ابراهیم سوزنچی کاشانی: شاید شما هم فیلمی از یکی از وزرای پیشین اطلاعات دیده باشید که در آن نسبت به نفوذ موساد در کشور ابراز نگرانی میکند. در مقابل، وزیر اطلاعات سال گذشته در فیلمی دیگر از نابودی شبکه موساد در کشور بهعنوان نقطه عطف عملکرد خود یاد میکند. این تفاوت در روایتها از کجا ناشی میشود؟
ماکس وبر، جامعهشناس برجسته آلمانی، بوروکراسی را در تقابل با دو نوع ساختار حکمرانی سنتی معرفی میکند:
در مقابل این دو، بوروکراسی بر پایه قواعد، مقررات و تصمیمگیریهای مبتنی بر تحلیل کارشناسی و بیطرفانه شکل میگیرد. فرض بر این است که بدنه کارشناسی، بدون تعصب و فارغ از منافع شخصی یا گروهی، تصمیمسازی میکند.
در ایران، طی یک قرن گذشته تلاشهایی برای پیادهسازی بوروکراسی صورت گرفته است. اما این ساختار در بستری طبیعی و متناسب با فرهنگ سیاسی و اجتماعی کشور شکل نگرفت. نتیجه آن شد که ما تنها «کالبد» بوروکراسی را پذیرفتیم، بیآنکه «روح» آن—یعنی حاکمیت قواعد بیطرفانه و کارشناسی—در سیستم نهادینه شود.
ایران بهطور سنتی دارای ساختاری قبیلهای و قومی بوده و هنوز هم گروههای قومی و اجتماعی متعددی در آن فعالاند. ورود اجباری بوروکراسی به چنین بستری، ساختاری نوظهور پدید آورد که میتوان آن را «بوروکراسی قبیلهای» نامید.
برای بازگرداندن روح بوروکراسی و تقویت حکمرانی مبتنی بر شایستهسالاری، پیشنهاد میشود:
در حالیکه نوسانات قیمت گاز طبیعی در سال ۲۰۲۵ کاهش یافتهاند، افت چشمگیر ۱۳ درصدی…
در شرایطی که بازار سرمایه تحت تأثیر عوامل پیچیده و غیرقابل پیشبینی مانند نوسانات نرخ…
در میانهی جنگ ۱۲ روزه و حملات مستقیم دشمنان خارجی، ملت ایران با تمام تنوع…
تلاقی رکود اقتصادی، نااطمینانی سیاسی و ضعف ساختاری معاملات، چالش تصمیمگیری برای سرمایهگذاران در موقعیت…
شرکت بیمه آرمان در سالهای اخیر با افت شدید در شاخصهای سودآوری، سرمایهگذاریهای غیرهدفمند، و…
سهم فزاینده شبهپول در نقدینگی کل و تأثیر احتمالی آن بر انفجار تورمی در شرایط…