میثم حقیقی: رشد اقتصادی یکی از اساسی‌ترین اهداف هر جامعه‌ای است. این مفهوم به معنای افزایش تولید کالاها و خدمات در یک اقتصاد است که به بهبود رفاه اقتصادی و افزایش سطح زندگی افراد جامعه منجر می‌شود. در برنامه هفتم پیشرفت ایران، دستیابی به رشد اقتصادی سالانه ۸ درصد بدون افزایش متناسب در حجم نقدینگی هدف‌گذاری شده است. این سوال مهم مطرح می‌شود که آیا این هدف بلندپروازانه قابل دستیابی است یا خیر؟ در این مقاله به بررسی این موضوع و راهکارهای ممکن می‌پردازیم.
رشد اقتصادی بدون رشد نقدینگی رشد اقتصادی بدون افزایش نقدینگی به معنای افزایش تولید کالاها و خدمات بدون افزایش حجم نقدینگی است. این امر مستلزم تحقق شرایط زیر است:
- افزایش بهره‌وری عوامل تولید: برای افزایش بهره‌وری، نیروی کار و سرمایه باید کارآیی بیشتری پیدا کنند. این بدین معناست که با همان میزان منابع، تولید بیشتری صورت گیرد. این مهم از طریق آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروی کار، بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و استفاده از فناوری‌های نوین ممکن است.
- افزایش سرمایه‌گذاری خارجی: جذب منابع مالی خارجی و ورود سرمایه‌های خارجی می‌تواند به تامین مالی پروژه‌های بزرگ و زیرساختی کمک کند. این سرمایه‌گذاری‌ها بهبود زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت تولیدی را به دنبال دارند. همچنین، ورود سرمایه‌های خارجی باعث انتقال تکنولوژی و دانش فنی به داخل کشور می‌شود.
- استفاده از فناوری‌های پیشرفته: استفاده از فناوری‌های نوین و پیشرفته در تولید و بهبود زیرساخت‌ها می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد. این فناوری‌ها شامل اتوماسیون، دیجیتالی‌سازی فرآیندها و استفاده از انرژی‌های پاک و پایدار است. کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری محصولات داخلی در بازارهای جهانی منجر شود.
- هدایت صحیح منابع مالی: منابع مالی باید به جای مصرف در بخش‌های غیرمولد و سفته‌بازانه، به بخش‌های مولد هدایت شوند. این بدین معناست که منابع مالی برای تولید و توسعه اقتصادی استفاده شوند. این مهم از طریق سیاست‌گذاری مناسب و نظارت بر مصرف منابع مالی توسط بانک‌ها و موسسات مالی ممکن است.
مزایای رشد اقتصادی بدون افزایش نقدینگی
- کاهش فشار تورمی: افزایش عرضه کالا و خدمات از طریق بهره‌وری بالاتر می‌تواند به کاهش فشار تورمی کمک کند. تورم عمدتاً ناشی از عدم تعادل بین عرضه و تقاضاست. افزایش عرضه می‌تواند این تعادل را بهبود بخشد.
- رقابت در عرضه: جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی باعث افزایش رقابت در عرضه کالا و خدمات می‌شود. این رقابت به کاهش قیمت‌ها و افزایش کیفیت محصولات منجر می‌شود که خود باعث کاهش فشار تورمی خواهد شد.
- کاهش هزینه‌های تولید: استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد. این کاهش هزینه‌ها به تولیدکنندگان امکان می‌دهد تا با قیمت‌های کمتری محصولات خود را به بازار عرضه کنند که این نیز به کاهش تورم کمک می‌کند.
- کاهش آثار تورمی ناشی از سفته‌بازی: هدایت صحیح منابع مالی به بخش‌های مولد باعث کاهش آثار تورمی ناشی از فعالیت‌های سوداگرانه و سفته‌بازانه می‌شود. این امر نیازمند نظارت دقیق و مستمر بر فعالیت‌های مالی است.
نتیجه‌گیری رشد اقتصادی بدون افزایش نقدینگی به دلیل بهره‌وری بالا، پایدارتر از رشد اقتصادی مبتنی بر نقدینگی است. البته، میزانی از رشد نقدینگی که متناسب با رشد تولید کالاها و خدمات باشد، ضروری است. این تعادل میان رشد اقتصادی و نقدینگی به ایجاد یک اقتصاد پایدار و بدون تورم کمک می‌کند.