تحلیل بازار بورس در آبان ۱۴۰۳

به گزارش سرمایه فردا، شهیر محمدنیا کارشناس اقتصادی با تحلیل بازار بورس ایران وضعیت بازار و چشم‌انداز آن را اینگونه تشریح کرد؛ هفته‌های اخیر نوسانات و ریزش های شدیدی را تجربه کرده است. این نوسانات عمدتاً به دلیل شرایط سیاسی، به‌ویژه تحولات خاورمیانه بوده است هرچند مواردی نظیر نرخ سود بالای اخزا و یا عدم مدیریت صحیح رگولاتوری هم بی تاثیر نبوده‌اند. شاخص کل به محدوده‌ای نزدیک شده که به‌نوعی “خط قرمز” برای بسیاری از فعالان بازار به شمار می‌آید؛ یعنی ۲ میلیون واحد.

محدوده ۲ میلیون واحد در ماه‌های گذشته به‌نوعی سطح حمایتی قوی برای بازار بود. اما عدم تحرکات حمایتی قوی از سوی نهادهای نظارتی باعث شده است این سطح به شدت تهدید شود. این محدوده تاثیر روانی بسیار شدیدی می‌تواند ایجاد کند و با این شرایط بعید به نظر می‌رسد حفظ شود اما واقعیت این است که در صورت بازگشت ثبات این سنگرها براحتی بازپس گرفته می‌شوند. اما ای کاش با اقداماتی مانع رسیدن بازار به این ناحیه می‌شدند.

مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر تحلیل بازار بورس، نااطمینانی‌های سیاسی و بین‌المللی است. تحولات ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، تحریم‌های احتمالی جدید، و جنگ‌های منطقه‌ای است که باعث شده تا بازار نتواند نفس راحتی بکشد. روند سیاست‌های پولی و مالی داخلی نیز نامشخص است؛ هرچند وعده کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی و شایعات درباره بسته‌های حمایتی دولت، در برخی روزها به کاهش افت شاخص کل کمک کرده‌اند. اما اثرات این اقدامات تاکنون محدود بوده است و اساسا هرگونه حمایتی در شرایط کنونی اثری گذرا خواهد داشت

تحلیل بازار بورس بر اساس عوامل اقتصادی

یکی از مهم‌ترین مولفه‌های اقتصادی تأثیرگذار بر بورس، نرخ ارز است. افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین نوسانات نرخ دلار نیما بر سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور تأثیر مثبت گذاشته است. در حالی که برخی صنایع از این نوسانات سود می‌برند، بسیاری از صنایع وابسته به واردات، مانند خودروسازی، با افزایش هزینه‌های تولید روبرو شده‌اند.

نرخ تورم نیز یکی از عواملی است که فشار زیادی بر بازار وارد کرده است. افزایش تورم باعث کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان شده و این مسئله به کاهش تقاضا در بخش‌هایی مانند خودرو و مسکن منجر شده است.

سازمان بورس و اوراق بهادار که وظیفه تنظیم‌گری و نظارت بر بازار را دارد، در مدت اخیر با انتقادات زیادی مواجه شده است. بسیاری از فعالان بازار معتقدند که عدم واکنش سریع و مؤثر از سوی نهادهای ناظر باعث شده تا بازار با بحران‌های متوالی مواجه شود.

روز گذشته آقای صیدی در جلسه اقتصادی هیئت دولت شرکت داشته و در این جلسه با حضور آقای پزشکیان و سایر اعضای اقتصادی به چالش و انتظارات پرداخته و پیشنهادهایی داده و ظاهراً رئیس جمهور هم دستوراتی در این زمینه داده است. اما نکته این است که این جلسات بعد از رفع تنش کارایی خواهند داشت و بهتر است در مقطع فعلی ریاست سازمان تمرکز بیشتری بر وظایف تنظیم‌گری خود داشته باشد.

تحلیل بازار بورس بر مبنای عملکرد صنایع مختلف

الف) پتروشیمی و پالایشی‌ها: صنایع پتروشیمی و پالایشی همچنان جزو صنایع پربازده بورس هستند، به‌ویژه برای شرکت‌های صادرات‌محور که از افزایش نرخ ارز بهره‌مند شده‌اند. پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پتروشیمی نوری از جمله شرکت‌هایی هستند که سودآوری مناسبی داشته‌اند. با این حال، نوسانات شدید نرخ ارز و مشکلات مربوط به واردات مواد اولیه به چالش‌هایی برای این صنعت تبدیل شده‌اند.

ب) فلزات اساسی: صنعت فلزات اساسی نیز به دلیل تقاضای جهانی بالا و نرخ ارز، در وضعیت مناسبی قرار دارد. فولاد مبارکه و ملی صنایع مس ایران (فملی) همچنان به عنوان پیشروهای این صنعت محسوب می‌شوند و توانسته‌اند سودآوری قابل توجهی را گزارش کنند. البته تحریم‌ها و محدودیت‌های صادراتی همچنان تهدیدی برای این صنعت هستند.

ج) خودروسازی: صنعت خودروسازی در ماه‌های اخیر تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است. از یک سو، افزایش هزینه‌های تولید ناشی از نرخ ارز و واردات مواد اولیه فشار زیادی به این صنعت وارد کرده است. از سوی دیگر، ورود خودرو به بورس کالا و شایعات مربوط به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها باعث جذابیت بیشتر این گروه برای سرمایه‌گذاران شده است. اما مشکلات ساختاری و عدم شفافیت مالی همچنان بر عملکرد این گروه سایه انداخته است.

سیاست‌های دولت چه صنایعی را تحت تاثیر قرار داده است

د) بانکداری: صنعت بانکداری به دلیل مشکلات ساختاری و نوسانات نرخ بهره، از جمله صنایع آسیب‌پذیر بازار است. بانک‌هایی مانند ملت (وبملت) و پارسیان (وپارس) همچنان با چالش‌های زیادی روبرو هستند. در حالی که کاهش نرخ بهره می‌تواند به تسهیلات بیشتر و کاهش هزینه‌های مالی کمک کند، اما افزایش بدهی‌ها و مشکلات نقدینگی همچنان بر این صنعت تأثیر منفی گذاشته است.
ه) صنایع غذایی: با افزایش نرخ ارز و تورم، صنعت غذایی نیز با چالش‌های جدی مواجه شده است. افزایش قیمت مواد اولیه و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، سودآوری این صنعت را کاهش داده است. با این حال، شرکت‌هایی که به صادرات وابسته هستند، مانند صنعت شیر ایران (غشاذر)، توانسته‌اند از مزایای افزایش نرخ ارز بهره‌مند شوند.
با توجه به وضعیت فعلی، پیش‌بینی می‌شود که بازار در کوتاه‌مدت همچنان تحت فشار باشد. ریسک‌های سیستماتیک به عنوان عامل اصلی تأثیرگذار بر بازار همچنان نقش مهمی ایفا خواهند کرد. در صورت کاهش تنش‌های سیاسی و افزایش حمایت‌های عینی دولتی، بازار می‌تواند به سمت رشد حرکت کند.