فولاد آلیاژی مرکزی بافق پیشران صنعت سبز

علیرضا چایچی عضو هیات مدیره شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق گفت: شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق با سهامداری سنگ‌آهن مرکزی ایران بافق و بخش خصوصی از یک سال پیش وارد عرصه اجرا شده و فعالیت‌های عمرانی و سازه‌ای خود را آغاز کرده است. تولید این شرکت شامل انواع فولادهای آلیاژی و مخصوص در مقاطع بیلت و چهارگوش خواهد بود که به صورت گرد، مستطیل و مربع عرضه می‌شوند و ظرفیت تولید سالانه آن ۴۰۰ هزار تن در سه فاز طراحی شده است.

چایچی گفت: در فاز نخست مقاطع نیمه‌نهایی مانند بیلت‌ها تولید خواهند شد، در فاز دوم تجهیزات خاص و یونیت‌های کمکی به فرآیند اضافه می‌شود و در فاز سوم تولید مقاطع گرد، تسمه و چهارگوش از طریق رولینگ آغاز خواهد شد. این پروژه برای بیش از ۵۰۰ نفر اشتغال مستقیم و حدود ۵۰۰۰ نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد.

او گفت: تاکنون در بخش سیویل و سازه پروژه حدود ۴۷ درصد پیشرفت حاصل شده و در مجموع با در نظر گرفتن مهندسی، خرید و اجرا، پیشرفت فیزیکی پروژه به حدود ۳۱ درصد رسیده است. برنامه‌ریزی شده تا ظرف ۱۸ ماه آینده نخستین ذوب انجام شود و شرکت وارد مدار تولید گردد.

عضو هیات مدیره شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق گفت:  سهم بخش خصوصی در این پروژه حدود ۵۱ درصد و سهم سنگ‌آهن مرکزی نزدیک به ۴۹ درصد است. میزان سرمایه‌گذاری بسته به ورود به هر یک از فازها آزاد خواهد شد و تاکنون برآورد کلی برای فازهای اول و دوم حدود ۱۲۰ میلیون یورو در نظر گرفته شده است. در صورت ورود به فاز رولینگ این رقم افزایش خواهد یافت و خوشبختانه بخش خصوصی قدرتمند وارد این عرصه شده است تا تأمین نقدینگی با مشکل مواجه نشود.

چایچی گفت: تفاوت اساسی فولادهای آلیاژی با فولادهای پایه کربنی در ترکیب شیمیایی، تجهیزات، دانش فنی و کنترل کیفی است و همین تمایزها ارزش این محصولات را بالا می‌برد. باید توجه داشت که  بازار داخلی بیشتر درگیر فولادهای ساختمانی است اما بازارهای صادراتی فولاد آلیاژی باید در کشورهای اروپایی، خاور دور و آسیای میانه جستجو شود.

او گفت: برای نخستین بار در فولاد آلیاژی مرکزی بافق تولید بیلت‌های گرد تا قطر ۳۰۰ میلی‌متر آغاز خواهد شد که امکان ورود به بازارهای کمتر توسعه‌یافته و کاهش رقابت‌های داخلی را فراهم می‌کند. همچنین در کشورهای پیشرفته سهم فولادهای آلیاژی از کل تولید بین ۱۲ تا ۱۵ درصد است، در حالی‌که این رقم در ایران تنها ۳ تا ۵ درصد است.

چایچی گفت: بخش زیادی از تقاضای فولاد آلیاژی در ایران به صورت پنهان و از طریق واردات قطعات تمام‌شده تأمین می‌شود و افزود برای توسعه واقعی این صنعت باید در کنار تولید فولاد آلیاژی، دانش تولید قطعات نیز تقویت شود.

صنایع مصرف کننده تولیدات فولادآلیاژی

عضو هیات مدیره شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق گفت: صنایع مختلفی همچون خودروسازی، نفت و گاز، پتروشیمی، حمل‌ونقل ریلی و صنایع شیمیایی پررونق‌ترین بخش‌هایی هستند که امروز فولاد آلیاژی را به عنوان مواد اولیه مصرف می‌کنند. بخشی از ظرفیت‌های مغفول نیز در تولید لوله‌های بدون درز و مصارف انتقالی نهفته است که می‌تواند جایگزین واردات مستقیم لوله‌ها شود.

وی گفت: سیاست احداث این شرکت بر تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش افزوده استوار است و افزود تاکنون پروژه به پیشرفت فیزیکی حدود ۳۱ درصد رسیده است. او توضیح داد یک محموله تجهیزات خریداری شده در راه است و با ورود آن جهش قابل توجهی در پیشرفت پروژه رخ خواهد داد. وی افزود زمان‌بندی ۱۸ ماهه برای رسیدن به نخستین ذوب با دقت بررسی شده و محقق خواهد شد.

چایچی گفت: خوشبختانه تدارک خرید خارجی به خوبی انجام شده و بالغ بر ۳۰۰۰ تن تجهیزات شامل یونیت ال اف، مجموعه سی سی ام و تجهیزات جانبی خریداری شده است. این تجهیزات در قالب هشت پارت وارد کشور می‌شوند که نخستین بخش آن دو روز پیش حرکت کرده و طی ۴۰ روز آینده وارد گمرک خواهد شد. او گفت پس از ترخیص و حمل داخلی، نصب آغاز می‌شود و پیش‌بینی می‌کنیم از پایان اسفند یا اوایل فروردین وارد فاز نصب شویم.

وی افزود: با انجام کارهای موازی مانند کابل‌کشی و پایپینگ، فعالیت‌های راه‌اندازی شامل تست سرد و تست گرم آغاز خواهد شد و تلاش می‌کنیم تا اردیبهشت سال آینده نخستین ذوب انجام شود.

چایچی گفت: ترکیب تولید بر اساس نیاز بازار تعیین خواهد شد اما انعطاف‌پذیری خطوط تولید به گونه‌ای است که می‌توان از فولادهای کم‌کربن تا فولادهای پایه کروم حرکت کرد. وی افزود در آینده طیفی وسیع شامل حدود ۲۰ گروه فولادی و ۴۰۰ تا ۴۵۰ نوع محصول تولید خواهد شد که جهت‌گیری آن را تقاضای بازار مشخص می‌کند.

وی گفت: برای پایداری تولید، موضوع انرژی اهمیت ویژه دارد. او افزود ظرفیت ۸۰ مگاواتی برق برای شرکت در نظر گرفته شده اما مطالعاتی برای احداث نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۱۸۰ تا ۲۰۰ مگاوات در زمینی به وسعت ۳۰۰ هکتار در منطقه بافت در حال انجام است. وجود زمین‌های وسیع و انرژی خورشیدی مناسب این امکان را فراهم کرده و در کنار آن احداث نیروگاه ترکیبی نیز مدنظر قرار دارد.

چایچی گفت: هرچند تأمین پایدار انرژی وظیفه حاکمیت است، اما با توجه به چالش‌هایی که فولادسازان در سال‌های اخیر با آن مواجه بوده‌اند، گریزی از ورود مستقیم بخش خصوصی به این حوزه وجود ندارد.

راههای تامین پایدار آب برای فولاد آلیاژی مرکزی بافق

عضو هیات مدیره شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق گفت:  در کنار استفاده از منابع آبی منطقه، دو مسیر دیگر نیز برای تأمین پایدار آب در نظر گرفته شده است. یکی از این مسیرها استفاده از حساب شهری استان و شهرستان بافق است و دیگری اتصال به آب دریای عمان از طریق شرکت‌های بزرگی که این پروژه را اجرا کرده‌اند و قرار است یک انشعاب نیز به مجموعه اختصاص یابد.

علیرضا چایچی گفت:  با توجه به شعار صنعت سبز و فولاد سبز، ناگزیر هستیم از تجهیزات مدرن‌تر در فرآیند تولید استفاده کنیم. او افزود یکی از اقدامات مهم، خرید و نصب غبارگیرها و سیستم‌های فیلتراسیون در بخش‌های مختلف کارخانه است که با هزینه قابل توجهی انجام شده تا جریان محیط زیست منطقه حفظ شود. چایچی گفت مجموعه واتر تریتمنت نیز برای تصفیه آب و استفاده مجدد از پساب‌ها طراحی شده و این پساب‌ها در بخش فضای سبز کارخانه به کار گرفته خواهند شد. وی افزود ایجاد فضای سبز ۶ تا ۷ هکتاری نیز جزو برنامه‌های شرکت است که به تحقق مفهوم فولاد سبز کمک خواهد کرد.

وی گفت:  بحران انرژی و آب از چالش‌های جدی صنعت فولاد است و افزود در تابستان‌ها کمبود برق و در زمستان‌ها کمبود گاز تولید را مختل می‌کند. او توضیح داد برای مقابله با این وضعیت باید وزارت نیرو و وزارت صمت تصمیمات کلان و هماهنگ اتخاذ کنند. چایچی گفت ورود به حوزه نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت‌های بالای ۱۰۰ مگاوات مقرون به صرفه است اما پیشنهاد می‌کند شرکت‌ها در فازهای کوچک‌تر مانند ۲۰ یا ۳۰ مگاوات نیز سرمایه‌گذاری کنند تا برق مناطق مسکونی همجوار و روستاها تأمین شود و در کنار آن برق نیروگاه‌های ترکیبی به جریان تولید اختصاص یابد.

چایچی افزود:  هرچند این نگاه شخصی اوست و ممکن است متخصصان وزارت نیرو نظر دیگری داشته باشند، اما مدل‌های کوچک‌تر برای مناطق مسکونی کارآمدتر خواهند بود. چایچی گفت علاوه بر انرژی، ناپایداری در مواد اولیه نیز وجود دارد و بازارهای داخلی و صادراتی فولاد آلیاژی به دلیل نبود مطالعات کافی با چالش مواجه‌اند.

وی توضیح داد:  مهم‌ترین راهکار برای مقابله با این مشکلات، ادغام‌های بزرگ در زنجیره تولید است. در برخی موارد معادن وارد حوزه فولاد شده‌اند و در مواردی فولادی‌ها وارد معادن شده‌اند تا زنجیره را تکمیل کنند و از ناپایداری در مواد اولیه جلوگیری شود. چایچی گفت اگر شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی در منطقه با هم لینک شوند، می‌توانند زیرساخت‌های آب، انرژی و گاز را نیز برای خود فراهم کنند. حرکت‌های کوچک با ظرفیت‌های ۵۰ یا ۱۰۰ هزار تنی دیگر پاسخگوی شرایط فعلی نیست و باید یک قدرت بلامنازع از سنگ تا فولاد شکل بگیرد تا روند تولید مستمر شود.

وی گفت: مهم‌ترین نکته در این مسیر رقابت قیمتی است اگر مبنا دلار صد هزار تومانی باشد حتی فولاد چینی نیز توان رقابت با تولید داخلی را نخواهد داشت، اما این وضعیت اقتصادی پایدار نیست و نمی‌تواند مبنای درستی برای آینده باشد. او توضیح داد که برخی پارامترها مانند هزینه نیروی انسانی و منابع در گذشته متفاوت بوده و امروز شرایط تغییر کرده است. وی افزود برای حفظ رقابت باید به هزینه تولید و بهای تمام‌شده توجه جدی شود زیرا سهم انرژی در هزینه‌ها امروز بسیار بزرگ‌تر از گذشته شده است.

چایچی گفت: در افق ده سال آینده پروژه انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس به فلات مرکزی شامل استان‌های یزد، اصفهان، شیراز، خراسان جنوبی و خراسان رضوی اجرا خواهد شد. نخستین گام این پروژه انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی توسط سه شرکت بزرگ گل‌گهر، صنایع مس و چادرملو بوده است و شرکت فولاد آلیاژی مرکزی نیز برای استفاده از این آب صرفاً باید حق اشتراک پرداخت کند. این طرح همچنان پابرجاست و شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه اصفهان نیز ورود جدی به این موضوع داشته‌اند.