سیاست و دیپلماسی

نظم خودجوش بازار؛ ستون پویایی اقتصادی جهانی

به گزارش سرمایه فردا، منتقدان چپ‌گرا اغلب نظم خودجوش بازار را اسطوره‌ای می‌دانند و آن را انکار می‌کنند. اما این انکار، نادیده گرفتن واقعیاتی است که حتی در زندگی روزمره ما نیز به چشم می‌خورد. نظم خودجوش بازار، فرایندی است که از طریق آن، نیازهای گسترده و پیچیده انسان‌ها بدون مدیریت مرکزی برآورده می‌شود، زیرا میلیون‌ها کنش‌گر اقتصادی در سراسر جهان با اقدامات خود به شکل غیرمتمرکز در این نظم مشارکت دارند.

اگر دقیق‌تر به زندگی خود نگاه کنیم، می‌بینیم که چگونه به کالاها و خدماتی مانند فرش، مبل، لوازم آشپزخانه، لباس و بسیاری دیگر دسترسی داریم، بدون آنکه دانش یا تخصصی درباره فرآیند تولید آن‌ها داشته باشیم. گستره اطلاعات لازم برای تولید این کالاها به‌قدری وسیع است که حتی یک فرد خاص یا مقام دولتی نمی‌تواند همه آن‌ها را به‌طور کامل درک یا مدیریت کند. این کالاها و خدمات، به‌ظاهر بدیهی، نتیجه همکاری و هماهنگی غیرمتمرکز میان میلیون‌ها نفر در نقاط مختلف جهان هستند.

نظم خودجوش بازار فراتر از ساختارهای مشخصی مانند بازارهای رقابتی، انحصاری یا رقابت انحصاری است. این نظم، بازارها را از طریق کنشگران فردی به یکدیگر پیوند می‌دهد و تعاملات اقتصادی را در سطح جهانی ممکن می‌سازد. این فرایند نشان‌دهنده وابستگی متقابل انسان‌ها در سراسر جهان است، وابستگی‌ای که اغلب از آن غافل هستیم. همچنین، پویایی این نظم، تغییرات و نوآوری‌های مداوم را ممکن می‌کند، چراکه تصمیمات و اقدامات روزانه میلیون‌ها نفر در این فرایند نقش دارند.

ویژگی منحصربه‌فرد نظم خودجوش بازار

ویژگی منحصربه‌فرد نظم خودجوش بازار این است که هم اطلاعات کلی و انتزاعی را در بر دارد و هم به اطلاعات جزئی و انضمامی وابسته است. هر کنش‌گر اقتصادی تنها به بخشی از این اطلاعات دسترسی دارد و همین هماهنگی میان اطلاعات پراکنده، پویایی و کارایی این نظم را تضمین می‌کند. این تعاملات گسترده و غیرمتمرکز، نظم و هماهنگی پیچیده‌ای را ایجاد می‌کنند که فراتر از توان برنامه‌ریزی متمرکز دولتی است.

با این حال، نظم خودجوش بازار به دلیل مداخلات دولتی از کارایی کامل بازمانده است. این مداخلات اغلب به کژکارکردی اقتصادی منجر شده و مانع بهره‌وری بهینه شده‌اند. راه‌حل، نه افزایش این مداخلات، بلکه کاهش آن‌ها به حداقل ممکن است. تنها با کاهش نقش دولت می‌توان به کارآمدی بیشتر نظم خودجوش دست یافت و از ظرفیت‌های واقعی این فرایند بهره‌برداری کرد.

بنابراین، نظم خودجوش بازار نه یک اسطوره بلکه واقعیتی انکارناپذیر است که هم‌اکنون نیز در زندگی ما جریان دارد. این نظم، علاوه بر تامین نیازهای روزمره، ارتباطات گسترده جهانی را ممکن می‌سازد و پویایی اقتصادی را بهبود می‌بخشد، به شرط آنکه نقش دولت در آن به حداقل کاهش یابد.

modir

Recent Posts

ایران‌یاسا در پیچ مدیریتی

شرکت ایران‌یاسا تایر و رابر، از زیرمجموعه‌های صندوق بازنشستگی کشوری، در سال‌های اخیر با تغییرات…

1 ساعت ago

کروز زیر سایه بدهی و پرونده قضایی

شرکت صنایع تولیدی کروز، یکی از بزرگ‌ترین قطعه‌سازان کشور، با بیش از ۹۷۹ میلیارد تومان…

5 ساعت ago

بلاتکلیفی برج‌های کریم‌خان زیر سایه اقتصاد نوین

شرکت سرمایه‌گذاری اقتصاد نوین از سال ۱۳۸۷ درگیر پرونده‌ای پیچیده با شرکت برج‌های کیش است.…

8 ساعت ago

پست بانک زیر بار معوقات

پست بانک ایران با حجم بالای تسهیلات پرداخت‌شده و انباشت بدهی‌های غیرجاری، در معرض ریسک…

8 ساعت ago

میدکو در سراشیبی عملکرد

شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو)، با کاهش شدید درآمد و…

9 ساعت ago

چالش بیمه نوین و الزام قانونی

با تصویب‌نامه جدید هیئت وزیران درباره حداقل سرمایه مؤسسات بیمه، شرکت بیمه نوین موظف شده…

10 ساعت ago