بازار در آستانه انفجار تورمی

به گزارش سرمایه فردا، بازار ارز و طلا در ایران طی ماه‌های اخیر با جهش‌هایی مواجه شده که از سقف‌های ابتدای سال عبور کرده‌اند. دلار تهران، برخلاف دلار هرات که دسترسی عمومی به آن محدود بود، در مقاطعی تا ۱۱۷هزار ریال نیز معامله شد. این رشد، در کنار افزایش قیمت طلا و شکل‌گیری حباب در نیم‌سکه و صندوق‌های طلا، نشان‌دهنده ورود بازار به فاز هیجانی و تورمی است. برخی صندوق‌های بزرگ مانند «عیار» نیز با حباب‌های سنگین مواجه شده‌اند که نشانه‌ای از عدم تعادل در بازار دارایی‌هاست.

در همین حال، تحولات سیاسی نیز بر فضای اقتصادی سایه انداخته‌اند. شورای عالی امنیت ملی اعلام کرده که مسیر همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعلیق می‌شود. همزمان، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه از فعال شدن مکانیزم ماشه در ۲۷ سپتامبر خبر داده—اتفاقی که می‌تواند به بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های جدید علیه ایران منجر شود. این تحولات، در کنار محدودیت‌های صادرات نفت روسیه و وابستگی فزاینده ایران به چین، چشم‌انداز اقتصادی کشور را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده‌اند.

در بازار داخلی، حراج اوراق دولتی با عقب‌ماندگی نسبت به اهداف فروش مواجه شده و دولت برای تأمین مالی با چالش جدی روبه‌روست. نرخ گندم به ۳۰ هزار تومان رسیده و مجوز واردات ۸ هزار مگاوات تجهیزات نیروگاه خورشیدی صادر شده که نشان‌دهنده تلاش برای حل بحران برق است. با این حال، تحلیل‌گران معتقدند که مشکل اصلی، نه برق بلکه گاز و توسعه پارس جنوبی است مسئله‌ای که با سرمایه‌گذاری ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری قابل حل خواهد بود.

در بازار سرمایه، با  ورود سرمایه به صندوق‌های طلا و اهرمی افزایش یافته که نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به دارایی‌های ریسک‌پذیر در شرایط نااطمینانی است. مکانیزم ماشه، به‌عنوان یک عامل روانی، باعث رشد دلار شده و فاصله دلار آزاد و نیما را افزایش داده است اتفاقی که می‌تواند به رشد صنایع بورسی منجر شود، اما در عین حال نگرانی‌هایی درباره آغاز یک دوره تنش نظامی نیز ایجاد کرده است.

در نهایت، تحلیل‌گران بازار معتقدند که تورم، اگرچه از منظر انسانی و اجتماعی نگران‌کننده است، اما در صورت ورود به صورت‌های مالی شرکت‌ها، می‌تواند سودآوری و قیمت سهام را افزایش دهد. این دیدگاه، هرچند واقع‌گرایانه، نشان‌دهنده شکاف میان منطق اقتصادی و ملاحظات اجتماعی است. آنچه امروز بازار را حرکت می‌دهد، نه امید به اصلاحات، بلکه ترس از آینده‌ای پرتنش است—آینده‌ای که ممکن است از دل مکانیزم ماشه، وابستگی نفتی و حباب‌های مالی سر برآورد.

تمرکز بر سیاست‌گذاری مالی

در بخش نخست، تمرکز بر رفتار بازارهای مالی، نوسانات ارز و طلا، و تأثیرات ژئوپلیتیکی بر دارایی‌های سرمایه‌گذاران بود. اما در ادامه، باید به لایه‌های زیرین این تحولات پرداخت جایی که ساختارهای اقتصادی، سیاست‌های پولی، و وابستگی‌های انرژی، تصویر عمیق‌تری از وضعیت فعلی اقتصاد ایران ارائه می‌دهند.

در حوزه سیاست‌گذاری مالی، دولت همچنان با کسری بودجه مزمن دست‌وپنجه نرم می‌کند. فروش اوراق دولتی، اگرچه ابزاری برای تأمین مالی است، اما عقب‌ماندگی در تحقق اهداف فروش نشان می‌دهد که بازار سرمایه اعتماد کافی به سیاست‌های مالی ندارد. این عقب‌ماندگی، فشار بیشتری بر پایه پولی وارد می‌کند و در نهایت به رشد نقدینگی و تورم منجر می‌شود—چرخه‌ای که در غیاب اصلاحات ساختاری، تکرارپذیر و فرسایشی است.

در حوزه انرژی، صدور مجوز واردات ۸ هزار مگاوات تجهیزات خورشیدی توسط بخش خصوصی، نشانه‌ای از تلاش برای حل بحران برق است. اما همان‌طور که اشاره شد، مشکل اصلی نه در برق، بلکه در گاز و توسعه پارس جنوبی نهفته است. وابستگی به گاز، هم در تولید برق و هم در صادرات انرژی، ایران را در برابر نوسانات ژئوپلیتیکی آسیب‌پذیر کرده است. سرمایه‌گذاری ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری در این حوزه، اگرچه عددی بزرگ است، اما در مقایسه با هزینه‌های تورمی و ارزی ناشی از بی‌عملی، کاملاً توجیه‌پذیر است.

در بازار سهام، خروج پول حقیقی و افت شاخص‌ها، نشان‌دهنده کاهش اعتماد عمومی به آینده اقتصادی است. ورود سرمایه به صندوق‌های طلا و اهرمی، بیانگر حرکت سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن و پرنوسان است واکنشی طبیعی در شرایط بی‌ثباتی. اما این رفتار، در بلندمدت می‌تواند به تضعیف بازار سرمایه و کاهش توان تأمین مالی تولید منجر شود.

در نهایت، آنچه بیش از همه نگران‌کننده است، نبود یک چشم‌انداز روشن اقتصادی است. مکانیزم ماشه، تحریم‌های احتمالی، وابستگی نفتی به چین، و ناترازی بانک‌ها، همگی نشانه‌هایی از یک اقتصاد در وضعیت تعلیق‌اند—اقتصادی که نه در مسیر اصلاح، و نه در مسیر فروپاشی است، بلکه در حال حرکت بر لبه‌ای باریک میان فرصت و بحران. این وضعیت، نیازمند تصمیم‌گیری‌های شجاعانه، بازتعریف روابط بین‌المللی، و بازسازی اعتماد عمومی است. بدون این عناصر، هر نوسان بازار، می‌تواند به نقطه‌ای بی‌بازگشت تبدیل شود.

بازار در مدار دلار؛ صعود با چاشنی احتیاط

بورس تهران در روزی پرنوسان، با رشد  ، از قله‌های قبلی عبور کرد و نشانه‌هایی از بازگشت روند صعودی را به نمایش گذاشت. در حالی که نمادهای بزرگ دلاری عملکرد بهتری داشتند و ارزش معاملات به رکورد قبل رسیده، تحلیل‌گران همچنان با دیده‌بان ریسک‌های ژئوپلیتیکی، نوسانات دلار و رفتار صندوق‌ها، بازار را در وضعیت شکننده اما امیدوار توصیف می‌کنند

بازار سرمایه در آخرین روز معاملاتی، با رشد قابل‌توجه شاخص کل  از مقاومت‌های پیشین عبور کرد و نشانه‌هایی از شکست روند نزولی چندماهه را بروز داد. هرچند شاخص هم‌وزن همچنان عقب‌تر از شاخص کل حرکت می‌کند، اما رفتار مثبت نمادهای بزرگ دلاری، نشان‌دهنده ورود پول‌های نهادی و تقویت انتظارات تورمی است.

در بازار ارز، دلار آزاد به سطح ۱۱۴ هزار ریال رسید و فاصله آن با دلار نیمایی به‌طور محسوسی افزایش یافت. این شکاف، نه‌تنها بر جذابیت صادراتی شرکت‌ها افزوده، بلکه ارزش دلاری بازار سرمایه را به حدود ۸۶ میلیارد دلار رسانده سطحی که در مقایسه با اوج ۱۱۰ میلیارد دلاری سال گذشته، نشان‌دهنده ظرفیت رشد و بازگشت سرمایه‌گذاران است.

نمادهایی مانند فمیلی، با فروش مس در قیمت‌های جهانی و دلار آزاد، سودآوری قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد که فروش هر تن مس با نرخ‌های جدید، تا ۵۰ درصد بالاتر از میانگین شش‌ماهه اول سال خواهد بود عاملی که می‌تواند نسبت قیمت به درآمد (P/E) این شرکت‌ها را بهبود بخشد و کف‌های حمایتی بازار را تثبیت کند.

در بازار طلا، صندوق‌های بورسی با رشد مثبت همراه بودند و طلای آزاد به سطح ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید. طلا در بازار جهانی نیز با کندل‌های صعودی، در آستانه تثبیت روند قرار دارد، هرچند نشانه‌هایی از تعادل میان خریداران و فروشندگان دیده می‌شود.

ارزش معاملات روزانه بورس

ارزش معاملات روزانه به ۱۴.۵ همت رسید سطحی که در نوع خود بی‌سابقه است و نشان‌دهنده بازگشت نقدینگی به بازار است. با وجود خروج ۸۶۰ میلیارد تومان از صندوق‌های درآمد ثابت، خالص ورود پول به بازار به ۴.۴ همت رسید که می‌تواند نقش مهمی در حفظ کف‌های حمایتی ایفا کند.

با این حال، تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که بازار همچنان تحت تأثیر ریسک‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی است. هرگونه تغییر در فضای بین‌المللی، به‌ویژه در حوزه تحریم‌ها یا تنش‌های منطقه‌ای، می‌تواند مسیر بازار را دگرگون کند. در چنین فضایی، توصیه اصلی حفظ آرامش، اجتناب از تصمیمات هیجانی، و حرکت تدریجی در تخصیص دارایی‌هاست.

در بخش صنایع، نمادهای نفتی عملکرد مطلوبی داشتند، اما خودرویی‌ها و سیمانی‌ها با فشار فروش مواجه بودند. فلزات، دارویی‌ها و غذایی‌ها نیز با رفتار متعادل‌تری همراه بودند، در حالی که صندوق‌های اهرمی و فراکاپ‌ها همچنان در صف خرید باقی ماندند.

در مجموع، بازار سرمایه در حال بازتعریف مسیر خود است مسیر صعودی که با دلار گران، سودآوری صادراتی، و ورود نقدینگی همراه شده، اما همچنان نیازمند مدیریت ریسک و تحلیل دقیق متغیرهای کلان است. این روزها، بیش از هر زمان دیگری، بازار به تصمیمات آرام، تحلیل‌های چندلایه و پرهیز از هیجان نیاز دارد.