یادداشت

درآمد ۱۲۸ همتی از تغییر نرخ بنزین

حمید غلامی سروش: بازار انرژی ایران با تصمیم تازه دولت وارد مرحله‌ای جدید شده است. نرخ سوم بنزین که فعلاً ۵ هزار تومان تعیین شده، معادل ۱۰ درصد قیمت خرید از پالایشگاه‌هاست و با تغییر نرخ ارز و قیمت جهانی بنزین می‌تواند افزایش بیشتری را تجربه کند. برای اجرای این سیاست، کارگروهی متشکل از سازمان برنامه و بودجه، وزارتخانه‌های نفت، کشور، اقتصاد، اطلاعات و شورای اطلاع‌رسانی دولت تشکیل شده که وظیفه دارد هر فصل نرخ سوم را به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ کند.

این طرح در ظاهر گامی به سمت اصلاح نرخ‌ها در حکمرانی انرژی محسوب می‌شود، اما چالش‌های جدی نیز به همراه دارد. قاچاق سوخت همچنان پابرجاست، زیرا اختلاف قیمت میان نرخ رسمی و واقعی زیاد است و خرید با کارت جایگاه امکان ردیابی مصرف‌کنندگان را از بین می‌برد. کنترل پرمصرف‌ها نیز مبهم باقی مانده است؛ چراکه نرخ ۵ هزار تومانی برای طبقات متوسط و پایین فشار سنگینی ایجاد می‌کند، در حالی که برای ثروتمندان همچنان پایین و بی‌اثر است. عدالت یارانه‌ای نیز همچنان حل‌نشده باقی مانده؛ خانواده‌های بدون خودرو از این طرح بی‌بهره‌اند و در مقابل، خودروهای وارداتی و چندخودرویی سهمیه‌ای دریافت نمی‌کنند.

در بخش حمل‌ونقل عمومی نیز ابهام ادامه دارد. هرچند نرخ دوم برای تاکسی‌ها و تاکسی‌های اینترنتی در نظر گرفته شده، اما سازوکار تشخیص پیمایش و اختصاص سهمیه مشخص نیست. از سوی دیگر، اعلام فصلی نرخ سوم و شناور شدن قیمت در شرایط تورم بالا می‌تواند انتظارات تورمی را تشدید کند. همچنین اختیار کمیسیون بند ۸ برای تغییر سهمیه‌ها و نرخ‌های اول و دوم به صورت فصلی، اعتماد به ثبات بلندمدت این سیاست را کاهش داده است.

بر اساس این مصوبه، مصرف روزانه ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین به سه بخش تقسیم می‌شود: ۴۰ میلیون لیتر با نرخ اول یعنی ۱۵۰۰ تومان، ۲۰ میلیون لیتر با نرخ دوم یعنی ۳۰۰۰ تومان، و ۷۰ میلیون لیتر با نرخ سوم یعنی ۵۰۰۰ تومان. این ترکیب موجب می‌شود میانگین مصرف به سمت نرخ سوم حرکت کند و آثار تورمی گسترده‌ای بر اقتصاد بگذارد. در نهایت، دولت با اجرای این طرح و تثبیت نرخ سوم در سطح فعلی، سالانه حدود ۱۲۸ همت درآمد جدید کسب خواهد کرد؛ درآمدی که در کنار فشار مالی بر مصرف‌کنندگان، بار دیگر نشان می‌دهد اصلاحات انرژی در ایران بیش از آنکه عدالت‌محور باشد، درآمدزایی برای دولت را هدف گرفته است.

modir

Recent Posts

موتور کمپرسور مناسب برای تونل انجماد ماهی

در صنعت شیلات و فرآوری آبزیان، انجماد سریع ماهی یکی از مهم‌ترین مراحل زنجیره تأمین…

4 ساعت ago

ناگفته‌های خواننده تیتراژهای خاطره‌ساز

خواننده‌ای که با صداهای ماندگار وارد حافظه جمعی شد، امروز بیش از هر زمان دیگری…

6 ساعت ago

پرونده ناپدیدشدن

بی‌پاسخ ماندن تلفن‌ها و خانه‌ای خالی، مردی ۴۵ ساله را به پلیس کشاند؛ همسر و…

6 ساعت ago

جنایت خیابانی

درگیری چند جوان مقابل یک سوپرمارکت در محله امامزاده حسن تهران، به قتل نوید ۲۵…

6 ساعت ago

یحیی در اهواز؛

فولادِ این فصل نه نشانی از صلابت گذشته دارد و نه جسارت هجومی، و یحیی…

6 ساعت ago

جدال یزدانی و آذرپیرا

بازگشت حسن یزدانی پس از جراحی و تغییر وزن، معادلات کشتی ایران را وارد مرحله‌ای…

6 ساعت ago