تثبیت قیمت ارز روی چه نرخی خواهد بود ؟

به گزارش سرمایه فردا، اخیر مباحثی مطرح شده مبنی بر اینکه آیا تثبیت ارز در نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان و افزایش دایره کالاهای مشمول این نرخ ترجیحی، راهکار ایجاد ثبات در بازار ارز و کنترل تورم است؟ استدلال می‌شود که یکسان‌‌‌سازی نرخ ارز و افزایش نرخ ارز رسمی برای از بین رفتن شکاف بین این نرخ و بازار آزاد باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. اما در سال‌های تثبیت نرخ ارز، مردم ایران پرتلاطم‌‌‌‌‌‌ترین و پرنوسان‌‌‌ترین سال‌ها را تجربه کردند.
دلار ۱۴۵ و ۱۷۵تومانی، دلار ۱۲۲۶تومانی، دلار ۴۲۰۰تومانی و دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی همگی یادآور روزهای پرنوسان دلار برای ما ایرانی‌هاست. از طرف دیگر، تاریخ می‌‌‌گوید اگر به دنبال اقتصاد آرام و باثبات هستید، سیاست تثبیت نرخ ارز، سرکوب قیمتی و چندگانه بودن ارز را کنار بگذارید. سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ و همچنین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ که دولت قیمت‌گذاری نرخ ارز را کنار گذاشته، سال‌های آرام بازار دلار هستند. طبق ادعای معامله‌گران، دلار به کانال ۵۹ هزار تومان وارد شده و به نیمه کانال مذکور رسیده است.
بر اساس گفته‌های فعالان بازار، یکی از عوامل افزایش هیجانی قیمت دلار در بازار پشت خطی به وقایع اخیر در منطقه و جنگ میان حزب‌الله و اسرائیل مربوط می‌شود. از طرف دیگر، قیمت تتر نیز افزایش چشمگیری داشته و به حدود ۵۹ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده است. تتر معمولاً به عنوان یکی از عوامل مؤثر در نوسانات نرخ ارز شناخته می‌شود.

تثبیت قیمت ارز در مقطع کنونی مقدور است؟

اما آیا ثبیت قیمت ارز در مقطع کنونی مقدور است؟ قیمت درهم به سمت سطوح پایین‌تر حرکت کرد و تا حدود ۱۶ هزار و ۶۰ تومان کاهش یافت. تحلیلگران بازار معتقدند که حفظ قیمت درهم بالای ۱۶ هزار و ۲۰۰ تومان از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر این گروه، سطح مقاومتی کلیدی در شرایط فعلی در حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان قرار دارد. اگر قیمت‌ها بالای این دو سطح تثبیت شوند، انتظار می‌رود که موج جدیدی از خریداران وارد بازار شود. از طرف دیگر، اگر نرخ درهم به زیر ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان برسد، فشار فروش در بازار افزایش خواهد یافت.‌با این وجود، باید صبر کرد و دید که در روز سوم هفته، قیمت‌ها به کدام سمت حرکت خواهند کرد.
در دو ماه اخیر، بازار ارز غیررسمی ایران شاهد رکود و کاهش نوسانات قیمتی بوده است. قیمت دلار، که شاخص اصلی بازار ارز محسوب می‌شود، به‌جز مواقعی که سیگنال‌های سیاسی منفی وجود داشت، به‌طور کلی در حال کاهش بوده و معاملات در وضعیت رکود قرار داشته است. به‌طور کلی، دلار در بازه ۵۷ تا ۶۲ هزار تومان نوسان کرده است.
عوامل کاهش نوسانات دلار شامل تعادل بین عرضه و تقاضا، کاهش فعالیت‌های اقتصادی و بهبود ذخایر ارزی کشور است. تحلیلگران معتقدند که قیمت تعادلی دلار زیر مرز ۶۰ هزار تومان قرار دارد و هرگونه افزایش قیمت فقط در صورت وجود سیگنال‌های منفی پایدار خواهد بود. از سوی دیگر، بهبود درآمدهای نفتی ایران و توانایی بانک مرکزی در مداخله مؤثر در بازار، از دیگر عواملی است که به کاهش نوسانات دلار کمک کرده است. در نتیجه، بازار ارز در دو ماه اخیر با نوسانات کمتری روبرو بوده است.

درآمدهای نفتی به صورت دلاری پرداخت می‌شود

باتوجه به اینکه درآمد حاصل از مازاد نفت صادراتی نیز به دلار پرداخت، از طریق خرید اوراق‌قرضه خزانه‌داری ایالات متحده بازیافت شده و در نتیجه به تأمین مالی کسری تجاری ایالات متحده کمک می‌کند.
قرارداد ۱۹۷۴ با ایجاد کمیسیون‌های مشترک همکاری اقتصادی و نظامی، عصر جدیدی از همکاری‌های نزدیک میان این دو کشور را آغاز کرد. متن این قرارداد به تلاش ایالات متحده برای تشویق عربستان سعودی برای تولید نفت در مقادیر مورد نیاز اشاره دارد تا پاسخگوی تقاضای جهانی با قیمت‌های پایین‌تر باشد.
این امر نیز بر کسی پوشیده نیست که ولیعهد سعودی محمد بن سلمان و مقامات آمریکایی بر سر یک پیمان دفاعی جامع‌تر با پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌تر مذاکره خواهند داشت. هدف از این توافق جامع‌تر رسمیت بخشیدن به تعهد دفاعی متقابل، اعطای دسترسی آمریکا به خاک عربستان، ممنوعیت ایجاد پایگاه‌های نظامی چین در عربستان سعودی، عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل و حمایت از برنامه هسته-ای غیرنظامی عربستان است. طرفین قبل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در حال مذاکره بر سر این معاهده بودند، لذا بسیاری از سیاستگذاران ارشد ایالات متحده مفاد مربوط به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک میان عربستان و اسرائیل را انگیزه حمله حماس به اسرائیل می‌دانند.

پترو دلار چه تاثیری بر ارزش معاملات ارز دارد؟

عربستان سعودی ممکن است سعی کند از تهدید صدور صورت‌حساب نفتی به ارزهای جایگزین به‌عنوان اهرمی برای تضمین رسیدن به یک توافق بهتر با ایالات متحده سود جوید یا برای پیشبرد هدف خود مبنی بر راه‌حل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطین استفاده کند.
حتی اگر پادشاهی سعودی به جای اینکه بیشتر اوراق خزانه‌داری ایالات متحده را نگهداری کند به «دلارهای یورویی» روی آورد. باز هم وضع تحریم‌های ثانویه می‌تواند متولیان خارجی دلار در خارج از ایالات متحده را مجبور کند تا این دارایی‌ها را مسدود یا به‌طرز دیگری محدود کنند. بنابراین سعودی‌ها نمی‌توانند خطر محدودیتی که دلار آمریکا دارد را به طور کامل نادیده بگیرند.
اگر چه وابستگی به دلار در حال حاضر برای ثبات و امنیت اقتصادی مفید است، اما عربستان سعودی را بر سر یک دوراهی قرار می‌دهد؛ جایی که هر تغییر عمده در استراتژی قیمت‌گذاری نفت می‌تواند اثرات چشمگیری داشته باشد. اگر عربستان سعودی تصمیم بگیرد تا نفت خود را با ارزهای دیگری غیر از دلار قیمت‌گذاری کند تأثیر آنی منفی بر هژمونی دلار خواهد داشت که به دلیل تغییر سهم این ارز در بازار جهانی نفت خواهد بود. بااین‌وجود پیامدها گسترده‌تر خواهند بود. فاصله‌گرفتن از دلار می‌تواند بر سایر بازارهای کالا، بر ثبات مالی جهانی و همچنین پویایی‌های توافق‌های تجاری بین‌المللی تأثیر بگذارد. اگر روسیه، عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان (به‌غیراز ایالات متحده) همگی از پترودلار فاصله گیرند، آنگاه عواقب آن غیرقابل‌پیش‌بینی و اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.