ایران و آمریکا مذاکره می‌کنند ؟

سینا عضدی، کارشناس مسائل ایران و آمریکا، چشم‌انداز و تاثیر انتخابات ریاست‌جمهوری بر روابط دو کشور را بررسی کرده است.

واقعیت آن است که در هیچ دوره‌ای تحریم‌های آمریکا علیه ایران متوقف نشده است. تنها در برهه‌هایی کم اثر شدند. حتی جو بایدن، رئیس جمهور دموکرات ایالات متحده که انتظار می‌رفت دوران پساترامپ آسانی را برای ایران ایجاد کند تحریم‌های بیشتری علیه کشورمان وضع کرده و سیاست فشار حداکثری رئیس جمهور پیشین را ادامه داده است.

تنها تفاوت میان این دو دولت جمهوری‌خواه و دموکرات آن است که دولت بایدن و ایران حدود دو سال پیش به یک تفاهم نانوشته رسیدند تا ایران بتواند به چین نفت بفروشد و آمریکا تمامی تحریم‌ها را اجرا نکند.

آیا انتخابات ایران و آمریکا بر یکدیگر اثر می‌گذارند؟

با این حال، اکنون مساله این است که آیا انتخابات ایران و آمریکا بر یکدیگر اثر می‌گذارند؟ اگرخیر، چرا یکی از موضوعات مهم مطرح شده در اولین مناظره انتخاباتی بایدن و ترامپ ایران و تحریم‌هایش بود؟ اگر بلی، چرا گشایش قابل لمسی در دوران بایدن رخ نداد؟

با بررسی آنچه میان تهران و واشنگتن در زمان ریاست جمهوری ترامپ گذشت متوجه می‌شویم که کاخ سفید در دوران او به مذاکره با ایران علاقه داشته است. البته جنس این مذاکره با آنچه در دوران اوباما وجود داشت متفاوت بود، اما در مورد اصرار ترامپ برای شکل‌گیری آن تردیدی وجود ندارد؛ این موضوع در کتاب جواد ظریف و جان بولتون هم ذکر شده است.

از سوی دیگر، در صورت انتخاب مجدد بایدن خوش‌بینانه‌ترین سناریو این است که دو دولت به مذاکره علاقه نشان دهند پس احتمال رسیدن به توافقی با موضوع رفع تحریم‌ها و حل و فصل برنامه هسته‌ای ایران وجود خواهد داشت.

طی سال‌های اخیر، به ویژه در دو سال گذشته برای اکثریت مردم ایران مهم‌ترین زنگ خطر اقتصادی، قیمت دلار آمریکا بوده است. ارزش ریال به دنبال خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸، به شدت کاهش یافته است.

سیاست خارجی  در میان رای دهندگان آمریکایی به ندرت دغدغه بوده است، اما نوع رویکرد دولت بایدن به رویدادهای خاورمیانه می‌تواند در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ تعیین کننده باشد.

روابط بین المللی و بایدها و نبایدهای وزارت خارجه بعدی ایالات متحده زیر ذره‌بین مردم و رقباست از طرفی ایران تحت فشار تحریم‌های اقتصادی یا باید راهی برای دور زدن همیشگی دلار پیدا کند یا اینکه به مذاکره با آمریکا بازگردد. در ماه‌های آینده ابرها کنار خواهند رفت و مسیر پیش‌روِ این دو دولت مشخص‌تر خواهد شد.

سیاست خارجی ایران در دوران پزشکیان

در گزارشی با استناد به نظر دو کارشناس نوشت که احتمالا مذاکرات برای اغو تحریم ها در دولت جدید تداوم خواهد داشت.

ابراهیم متقی استاد دانشگاه تهران در این رابطه می‌گوید: واقعیت آن است که جهت‌‌‌گیری سیاست خارجی ایران در دوران پزشکیان تفاوت چندانی با دوره‌‌‌های گذشته نخواهد داشت. ایران از «سیاست کنش انعطاف‌‌‌پذیر» برای ارتقای سطح همکاری‌‌‌های دوجانبه و چندجانبه بهره می‌گیرد و هرگونه کنش انعطاف‌‌‌پذیر باید معطوف به «نتایج تاکتیکی» باشد.

ایران و آمریکا در دوران جدید به هیچ‌‌‌وجه تمایلی به درگیری‌‌‌های نظامی در سطح منطقه‌‌‌ای و تاکتیکی نخواهند داشت. دو کشور به این موضوع واقف هستند که تصاعد بحران می‌‌‌تواند چالش‌‌‌های امنیتی بیشتری را برای کشورها ایجاد کند.

مهم‌ترین سیگنال سیاست خارجی دولت چهاردهم

رضا مجیدزاده، کارشناس مسائل بین‌الملل توضیح داد: «می‌‌‌توان گفت که رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان، یعنی علی عبد‌‌‌العلی‌‌‌زاده، مهم‌ترین سیگنال سیاست خارجی دولت چهاردهم را در بحبوحه کارزار انتخاباتی رئیس دولت چهاردهم ارسال کرد که مبنی بر آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم حتی با شخص دونالد ترامپ، یکی از نامزدهای کنونی انتخابات جاری ریاست جمهوری آمریکا، بود.» 

به گفته مجیدزاده، بنابراین، از طرف ایران انتظار می‌رود که روند مذاکرات احیای برجام با جدیت بیشتری دنبال شود و رویکرد تعامل در عوض تنش، محور اصلی این تلاش‌‌‌ها باشد.

ایران و آمریکا مذاکره می‌کنند ؟ این سوال کلید قفل مشکلات سیاسی و اقتصادی در دوره پزشکیان است. در این گزارش سناریو مذاکرات بررسی می‌شود./تجارت فردا