر با اهداف…

12 ساعت ago

تئاتری بی‌مصلحت از واقعیت

نمایش «دخمه» از دل کوچه‌های فراموش‌شده جنوب شهر برخاسته؛ جایی که تلخی زندگی، نه در…

16 ساعت ago