تلاش دیپلماتیک جمعی راه کاهش بحران فلسطین

به گزارش سرمایه فردا، محمدرضا یوسفی دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید و مدرس خارج فقه در یادداشتی تلاش دیپلماتیک جمعی راه کاهش بحران فلسطین عنوان و تشریح کرد که وقایع اخیر فلسطین را می توان از زوایای مختلف بررسی کرد.

مناقشات اسرائیل و مردم فلسطین به بیش از هفت دهه باز می گردد. در تمامی این دهه ها، سیاست اسرائیل، مبتنی بر حذف و زیاده خواهی بوده، هیچگاه به قوانین و معاهدات بین المللی تن نداده است. سیاست های اسرائیل تاکنون منجر به جنگ های متعدد، آواره شدن میلیونها نفر از مردم، اعمال قوانین تبعیض آمیز علیه عربهای ساکن  بوده است. با توجه به حمایت کشورهای قدرتمند جهانی و به طور کلی جهان غرب از اسرائیل، اعطاء انواع کمک ها به این کشور، این امکان به اسرائیل داده شده است که به رفتاری غیرانسانی دست زند. اسرائیل در سالهای اخیر به آواره نمودن مردم غزه و شهرک سازی و اسکان یهودیان جدید الورود اقدام کرده است. راه های مسالمت آمیز نیز تاکنون نتوانسته است مانع از نسل کشی تدریجی و سیاست های تهاجمی اسرائیل شود. در این میان، چندی است دولتهای عربی نیز بدون هیچ گونه شرط نسبت به حفظ و اعمال حقوق مردم ستم دیده فلسطین، به عادی سازی روابط خود با اسرائیل پرداخته اند. این رفتار موجب گستاخی بیشتر اسرائیل از سویی و احساس بی پناهی مطلق مردم فلسطین شده است. 
🔹از این رو این سوال مطرح می شود که در این شرایط در برابر آواره نمودن مردم فلسطین و شهرک سازی چه راهی پیش روی مردم ساکن قرار دارد؟ آیا راه حل نظامی مانند اقدام اخیر حماس می تواند بحران کنونی را به پایان رسانده و یکی از دو طرحِ دو کشور مستقل و یا رفراندوم را عملی سازد؟ برخی خوش بینانه قضاوت کرده و تهاجم اخیر را بی سابقه و تاثیرگذار می دانند اما با توجه به فضای جهانی، حمایت های بی دریغ جهان غرب، سکوت کشورهای مسلمان، عدم پایبندی اسرائیل به اصول اخلاقی، انسانی و قواعد بین المللی و در نهایت نابرابری توان نظامی طرفین، شاید با کمال اندوه و تاسف شاهد کشتار جمعی یک ملت باشیم. به ویژه که با توجه به خطر موجودیت اسرائیل، جناح های سیاسی در این کشور در این زمان اختلافات خود را کنار گذارده و یکپارچه برای نابودی حماس و مردم غزه همصدا خواهند شد و اقتدار را به افراطی های صهیونیست خواهند داد و آنان در این جنگ نابرابر گستاخ تر از همیشه عمل خواهند کرد به ویژه که این بار بهانه پیش دستی حماس وجود دارد. بنابراین با توجه به نکات یادشده، به نظر می رسد خشونت و جنگ نمی تواند راه حل نهایی مسئلۀ فلسطین باشد. زیرا نتیجه آن کشتار بیگناهان بسیار و آواره شدن یک ملت برای بار چندم است. 
🔹پرسش این است که اگر از راه حل نظامی چشم پوشی شود، آیا راه حل های سیاسی می تواند به حل بحران کمک کند؟  واقعیت این است که این راه نیز بسیار سخت است. کشورهای غربی که دولت جعلی اسرائیل را در منطقه ایجاد کردند، با انواع حمایت های خود پشتیبان سیاست های اسرائیل بوده و از طرفی لابی های بسیار قوی اسرائیل نیز موجب تداوم این حمایت ها شده و می شود. دولتهای عرب نیز فقط به ظاهر از فلسطین حمایت کرده و برخی از آنان در عمل در حال عادی سازی روابط خود با این کشور هستند. این دولتها اکنون نیز حتی در شرایط بحرانی کنونی نیز از حمایت جدی و عملی مردم خودداری کرده اند.  
🔹در این شرایط حساس که برخی کشورها انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه گرفته اند و خوشبختانه نظام موضع مناسبی در این رابطه گرفته و هرگونه مشارکت را نفی کرده است. نباید اجازه داد تا برخی از افراد و گروههای تندرو، با بیانات و رفتارهای سطحی و سخیف خود، این حمله را دستمایۀ آمال خویش کرده، از کشته شدن انسانها استقبال نموده و به دنبال ماجراجویی باشند. زیرا ممکن است چنانچه در حمله به سفارت عربستان و انگلستان به منافع ملی کشور ضربه زدند، با اقدامات نادرست برای کشور بحران ایجاد کنند. نتیجۀ چنین اقداماتی محو اسرائیل نخواهد بود اما به تشدید تحریم و تحمیل هزینه های سنگین علیه ملت ایران منجر خواهد شد.   
🔹به نظر می رسد با توجه به جنگ نابرابر کنونی و حمایت های جهانی از دولت غاصب، تنها راه موثر دیپلماسی فعال کشورهای منطقه است. اگر دولت بتواند با مشارکت کشورهای منطقه، سازمان کنفرانس اسلامی، کشورهای حاشیه خلیج فارس و به ویژه قدرتهای بزرگ منطقه به تفاهم رسد و این کشورها از اهرمهای خویش برای فشار بر اسرائیل استفاده کنند، می توان امیدوار بود که آتش جنگ فروکش شود. فراموش نباید کرد که امروزه، سرمایه گذاری گسترده کشورهای عربی مانند عربستان، قطر و امارات در کشورهای غربی که در سالهای اخیر دچار مشکلات اقتصادی شده اند، می تواند ابزاری موثر باشد. چنانچه این کشورها به موقع بحرانی که برایشان پیش آمده از اهرم تهدید استفاده کرده و اثرگذار نیز بوده است. به نظر می رسد ایران می تواند با طی این مسیر به حل بحران فلسطین کمک کند.