آینده خاورمیانه

به گزارش سرمایه فردا، مناسبات پیچیده کنونی آینده خاورمیانه و فضاهای چیره بر آن‌‌ را رقم نمی زند. بلکه تسلط یک گروه و شفافیت حاکم شام می تواند آینده این منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
۱- امروز سوریه زیر راهبری استراتژیک ترکیه است. به عبارت‌ بهتر این پرزیدنت اردوغان‌ است که از آنکارا افسار دمشق را در دست دارد. تا آینده دیدپذیر نیز تحریر الشام و گروه های همبسته با آن تابع آنکارا خواهند ماند.

۲- البته که جمهوری اسلامی از حماس در غزه پشتیبانی می کند، هزینه های ریکاوری حماس سنگین هم‌ هست. ولی رهبری بنیادگرای سلفی حماس همواره با تحریرالشام دارای مناسبات تو در تو و تنگاتنگی بوده است. حتی دارای مناسبات استراتژیک با انکارا نیز هست.

۳- این در حالی است که حماس دشمن‌ اسرائیل و دوست آنکارا و تحریرالشام پنداشته می شود. این در حالی است که تاکنون آنکارا حتی حتی یک گام استراتژیک علیه علائق و منافع اسرائیل برنداشته است. سهل است که مثلث تل اویو، آنکارا و باکو، همان متحدانی هستند که ایروان را در جنگ‌ قره باغ شکست داده و محتمل است به زودی پاشنه آشیل ارمنستان، یعنی سیونیک را هدف قرار دهند.

تحریر الشام و آینده سوریه

۴- طالب ها در افغانستان از یک سو متحد عقیدتی تحریرالشام اند و برای پیروزی اشان در برابر اسد چشن برپا کردند. از سوی دیگر دارای بهترین و صمیمانه ترین مناسبات با آنکارا بوده و هست.

۵- قطر دوست ایران پنداشته می شود، ولی در همان حال پشتیبان استراتژیک تحریر الشام و به ویژه آنکارا را برای رقم زدن آینده خاورمیانه بازی می کند.

۶- امارات و عربستان با سیاست های منطقه ای آنکارا زاویه دار بوده اند، ولی بی گمان‌ در سرمایه گذاری کلان در جهت نوسازی سوریه نوین، به ویژه نوسازی دالان ریلی- شوسه ای انکارا- مسقط، انکارا- اردن- عقبه، آنکارا- بیروت و حتی فاو-لاذقیه-طرطوس، در راستای پیمان صلح ابراهیم کوتاهی نخواهند کرد.

نقش ارتش ترکیه در آینده خاورمیانه

۶- سخن نتانیاهو در باره آگاهی دقیق اسرائیل(اشغالگر)‌ از زمان، مکان و استعداد تحریرالشام درست است. من نمی توانم تارمویی شکاف در حمله به سوریه بین تل آویو- آنکارا و نیز میان میت-موساد- شاباک ببینم.‌ منتها تفاوت در این است که هدایتگر میدانی این حرکت. ارتش ترکیه برای تغییر سویه و آینده خاورمیانه بود.

۷- کمترین تردیدی نیست که سیا نه تنها در جریان جزییات حرکت ترکیبی ترکیه- تحریرالشام بوده و به آن اشراف‌اطلاعاتی داشته، بلکه نقش ش در جهات حرکت، نقاط ممنوعه و چگونگی برخورد طبیعی است.‌ به راستی چرا تحریر الشام به نواحی تحت نفوذ آمریکا خاور و شمال سوریه ورود نمی کند؟!

۸- روسیه نیز به رغم‌ چند حمله هوایی نصفه-نیمه و کم‌ توان، بی کمترین اثری عقب نشست. پیشتر مسکو در سه جا ضرب شست ارتش ترکیه را چشیده و در برابرش تسلیم شده بود: قره باغ، لیبی و شمال سوریه.
مسلم بود که تن به سازش با آنکارا و کناره گیری از میدان سوریه خواهد کرد.‌ تجربه رها کردن صدام، ناصر، عمران خان از سوی کرملین از سوی بشار هم درک لمس شد.

برنامه اردوغان برای خاورمیانه

۹- اروپا از فروپاشی بشار استقبال کرده است. چنان‌ که همه اعضای اتحادیه در حال برنامه ریزی بر ای برگرداندن آوارگان سوری هستند. در این ارتباط محور اصلی هماهنگی آنکارا محسوب می شود.

۱۰- عراق از بیشتر جهات وابسته به ترکیه است. حقابه، کریدور انتقال نفت، وابستگی امنیتی در شمال و انتقال فاو به مدیترانه. به گمانم کمتر ملتی است که تا این اندازه به کشور دیگر وابسته باشد.

به گمانم تا دستکم‌ یک دهه دیگر، ترکیه  کانون‌اصلی تصمیم سازی امور خاورمیانه، به ویژه هلال خضیب خواهد ماند. بنابراین زین پس سخت نخواهد بود که پشت هر تحرک در قفقاز جنوبی‌، عراق، لبنان، عزه و کرانه باختری و حتی خلیج فارس، ملت های منطقه شاهد حضور ترکیه و اردوغان برای رقم زدن آینده خاورمیانه باشند.