یادداشت

سپرده سرمایه‌گذاری خاص با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصد

میثم حقیقی:در اواخر سال گذشته (۱۴۰۲)، بانک مرکزی مجوز انتشار و فروش اوراق گواهی سپرده سرمایه‌گذاری خاص با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصد را در یک بازه زمانی معین به بانک‌ها اعطا کرد. صرف‌نظر از آثار انتشار این اوراق بر سیاست کنترل مقداری ترازنامه و افزایش قیمت تمام‌شده منابع در بانک‌ها انجام شد. (نه از محل تجهیز منابع جدید، بلکه از محل تبدیل منابع ارزان‌قیمت به گران‌قیمت)، با نزدیک شدن به زمان سررسید این اوراق، بررسی جوانب اجرایی آن در راستای کسب تجربه و عدم تکرار تصمیمات مشابه، خالی از لطف نیست.

جزئیات سپرده سرمایه‌گذاری با نرخ ۳۰ درصد

۱. ماهیت اوراق: با توجه به خاص بودن سپرده سرمایه‌گذاری، منابع حاصل از فروش آن باید در موضوعات خاص مصرف شود. به‌گونه‌ای که منابع و مصارف آن جدا از سایر عملیات بانک باشد. اما در عمل، تنها در گام اول فروش اوراق انجام می‌شود و سپس تلاش برای اعطای تسهیلات متقاضی در دستور کار قرار می‌گیرد. بنابراین، سود حاصل شده از سپرده سرمایه‌گذاری عملاً ارتباط مستقیمی با بازدهی پروژه‌ها ندارد. علاوه بر این، عمده این منابع در بسیاری از بانک‌ها به مشتریان و طرح‌های موجود پرداخت شد که انتظار اتفاق خاصی در انجام پروژه‌های خاص در کشور را غیرمنطقی می‌کند.

۲. طول دوره بازپرداخت تسهیلات: طول دوره بازپرداخت تسهیلات اعطایی از محل منابع حاصل از فروش این اوراق باید حداکثر منطبق با سررسید اوراق مذکور باشد. اما در برخی موارد، سررسید تسهیلات اعطایی با سررسید اوراق مذکور مطابقت ندارد. این موضوع منابع و مصارف بانک را تحت‌الشعاع قرار داده و شناسایی سود و تقسیم آن میان دارندگان اوراق را دچار مشکل می‌کند. این مسئله ممکن است بانک را مجبور به پرداخت از محل سایر منابع خود یا تجهیز منابع گران‌قیمت و انجام بازی پانزی کند.

زمان سررسید اوراق گواهی سپرده

۳. خروج منابع از بانک‌ها: با نزدیک شدن به زمان سررسید اوراق سپرده سرمایه‌گذاری و با توجه به تحولات رخ داده در بازارهای موازی نظیر بازار سرمایه، طلا و ارز، احتمال خروج این منابع از بانک‌ها بسیار بالاست. این منابع به بازارهای موازی گسیل خواهد شد و ناترازی بانک‌ها را افزایش داده و افزایش تقاضا در سایر بازارها را به همراه خواهد داشت.

علاوه بر موارد فوق، تناقضات موجود در ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی در خصوص ماهیت عقود غیرقابل استفاده در سرمایه در گردش و لزوم اعطای تسهیلات از محل منابع اوراق مذکور نیز نادیده گرفته شده است.

modir

Recent Posts

هشدارها و فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران ایرانی ؛اقتصاد آمریکا زیر فشار

داده‌های اخیر بازار کار آمریکا، از کاهش اشتغال و افت درآمد خانوارها حکایت دارد؛ روندی…

7 ساعت ago

غزه زیر آوار جنایت؛ غرب چشم بر نسل‌کشی می‌بندد

تصمیم نتانیاهو برای اشغال کامل غزه، نه‌تنها آغاز فصل تازه‌ای از جنایات علیه غیرنظامیان فلسطینی…

12 ساعت ago

اشغال غزه؛ قمار اسرائیل در میدان بحران

تصمیم کابینه امنیتی اسرائیل برای اشغال کامل شهر غزه، نقطه عطفی خطرناک در بحران فلسطین…

12 ساعت ago

غزه؛ آینه‌ای برای فروپاشی اخلاق در نظم جهانی

در مواجهه با خشونت عریان رژیم صهیونیستی در غزه، اسلاوی ژیژک با نگاهی فلسفی و…

12 ساعت ago

شکست سامانه‌های آمریکایی در برابر موشک‌های ایرانی

حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی العدید قطر، نه‌تنها قدرت هدف‌گیری دقیق موشک‌های ایرانی را…

12 ساعت ago

شش ماهِ بحران؛ ترامپ زیر بار وعده‌های خودش خم شده است

مجله آتلانتیک در گزارشی تند، شش ماه نخست دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ را یکی…

12 ساعت ago