سیاست‌ورزی دیجیتال ماسک

به گزارش سرمایه فردا، وقتی میلیاردر فناوری از کاخ سفید بیرون آمد، بسیاری انتظار داشتند تمرکز او به‌طور کامل بر شرکت‌هایش بازگردد. اما آنچه رخ داد، خلاف این تصور بود: ایلان ماسک در شبکه اجتماعی ایکس به میدان تازه‌ای برای سیاست‌ورزی بدل شد. او نه‌تنها درباره تجارت‌هایش می‌نویسد، بلکه با حجم بالایی از پست‌های سیاسی، از مهاجرت و جرم گرفته تا نظریه‌های توطئه، ذهن عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این رفتار نشان می‌دهد ماسک سیاست را نه یک عرصه جانبی، بلکه بخشی از پروژه قدرت شخصی خود می‌بیند؛ پروژه‌ای که ترکیبی از نفوذ اقتصادی، رسانه‌ای و سیاسی را در هم می‌آمیزد و او را به یکی از چهره‌های غیرقابل پیش‌بینی عصر حاضر بدل کرده است.

بازگشت به سیاست پس از ترک دولت

ایلان ماسک چند ماه پیش از کاخ سفید رفت تا تمرکز خود را بر شرکت‌هایش بگذارد، اما سیاست را در شبکه اجتماعی ایکس رها نکرد. بررسی یک‌ماهه فعالیت او نشان می‌دهد که بخش بزرگی از ذهنش همچنان درگیر موضوعات سیاسی است؛ آن هم نه مسائل کلان، بلکه حاشیه‌های جنجالی و بحث‌برانگیز.

پست‌های جنجالی و روایت‌های افراطی

در هفته‌های اخیر، ماسک درباره مهاجران در بریتانیا نوشت و مدعی شد که این کشور را به فروپاشی می‌کشانند. او درباره جرم‌های خشونت‌آمیز در ایالت‌هایی که هرگز در آن‌ها زندگی نکرده، مانند مینه‌سوتا و کارولینای جنوبی، اظهار نظر کرد و قضات کالیفرنیا و نیویورک را به آسان‌گیری بیش از حد متهم ساخت. حمله به افراد ترنس، هشدار درباره «پایان تمدن»، طرح موضوع «جرم سیاهان علیه سفیدپوستان» و حتی اظهار نظر درباره نژاد بازیگران خردسال، بخشی از محتوای سیاسی او بود.

ماسک نظریه‌های توطئه‌ای چون «جایگزینی بزرگ» را نیز تکرار کرد؛ ادعایی ضدیهودی که می‌گوید گروهی از یهودیان قصد دارند جمعیت سفیدپوست آمریکا و اروپا را با غیرسفیدپوستان جایگزین کنند. او همچنین مدعی شد اف‌بی‌آی حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره را ترتیب داده است.

حجم فعالیت بی‌سابقه در ایکس

میان ۱۷ سپتامبر تا ۱۷ اکتبر، ماسک ۱۷۱۶ پست منتشر کرد یا به دیگران پاسخ داد؛ یعنی به‌طور میانگین روزی ۵۵ فعالیت. حدود ۴۹ درصد این فعالیت‌ها سیاسی بود. این حجم بالا نشان می‌دهد او قصد دارد نفوذ سیاسی خود را حفظ کند و حتی آزمایش کند که تا چه حد می‌تواند در انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۲۶ یا رقابت‌های ریاست‌جمهوری بعدی اثرگذار باشد.

تجارت در کنار سیاست

البته ۴۱ درصد از پست‌های ماسک به شرکت‌هایش اختصاص داشت. استارتاپ هوش مصنوعی او، ایکس‌ای‌آی، پرتکرارترین موضوع تجاری بود و در ۲۱ درصد پست‌ها مطرح شد. تسلا در ۱۱ درصد و اسپیس‌ایکس در ۶ درصد پست‌ها حضور داشتند. این ترکیب نشان می‌دهد ماسک همزمان در حال تبلیغ تجارت‌هایش و پیشبرد روایت‌های سیاسی است.

چرخش به راست و تجربه دولت ترامپ

ماسک که در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ به دموکرات‌ها رأی داده بود، در سال‌های اخیر به‌طور جدی به سمت راست چرخیده است. او در انتخابات گذشته با ترامپ همراه شد، بیش از ۲۹۰ میلیون دلار به جمهوری‌خواهان کمک کرد و به‌عنوان مشاور کاخ سفید و رئیس «وزارت کارآمدسازی دولت» (DOGE) منصوب شد. اما حضورش در دولت پرچالش بود؛ بارها با مقامات دیگر درگیر شد و وزارتخانه‌اش تأثیر چشمگیری بر کسری بودجه نداشت. حتی برخی پژوهش‌ها کاهش‌های محدود ناشی از سیاست‌های او را با پیامدهای منفی در حوزه سلامت عمومی مرتبط دانستند.

در نهایت، ماسک در ماه مه اعلام کرد دولت را ترک می‌کند تا بر تسلا تمرکز کند. خروج او به نزاع لفظی با ترامپ انجامید؛ ماسک در ایکس مدعی شد نام رئیس‌جمهور در اسناد اپستین ثبت شده است. این ادعا بخشی از جنگ رسانه‌ای او علیه ترامپ بود.

تمرکز بر جرم و مهاجرت

یک‌هشتم پست‌های ماسک درباره جرم‌وجنایت بود؛ سهمی بیشتر از تسلا در میان پست‌هایش. او بارها درباره جرم در سان‌فرانسیسکو نوشت و این شهر را ناامن معرفی کرد، در حالی که آمار رسمی نشان می‌داد کمترین تعداد قتل از سال ۱۹۵۴ ثبت شده است.

مهاجرت دومین موضوع پرتکرار سیاسی او بود. حدود ۸ درصد پست‌هایش به این موضوع اختصاص داشت و اغلب همسو با زبان تند دولت ترامپ بود. او سیاستمداران اروپا و آسیا را نیز برای پذیرش مهاجران نکوهش کرد و هشدار داد که مهاجرت گسترده «ژاپن را نابود خواهد کرد» و «به پایان بریتانیا» می‌انجامد. تناقض جالب آنجاست که خود ماسک، متولد آفریقای جنوبی، از سال ۲۰۰۲ شهروند آمریکا است.

خودِ ماسک به‌عنوان موضوع

فراتر از سیاست و تجارت، حدود ۶ درصد پست‌های او به خودش اختصاص داشت؛ نقل‌قول‌ها، ویدیوهای مصاحبه و روایت‌هایی برای اسطوره‌سازی پیرامون شخصیتش. این بخش نشان می‌دهد ماسک نه‌تنها به سیاست و تجارت، بلکه به ساختن تصویر شخصی قدرتمند نیز توجه دارد.

جمع‌بندی؛ عطش بی‌پایان قدرت

تصویر کلی فعالیت‌های ماسک در ایکس نشان می‌دهد او عطش سیری‌ناپذیری برای افزایش قدرت دارد؛ ترکیبی از نفوذ اقتصادی، رسانه‌ای و سیاسی. با بیش از ۲۲۹ میلیون دنبال‌کننده و میلیون‌ها بازدید برای هر پست، ماسک همچنان یکی از اثرگذارترین چهره‌های جهان است؛ فردی که حتی پس از ترک دولت، سیاست را به میدان شخصی خود در شبکه اجتماعی تبدیل کرده است.