به گزارش سرمایه فردا، برندمداری خارجی به یک چالش اساسی در بازار پوشاک ایران تبدیل شده است. این وضعیت ناشی از عواملی مانند کیفیت پایین برخی کالاهای ساخت داخل، فناوری تولید داخل نسبت به برندهای خارجی پوشاک کمتر پیشرفت داشته است. همچنین ضعف فرهنگ‌سازی، تبلیغات ضعیف و ناهماهنگی میان قیمت‌ها و قدرت خرید مردم موجب شده گاهی کالاهای قاچاق بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. به‌طوری که در جامعه این تصور شکل گرفته که محصولات ایرانی بی‌کیفیت تر از محصولات خارجی قاچاق هستند.
نکته جالب این است که این گرایش به برندهای خارجی به عمق فرهنگ ایرانی نفوذ کرده و تولیدکنندگان داخلی به‌طور سنتی کالاهای خود را تحت برندهای خارجی عرضه می‌کنند. بر اساس گفته‌های فعالان صنعت پوشاک، بسیاری از کالاهای به‌ظاهر خارجی در واقع محصولات ایرانی هستند که با برندهای خارجی عرضه می‌شوند. این اقدام به تولیدکنندگان این امکان را می‌دهد که محصولات خود را با قیمت و تعداد مناسب به فروش برسانند.
در عین حال، واردات برندهای خارجی پوشاک طی سه سال گذشته ممنوع شده است و بر اساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق، قاچاق این محصولات نیز کاهش یافته است. بنابراین، اکثر پوشاک خارجی در بازار یا کالاهای ایرانی با برند خارجی هستند یا محصولات تقلبی خارجی.
تولیدکنندگان پوشاک داخلی به دلایل اقتصادی، اجتماعی و چالش‌های کیفیت ممکن است اقدام به تولید کالاهای خود با برندهای خارجی پوشاک کنند. این رفتار می‌تواند به افزایش فروش و درآمد، کاهش ریسک و جلب اعتماد مشتریان منجر شود. با این حال، این روند می‌تواند به کاهش هویت برندهای داخلی و تضعیف تولیدات ملی نیز منجر شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: به دلیل انرژی و کارگر ارزان در کشور پوشاک تولید ایران، بدون لوگو از مبادی غیررسمی از کشور خارجی می شود و به صورت قاچاق وارد می شود. این مساله بزرگترین ضربه را به صنعت پوشاک کشور وارد کرده است. سال گذشته شرکت تیرندیول ترکیه به عنوان شرکتی که فروش اینترنتی دارد اعلام یک میلیارد دلار پوشاک به ایران صادرات کرده است. این مضووع نشان ی دهد که میزان ورود پوشاک قاقچا به ایران خیلی بیشتر از این آمار است. به طور قطع بخش قابل توجهی از همین پوشاک قاچاق همان محصولات تولید داخل هستند که به صورت بدون لیبل ازکشور خارج شده اند.
امین مقدم افزود: بعضی از اقدامات صنعت پوشاک کشور را به چالش کشیده است، برای نمونه ۸۴۳ میلیون دلار پارچه واردات کشور شده در حالی که در کشور پارچه ۱۰۰ درصد تولید می شود. اما این واردات پارچه با ارز نیمایی و به شرکت های واردکننده انجام شده است. همچنین این پارچه های در مناطق آزاد عرضه شده که به سادگی امکان خروج از کشور را دارند. درواقع این محموله درست در مناطقی که احتمال خروج دوباره در کشور دارند عرضه شده است. در شرایطی به واردات دارو ارز نیمایی داده نمی شود برای واردات پارچه ارز نیمایی تخصیص داده می شود. موضوع که نشان دهنده رانت در این حوزه است.
این عضو هیات رئیسه اتحادیه پوشاک و نساجی ایران گفت: درشرایط کنونی بین ۱۲ تا ۱۴ میلیارد دلار گردش مالی صنعت پوشاک ایران است. ۵۰۰ میلیون دلار صادرات ۲٫۲ میلیون دلار واردات می شود. با در نظر گرفتن این آمار یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار تراز منفی است. همچنین سهم پوشاک ایران از بازار جهانی ۱۸۹۰۰ میلیارد دلاری،۶۴ صدم درصد است.
مقدم تصریح کرد: در چند سال گذشته محدودیت و ممنوعیت واردات پوشاک باعث شده که مردم ایرانی به پوشاک داخلی ایمان بیاورند و تقاضا برای پوشاک ایران افزایش یافته است. هرچند در دو سال اخیر مابه التفاوت نرخ ارز منجر به افزایش قاچاق پوشاک به ایران شده است.
برخی تولیدکنندگان پوشاک داخلی به دلایل مختلفی اقدام به تولید کالاهای خود با برندهای خارجی پوشاک می‌کنند. این رفتار می‌تواند ناشی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد. در ادامه به بررسی این دلایل می‌پردازیم:
۱. دلایل اقتصادی
افزایش فروش و درآمد: استفاده از مارک‌های خارجی می‌تواند به جذب مشتریان بیشتری کمک کند. برندهای معروف معمولاً با کیفیت و اعتبار همراه هستند، و تولیدکنندگان داخلی می‌توانند با استفاده از این نام‌ها، فروش خود را افزایش دهند.
کاهش ریسک: تولیدکنندگان ممکن است با تغییر نام برند، ریسک عدم فروش محصولات خود را کاهش دهند. این کار به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در بازار رقابتی، حضور بهتری داشته باشند و از برندهای شناخته‌شده استفاده کنند.
۲. دلایل اجتماعی و فرهنگی
فرهنگ مصرف: در بسیاری از جوامع، مصرف کالاهای برند خارجی به‌عنوان نشانه‌ای از موقعیت اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. تولیدکنندگان داخلی ممکن است به این دلیل به سمت برندهای خارجی بروند که بتوانند در بازار رقابتی بهتر عمل کنند و به خواسته‌های مصرف‌کنندگان پاسخ دهند.
اعتماد به برند: بسیاری از مصرف‌کنندگان به برندهای خارجی اعتماد بیشتری دارند. تولیدکنندگان داخلی ممکن است با استفاده از این برندها، بتوانند اعتماد مشتریان را جلب کنند و از این طریق بازار خود را گسترش دهند.
۳. چالش‌های کیفیت
کمبود استانداردها: بعضی از تولیدکنندگان ممکن است به دلیل کمبود استانداردهای کیفیت در تولید داخلی، تصمیم بگیرند که محصولات خود را با برندهای خارجی عرضه کنند. این کار می‌تواند به آن‌ها این امکان را بدهد که به‌طور غیرمستقیم به کیفیت بهتر اشاره کنند.
رقابت با برندهای خارجی: در مواجهه با برندهای خارجی موجود در بازار، تولیدکنندگان داخلی ممکن است احساس فشار کنند و برای رقابت با آن‌ها به استفاده از نام‌های شناخته‌شده روی آورند.
بازار پوشاک ایران یکی از پرآشوب‌ترین بازارهای کشور به شمار می‌آید؛ از عرضه برندهای خارجی پوشاک تقلبی و قاچاق گرفته تا کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند اما با برچسب‌های خارجی به فروش می‌رسند.
یک گشت و گذار در بازار نشان‌دهنده حقیقت این موضوع است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سال‌هاست برندها و برچسب‌های خارجی به وفور در بازار موجود و قابل دسترسی‌اند. تولیدکنندگان به آسانی این برچسب‌ها را تهیه کرده و آن‌ها را روی محصولات خود می‌چسبانند و به نام برندهای خارجی پوشاک با قیمت‌های نامتعارف عرضه می‌کنند.
در این بخش از بازار، لیبل و مارک‌های مختلفی همچون چرمی، فلزی و پارچه‌ای وجود دارد. با توجه به اینکه در کشور ما ۷۰ درصد کالاهای پوشاک در کارگاه‌های کوچک و بدون هویت تولید می‌شوند، اکثر فروشندگان از قبل سفارش دریافت کرده و مارک مورد نظر تولیدکننده را تهیه می‌کنند.
کارشناسان بر این باورند که «برندمداری خارجی» چالشی است که در ایران به دلایل مختلفی از جمله کیفیت نامرغوب برخی کالاهای داخلی، پایین بودن تکنولوژی ساخت نسبت به نمونه‌های خارجی، عدم فرهنگ‌سازی و تبلیغات مؤثر، و ناهماهنگی قیمت‌ها و قدرت خرید مردم ریشه دارد. این مسائل باعث شده است که در سطح جامعه این تصور ایجاد شود که محصولات ایرانی بی‌کیفیت و محصولات خارجی باکیفیت هستند . به همین دلیل مردم از بازار کالاهای برقی و لوازم خانگی تا محصولات خوراکی و پوشاک به دنبال تولیدات خارجی می‌گردند.
این فرهنگ گرایش به برندهای خارجی به قدری در جامعه ایرانی ریشه دوانده که تولیدکنندگان داخلی به‌طور سنتی کالاهای خود را با برندهای خارجی عرضه می‌کنند. طبق گفته‌های فعالان حوزه پوشاک، عمده کالاهای موجود در بازار که به عنوان کالاهای خارجی شناخته می‌شوند. در واقع محصولات ایرانی هستند که با برندهای خارجی پوشاک عرضه می‌شوند و تولیدکنندگان سعی دارند از این طریق محصولات خود را با قیمت و حجم مناسب به فروش برسانند.
وزارت صمت نیز اعلام کرده است که در سال ۹۶ مجوزهایی به برخی مجموعه‌ها برای واردات پوشاک اعطا شد. اما در سال‌های بعد به دلیل محدودیت‌های ارزی، واردات به طور کلی متوقف شد و هیچ مجوز جدیدی صادر نشد.
نکته جالب این است که طبق ادعای شرکت‌هایی که قبلاً مجوز واردات داشتند، اکنون تولیدات داخلی را به نام برندهای خارجی عرضه می‌کنند. در واقع این واحدها کالاهای داخلی را با برندهای خارجی به فروش می‌رسانند.
بر اساس اطلاعات وزارت صمت، در حال حاضر حداقل ۱۰۰ هزار واحد صنفی تولیدی در صنعت پوشاک ثبت شده‌اند. این آمار شامل مشاغل خانگی و مزون‌هایی که مجوزهای لازم از وزارت ارشاد را دارند، نمی‌شود. علاوه بر این، حدود ۲۸۰ هزار واحد صنفی توزیعی نیز در این حوزه فعال هستند، که شامل فروشگاه‌های آنلاین و برخی واحدهای بدون مجوز نیز می‌شود.
در مجموع، حدود یک هزار واحد صنعتی تولیدی در بخش پوشاک در کشور فعالیت دارند. به علاوه این واحدها، بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر در این صنعت مشغول به کار هستند. با احتساب مشاغل در حوزه توزیع، تخمین زده می‌شود که حدود دو تا ۲.۵ میلیون نفر (براساس آمار رسمی) در صنعت پوشاک کشور فعالیت می‌کنند.
این آمار نشان می‌دهد که ظرفیت مناسبی برای برندسازی در صنعت پوشاک ایران وجود دارد. البته چند برند داخلی توانسته‌اند موفقیت نسبی را در بازار کسب کنند، اما وضعیت کلی چندان رضایت‌بخش نیست.
یکی از راهکارهای فعالان صنعت پوشاک برای افزایش قیمت فروش، استفاده از برندهای خارجی بر روی محصولات داخلی است. این عمل به آن‌ها این امکان را می‌دهد که کالاهای خود را با قیمت‌هایی بالاتر از قیمت واقعی به فروش برسانند. به‌طور معمول، پوشاک با برندهای معروف قیمت‌هایی سه تا چهار برابر قیمت معمول خود پیدا می‌کند.
از سوی دیگر، برخی شرکت‌ها بدون صرف وقت و هزینه برای فرآیند برندسازی پوشاک، محصولات خود را با هر کیفیت و ظاهری به نام برندهای خارجی عرضه می‌کنند. این وضعیت در نهایت به ضرر مصرف‌کنندگان تمام می‌شود.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، این است که تولیدکنندگان ایرانی هنوز اعتماد به نفس لازم برای برندسازی و تبلیغات مؤثر جهت معرفی محصولات با کیفیت خود را ندارند.
وزارت صمت در سال ۱۴۰۱ وعده داده بود که نحوه نظارت و تعامل با تولیدکنندگانی که کالاهای خود را با برندهای خارجی پوشاک می‌فروشند، تغییر خواهد کرد. اما تاکنون هیچ خبری در این زمینه منتشر نشده است.
محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزیر صمت، درباره تولید پوشاک با برندهای خارجی در ایران تأکید کرد: با توجه به ممنوعیت واردات پوشاک، احتمالاً کالاهای عرضه‌شده با برند خارجی تقلبی هستند.
او ادامه داد: با این حال، چون تنها واردات کالاهای نهایی ممنوع است، اگر تولیدکنندگان داخلی با برندهای تجاری تفاهم‌نامه داشته باشند و کالا را در داخل کشور تولید کنند، این موضوع مشمول ممنوعیت نخواهد شد. بنابراین، در صورت وجود مجوز و تفاهم‌نامه، این کار تقلب به حساب نمی‌آید.
برادران همچنین بیان کرد: کشورهای دیگر زمانی می‌توانند از ما خواسته‌ای داشته باشند که خودشان به تعهداتشان عمل کنند. کشوری که ما را تحریم کرده، حق ندارد در این زمینه سوالی مطرح کند و ما نیز به هر نحوی که بتوانیم، تحریم‌ها را دور می‌زنیم.
میراسماعیل صدیق، رئیس اتحادیه پوشاک‌فروشان کرج، درباره وضعیت بازار پوشاک ایران گفت: « تولیدکنندگان پوشاک در حال حاضر درآمد خوبی دارند و محصولاتشان به راحتی در فروشگاه‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. اگرچه نسبت به دوران قبل از کرونا، به دلیل کاهش قدرت خرید، بازار کمی افت داشته است. اما به‌طور کلی رضایت‌مندی خوبی بین کسبه، به‌ویژه تولیدکنندگان، مشاهده می‌شود.»
وی اشاره کرد که واردات پوشاک به‌طور قانونی ممنوع شده و بیشتر بازار در اختیار کالاهای تولید داخل است. همچنین برندهای خارجی در بازار وجود دارند که عمدتاً کالاهای ایرانی هستند که با این نام‌ها به فروش می‌رسند. صدیق تأکید کرد: «پوشاک ایرانی به دلیل تنوع و کیفیت، اکنون با برخی برندهای جهانی رقابت می‌کند و بسیاری از کارخانه‌های ایرانی مشتریان جهانی دارند، به‌طوری که تقاضا برای خرید پوشاک ایرانی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.»
با این حال، او به این نکته اشاره کرد که به دلیل مصرف بالای مردم، کارخانه‌ها تمایلی به صادرات ندارند. صدیق همچنین به کاهش پوشاک قاچاق بنگالی و ترک در بازار اشاره کرد و گفت: «میزان قاچاق به شدت کاهش یافته، چون واردات با دلار ۵۰ هزار تومانی دیگر به‌صرفه نیست و کیفیت پوشاک ایرانی نیز بهبود یافته است. به همین دلیل می‌توان گفت کمتر از ۲۰ درصد بازار به کالاهای قاچاق اختصاص دارد.»
رئیس اتحادیه پوشاک‌فروشان کرج خاطرنشان کرد: « در سازمان اموال تملیکی مشخص می‌شود که بسیاری از کالاهای با برند خارجی، در واقع پوشاک ایرانی هستند. دولت، سازمان صنعت و معدن و رسانه‌ها می‌توانند نقش مؤثری در ارتقای خرید پوشاک باکیفیت ایرانی ایفا کنند، اما برندسازی کار دشوار و پرهزینه‌ای است که نیاز به تلاش دارد.»
وی افزود: «در حال حاضر مردم به دنبال برندهای خارجی پوشاک هستند و اطلاعاتی درباره کیفیت پوشاک ندارند. به همین دلیل فروشندگان ناچارند برندهای خارجی را روی پوشاک ایرانی بچسبانند تا از کاهش فروش جلوگیری کنند. همچنین .قاچاق پوشاک، به‌ویژه از مرزهای بانه و مهاباد واردات می شوند. این نوع پوشاک مشتریان خاص خود را دارد، زیرا نمی‌توانند در فروشگاه‌ها به فروش برسند.»
در پایان، او گفت: «در هر فروشگاه پوشاک سه نفر و در هر تولیدی حدود ده نفر در حال کار هستند و این صنعت همواره به جذب نیروی کار نیاز دارد. اما با توجه به تمایل به کار دولتی و مدرک‌گرایی، بسیاری از افراد بیکار می‌مانند در حالی که می‌توانند در این حوزه مشغول به کار شوند.»
نقش استارتاپ های بخش کشاورزی در تنظیم بازار و جلوگیری از تولید محصولات غیربهداشتی و…
مدیریت سیستمی کاربرد فراوانی پیدا کرده که تنها مربوط به شغل نیست. بلکه در برنامه‌های…
تبعات فیلترینگ فضای مجازی تنها منجر به خسارت دو میلیارد دلاری به کسب‌وکارهای ایرانی نشده،…
در این روند سهام کوچک یا بزرگ بخریم؟ این مهمترین سوال سرمایه گذاران است. در…
در کمیسیون تلفیق هیچ پیشنهادی برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی ارائه نشده، اما دولت طبق…
بازار لوازم خانگی در ۱۴۰۳ کاملا با رکود همراه بود. تولیدکننده ارز نداشت و مصرف…