با تشدید ناترازی گاز در کشور، وزارت نفت و شرکت ملی گاز در حال طراحی مدلی جدید برای توزیع بهینه گاز هستند؛ مدلی که با ورود شرکت‌های «کارور» به بازار خرده‌فروشی گاز، نه‌تنها مصرف را هدفمند می‌کند، بلکه منافع حاصل از کاهش مصرف را به بازیگران جدید واگذار می‌سازد. این تحول، گام نخست در بازنگری کلان معادله انرژی کشور است.

به گزارش سرمایه فردا، در شرایطی که ناترازی گاز به یکی از چالش‌های ساختاری صنعت انرژی ایران تبدیل شده، وزارت نفت با طرحی نو در اندیشه اصلاح مسیر مصرف و توزیع گاز است. مدل تازه‌ای که با ورود شرکت‌های کارور به بورس انرژی، خرده‌فروشی گاز را به عرصه رقابت می‌کشاند و بهینه‌سازی مصرف را به بازیگران غیردولتی واگذار می‌کند. هرچند هنوز ابلاغ رسمی این طرح صورت نگرفته، اما طراحی سازوکارهای اجرایی آن نشان می‌دهد که صنعت گاز ایران در آستانه یک دگرگونی جدی قرار دارد—دگرگونی‌ای که می‌تواند معادلات سنتی عرضه و تقاضا را به‌کلی بازنویسی کند.

شدت گرفتن ناترازی گاز در سالهای اخیر باعث شده تا معادله توزیع گاز در کشور در آستانه بازنگری کلان قرار بگیرد. وزارت نفت و شرکت ملی گاز اخیرا طرحی را دنبال می کند که بر اساس آن شرکت هایی که قادر به ایجاد روند کاهش مصرف گاز شوند می توانند از منافع حاصل از آن گازِ کاهش یافته بهره مند شوند.
این شرکت ها در ادبیات جریان تحول خواهی که آغاز شده است “کارور” نامیده می شوند. هنوز ابلاغیه رسمی شروع این تغییر بزرگ ابلاغ نشده اما مدل های عملکردی و سازوکارها طراحی شده است.

درباره سازوکارهای عملکردی این شرکت ها، ساجد کاشفی از مسئولان شرکت ملی گاز می گوید: در مدل خرده‌فروشی گاز طبیعی، شرکت‌های کارور برای خرید گاز از شرکت ملی گاز ایران وارد فرآیند رقابتی در «بورس انرژی» می‌شوند.
افزون بر این، تعرفه پایه‌ای به این شرکت‌ها ارائه می‌شود که مبنای آن، سهم مصارف زیر نقطه تحویل (CGS یا ایستگاه تقلیل فشار) است. به این معنا که اگر شرکت کارور یک ایستگاه تقلیل فشار را انتخاب کند تا مشترکان پایین‌دست آن را مدیریت کنند، سهم مصرف سال گذشته همان ماه، ملاک قرار می‌گیرد.

او که با رسانه وزارت نفت گفت و گو کرده می افزاید : برای نمونه، چنانچه در یک ایستگاه تقلیل فشار ۳۰ درصد مصرف مربوط به بخش خانگی، ۲۰ درصد نیروگاهی و ۵۰ درصد صنعتی باشد، تعرفه این سهم‌ها با تعرفه‌های جاری محاسبه شده و میانگین آن به‌عنوان «تعرفه پایه» تعیین می‌شود. سپس شرکت‌های کارور در بورس انرژی بر سر این قیمت رقابت می‌کنند و پس از کشف قیمت و انجام معامله بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت کارور، این شرکت‌ها گاز را با همان تعرفه‌های مصوب دولت به مشترکان عرضه می‌کنند.