چرا شاخص کل بورس فعلا درجا می زند؟

باوجود نرخ‌های تورم ۴۰ درصدی سال جاری انتظارات بالای تورمی همچنان باقیست و این سوال مطرح است که چرا قیمت‌های سهام در بازار سهام ایران در چند سال گذشته رشد برابری نداشته است. بررسی وضعیت بازارهای مختلف حکایت از این دارد که بازار طلا، بورس، مسکن رشدهای بالایی در سال های اخیر تجربه کرده اند، به همین دلیل بورس همواره خود را به تورم رسانده است
نرخ تورم واقعی تا حدی به انتظارات جامعه بستگی دارد، زیرا هر سال حقوق کارگران، کارمندان، معلمان و بازنشستگان افزایش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی پیدا می کنند و از طرف دیگر با توجه به اینکه طبق وعده مسئولان دولتی همه انتظار دارند که قیمت‌ کالاها حداقل ۳۰ درصد در سال آینده افزایش یابد، بنابراین سرمایه های خود را روی کالاهایی سرمایه گذاری می کنند که بیشترین اثر را از تو م می گیرند. در هرحال اگر انتظارات تورمی یک درصد افزایش یابد، تورم واقعی نیز یک واحد درصد افزایش می یابد.

به گفته علی اکبر نیکواقبال در اقتصاد کلان کشور شاخص‌های سهامی تنها به یک دلیل مشخص، آن‌هم دخالت‌ مستمر سیاستگذاران هدایت شده است، زیرا بازارها باهم ارتباط دارند و وقتی تورم در دلار اتفاق بیفتد در بازارهای دیگر هم نمایان می شود و با این استدلال مانع از رشد شاخص کل بورس شده اند در حالی که سازوکار رشد شاخص کل بورس متفاوت از سایر بازارها و متناسب با عملکرد شرکت ها نیز هست 

علی اکبر نیکواقبال کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تجربه سال های اخیر نشان داده که رابطه‌ای مستقیمی بین نرخ بازده اسمی سهام و تورم وجود دارد، به بازار گفت: هرچقدر ارز گران شود به همان اندازه تورم در بازارهای مختلف ایجاد شده و بازار سهام هم با تاخیر به آن واکنش نشان داده است.
او با تاکید بر اینکه کاهش انتظارات مردم در نوسانات کوتاه‌مدت برای سیاستگذار و مدیریت نرخ تورم اهمیت بالایی دارد، افزود: در سال های گذشته سرمایه‌گذاران سهام توانسته اند در بلندمدت از سهام به‌عنوان محافظی در برابر تورم استفاده کنند و عقب ماندگی ناشی از تورم را جبران کنند.
نیکواقبال با تاکید بر اینکه سیاست های کنترلی دولت منجر به عدم‌انطباق سهام با نرخ‌ تورم، بازارهای جهانی، و نرخ دلار شده است، تصریح کرد: در اقتصاد کلان کشور شاخص‌های سهامی تنها به یک دلیل مشخص، آن‌هم دخالت‌ مستمر سیاستگذاران هدایت شده است، زیرا بازارها باهم ارتباط دارند و وقتی تورم در دلار اتفاق بیفتد در بازارهای دیگر هم نمایان می شود و با این استدلال مانع از رشد شاخص کل بورس شده اند در حالی که سازوکار رشد شاخص کل بورس متفاوت از سایر بازارها و متناسب با عملکرد شرکت ها نیز هست.
بررسی وضعیت بازارهای مختلف ایران نشان می دهد در شرایطی که بورس می‌توانست به‌عنوان سپر تورمی مانع از تزریق نقدینگی به بخش‌های غیرمولد شود متاسفانه تبعات رویکرد سیاستگذاران اقتصادی به‌خصوص در بخش نرخ‌گذاری‌ها و خلق قوانین زائد توام با صدور دستورالعمل‌های غیرکارشناسی نه‌تنها سرمایه را از این بورس فراری داده اند بلکه با هدایت آن به سمت دلار و سکه و… عملا منجر به التهاب در آن بازارها هم شده اند.

دلیل رشد نرخ ارز سیاست های دولت است
یکی از دلیل رشد نرخ ارز سیاست های دولت است در واقع به دلیل اینکه دولت در بخش ارزی با کسری‌بودجه مواجه است، در نتیجه تا حدودی از  افزایش قیمت ارز استقبال کرده است. از طرف دیگر عدم‌کنترل نرخ ارز حتی با بهانه جبران کسری‌ بودجه کار را به‌جایی رسانده که اکنون مدیریت ارز نسبت به گذشته سخت‌تر شده‌است.

کامران ندری معتقد است که به دلیل اینکه خرید سکه نسبت به خودرو و مسکن تا حدودی برای جامعه سرمایه‌گذاران از سهولت بیشتری برخوردار است، به همین دلیل در زمان تورم ابتدا پول از بورس خارج و وارد بازارهای دیگر می شود. به همین دلیل در چند وقت اخیر تورم ۵۰‌ درصدی هم نتوانسته به‌عنوان محرکی برای رشد شاخص‌های سهامی موثر باشد و عمدتا سرمایه‌گذاران فعال در بخش مولد اقتصاد با رکود مواجه شده اند

کامران ندری کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه انتظارات تورمی باعث حرکت پول به بازار کالایی می شود، تصریح کرد: به دلیل اینکه خرید سکه نسبت به خودرو و مسکن تا حدودی برای جامعه سرمایه‌گذاران از سهولت بیشتری برخوردار است، به همین دلیل در زمان تورم ابتدا پول از بورس خارج و وارد بازارهای دیگر می شود. به همین دلیل در چند وقت اخیر تورم ۵۰‌ درصدی هم نتوانسته به‌عنوان محرکی برای رشد شاخص‌های سهامی موثر باشد و عمدتا سرمایه‌گذاران فعال در بخش مولد اقتصاد با رکود مواجه شده اند.
او با بیان اینکه افزایش نرخ ارز به‌عنوان یکی از محرک‌های افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی و فرابورسی به‌خصوص صنایعی  است، افزود: بورس ایران مبتنی بر نرخ کامودیتی‌ها بوده به همین دلیل تحت تاثیر انتظارات تورمی بازارهای جهانی قیمت ارز واکنش نشان می دهد به همین دلیل نمادهای صادرات‌محور هم می توانند در روند کنونی روی بازار اثرگذار باشند.
او با تاکید بر اینکه افزایش کسری بودجه دولت در نتیجه افزایش هزینه‌های جاری و کاهش درآمدهای نفتی رخ می دهد، تصریح کرد: به همین دلیل دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی و انتشار اوراق بدهی برای تامین هزینه‌های جاری خود خواهد بود که این فرآیند با توجه به ساختار پولی ایران به شدت موجب افزایش سطح قیمت‌ها در سال‌های اخیر شده است و همچنان انتظارات تورمی حول آن وجود دارد.
به گزارش سرمایه فردا، انتظارت تورمی و ریسک غیر متوازن در بازارها به‌دلیل بی ثباتی سیاست‌های یکجانبه دولت است. آنچه که امروز باید از سوی سیاست گذار پیگیری شود ایجاد ثبات و پیش بینی پذیری اقتصادی است. هرچند در دوران انتظارات تورمی، نقدینگی سرگردان به حرکت درمی‌آید، ولی بازدهی پایین بورس باعث نشده این نقدینگی از خودرو، مسکن و ارز به سمت این بازار سرازیر شود و از افزایش انتظارات تورمی بیش از اندازه در بازار کالایی جلوگیری کند.
از طرف دیگر قیمت دارایی‌ها نسبت به تورم انتظارات و انتظارات فعالان اقتصادی از آینده شکل می‌گیرد. در ماه‌های ابتدایی سال جاری انتظاراتی مبنی بر رسیدن نرخ دلار به اعداد بالایی شکل گرفته بود. یک زمانی انتظارات فعالان اقتصادی بالا رفته و همین موضوع موجب افزایش قیمت دارایی‌ها شده است و رکود اخیر منجر به سخت شدن پیش بینی بازار شده است.