اقتصاد کلان

انحصارهای اقتصادی و نقش سیاست‌های ضدلیبرال در شکل‌گیری آنها

به گزارش سرمایه فردا، انحصارهای ملی و بین‌المللی که امروزه از اهمیت عملی برخوردارند، به‌واسطه ماهیت خود، با سایر انحصارهای جهانی تفاوت دارند. برخلاف تصوری که آنها را نتیجه روند تکاملی یک اقتصاد آزاد و رقابتی می‌داند، این انحصارها در واقع محصول سیاست‌های اقتصادی ضدلیبرال هستند. در بسیاری از موارد، تلاش برای دستیابی به سلطه انحصاری بر بازار یک کالا، ناشی از تجزیه بازار جهانی به بازارهای ملی کوچک از طریق اعمال عوارض گمرکی است.

سلطه بر بازار یا تحمیل قیمت زمانی معنا پیدا می‌کند که کالای موردنظر کاملاً ضروری باشد و هیچ جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد. بااین‌حال، این پیش‌شرط در مورد هیچ کالایی به‌طور مطلق صدق نمی‌کند—هیچ محصولی نیست که بقای مصرف‌کنندگان به‌طور کامل وابسته به آن باشد.

تفاوت اساسی میان قیمت‌گذاری انحصاری و قیمت‌گذاری رقابتی

تفاوت اساسی میان قیمت‌گذاری انحصاری و قیمت‌گذاری رقابتی در این نکته نهفته است که تولیدکننده انحصاری، در صورت فراهم بودن شرایط لازم، می‌تواند با فروش مقدار کمتر به قیمت بالاتر، سود بیشتری کسب کند؛ درحالی‌که در بازار رقابتی، قیمت‌ها بر اساس تعادل عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. البته این مدل زمانی کارآمد خواهد بود که مصرف‌کنندگان در واکنش به افزایش قیمت، تقاضا را به‌قدری کاهش ندهند که سود کلی شرکت از بین برود.

حتی اگر شرکت‌های جدید از ورود به این حوزه خودداری کنند—مثلاً به‌دلیل نگرانی از اینکه کاهش قیمت انحصاری به سطح رقابتی مانع کسب سود مناسب شود—باید انتظار داشت که صنایع مرتبط، که توانایی تولید محصول مشابه با هزینه کمتر را دارند، وارد رقابت شوند. علاوه‌براین، صنایع جایگزین نیز با توسعه تولید، از موقعیت موجود بهره خواهند برد.

در نتیجه، انحصارهایی که در صنایع فرآوری کالا شکل می‌گیرند و بر کنترل منابع خام استوار نیستند، در عمل بسیار نادر هستند. هر جا که چنین انحصارهایی پدیدار می‌شوند، معمولاً نتیجه سیاست‌های قانونی، نظارت‌های گمرکی و مالیاتی، یا نظام‌های اعطای امتیاز هستند.

modir

Recent Posts

مقایسه تاریخی رفتار طلا در بحران‌ها

مقایسه تاریخی رفتار طلا در بحران‌های مشابه—از شوک نفتی دهه ۷۰ و بحران مالی ۲۰۰۸…

5 ساعت ago

هیأت‌های مذهبی تهران در محرم

در آستانه فرارسیدن ماه محرم، قلب‌ها به تپش می‌افتد و شهر در سوگ سیدالشهدا (ع)…

6 ساعت ago

جنگ و گردشگر ایرانی در ترکیه

پس از جنگ و بسته بودن حریم هوایی ایران، خط ریلی تهران-وان بار دیگر فعال…

15 ساعت ago

سود پیش‌فروش سکه چقدر است؟

در ادامه اجرای برنامه‌های پیش‌فروش سکه، بانک مرکزی از تحویل ۹۷ درصدی سکه‌های سررسید اردیبهشت‌ماه…

20 ساعت ago

روایت فتح برای جنگ اسرائیل

جریانی خاص و پاجوش‌ها با سابقه ساخت سریال‌هایی چون گاندو، که تلاش می‌کند برای جنگ…

20 ساعت ago

تاثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی خاورمیانه بر ایران

در میانه تنش‌های ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ایران در حال گذار از نقش یک بازیگر منطقه ای…

21 ساعت ago