اعتراف به تخلف نانواها

به گزارش سرمایه فردا، غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی، درباره گران فروشی نان باجود افزایش قیمت جدید این محصول و اختصاص یارانه پخت نان به نانوایان و تخلف نانواها گفته «طبق قانون از چرخه نان تا بخش تولید آرد به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده که در این زمینه مسئولیت داریم. در صورتی که آرد خلاف قیمت مصوب در نانوایی‌ها توزیع شود ما مسئولیت رسیدگی به این موضوع را داریم، اما بعد از آن بر عهده این وزارتخانه نیست. عرضه نان در برخی از شهرها و مناطق با انواع بهانه‌ها و افزودنی‌های مختلف، با قیمت متفاوت از آرد یارانه‌ای که به آنها تحویل داده شده، به فروش می‌رسد و قیمت‌ها با نرخ مصوب فاصله دارد. رقم سنگین یارانه‌ای که دولت برای نان در نظر گرفته شده به دست بخشی از مصرف کنندگان نمی‌رسد. »

این اتفاق در بازار نان در حالی رخ داده که سامانه نان موسوم به طرح هوشمندسازی نان طرحی شده که از سال‌ها قبل اجرا شده ولی هنوز نتوانسته اشکال اساسی سامانه را برطرف سازد. از طرف دیگر هیچ کس در سامانه نان جواب منطقی نمی‌دهد! استانداری و فرمانداری و سازمان غله و جهاد کشاورزی پاسخگو نیستند. نانوایی‌ها نیز برای جبران تغییر سهمیه‌ها از حربه‌های مختلف استفاده می‌کنند تا بتوانند سود بیشتری ببرند. بعد همین مسئولان در حالی که از تخلف برخی نانوایی‌ها اطلاع دارند اما هیچ اقدامی نمی‌کنند.

درواقع نمایندگان مجلس و رئیس جمهور هم از این پشت پرده‌ها بی خبرند. در واقع اجرای یک طرح کمونیستی برای کشور بدون رعایت جغرافیای انسانی و بی توجه به فرمان ۹ ماده‌ای رهبری معظم انقلاب در خصوص نان به چالشی تبدیل شده که اثر آن روی سفره مردم نمایان است.

تخلف نانواها از اندازه چانه تا کنجد

تغییر عرضه به نام سامانه نان هم تغذیه مشتری را با اختلال ایجاد کرده و هم اقتصاد تخلف نانواها را شدید کرده است. برخی ارزیابی‌ها برای سهمیه بندی آرد تحت تأثیر این مساله است که تعداد چانه یک کیسه آرد را بالای سقف استاندارد و نرخ نان را زیر سقف استاندارد در نظر گرفته شده است. لذا با این سامانه نان نانوایان نه از نرخ نان سود می‌برد، نه از افزایش پخت و جلب مشتری. به همین دلیل از قیمت کنجد و چانه کوچک سود می برند.

کیفیت گندم در سطح بالایی نیست. ولی در سامانه نان، کیفیت گندم را در سقف محاسبه و تعداد چانه دهی یک کیسه آرد را زیادتر از عدد حقیقی در نظر گرفته اند. همین مساله باعث شده تا نانوا از گپ‌های دیگر برای گران فروشی استفاده کند یا تلاش کند کمتر نان پخت کند.

از سوی دیگر سامانه نان، دنبال ثابت نگه داشتن نرخ نان با سبک سازی چانه به جای ابلاغ نرخ سالیانه است. باید توجه داشت کاهش سهمیه آرد نانوا به اسم صرفه جوئی نوعی دامن زدن به تخلفات حوزه نان است.

برخی از سامانه نان می‌گویند با اجرای سامانه رول کاغذی از کارتخوان نانوایی حذف شده است و به رئیس جمهور گزارش کرده اند ۵۰۰ میلیارد تومان صرفه جوئی کرده شده است. هرچند این صرفه جویی سامانه نان کمی عجیب به نظر می‌رسد. اما شاید بهتر بود این هزینه صرفه جویی در راستای ارتقای صنعت نان بکار گرفته شود. زیرا وقتی برق می‌رود نانوا پخت نمی‌کند؛ هم مردم بی نان می‌مانند و هم اگر خمیر نانوا خراب شود زیان دیده خواهد بود و تلاش می‌کند از روش‌های دیگر این زیان را جبران کند. در این وضعیت هر اقدامی که نانوا انجام دهد تا خسارت وارد شده از طریق خاموشی را جبران کند به مصرف کننده بر می‌گردد.

نارضایتی مردم از قیمت نان

درباره صنعت نان وقتی از مصرف کننده گزارش تهیه می‌شود نارضایتی در آن موج می‌زند و همچنین وقتی از تولیدکننده گزارش تهیه می‌کند و همواره از دولت و وضعیت درآمدی انتقاد می‌کند. بنابراین ریشه این دو مشکل به خود دولت بر می‌گردد. چراکه سیاست‌های آن باعث شده تا نانوا از وضعیت راضی نباشد و همواره تلاش کند از شرکت‌هایی استفاده کند تا سود بیشتری ببرد. بخشی از اقدامات نانوا شامل کاهش کیفیت یا اندازه نان است. بنابراین مصرف کننده نیز وارد یک چرخه نارضایتی می‌شود.

البته دولت همواره توجیه می‌کند که در بخش نان هدر رفت زیاد داریم یا اینکه نمی‌شود در این شرایط اقتصادی قیمت نان را خیلی بالا برد. به طور قطع هیچکس با هدر رفت نان و فشار به دهک‌های پایین جامعه برای تهیه نان نیست. اما این موضوع راهکارهایی دارد؛ دولت می‌تواند به جای اینکه یارانه را به نانوا به شکل آرد ارزان بدهد می‌تواند به مصرف کننده بدهد در این شرایط به طور قطع مشکل استفاده مهاجران غیرقانونی از یارانه نیز برطرف می‌شود.

در واقع هم اکنون دولت آرد ارزان به نانوا می‌دهد برای اینکه از نظر تأمین منابع با مشکل مواجه نشود سهمیه آرد نانوا را کاهش داده است. تخلف نانواها افزایش یافته و نانوا می‌گوید با این میزان پخت درآمد کافی ندارم پس توجیه برای تخلف پیدا کرده است.

از طرف دیگر مصرف کننده در گرداب تخلف نانواها افتاده اند. در این شرایط همان مهاجران غیرقانونی که دولت همواره از هزینه آنها گلایه می‌کند. اما سیاستی را اجرا نمی‌کند که ضمن حل مشکل صنعت نان، چالش مصرف یارانه توسط مهاجران غیرقانونی را حل کند. به عبارت دیگر اگر نانوا به روش درست سود ببرد برای رقابت پذیری روی کیفیت نان کار می‌کند و مصرف کنندگان ایرانی نیز راضی می‌شود.