پایگاه خبری سرمایه فردا

دستور رئیس‌جمهور آمریکا برای ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای، نه‌تنها معاهدات بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد، بلکه خطر آغاز یک مسابقه تسلیحاتی جدید را به جهان تحمیل می‌کند؛ جهانی که از بحران‌های اقتصادی و جنگ‌های پراکنده، هنوز جان سالم به در نبرده است.

در آستانه نشست حساس شورای حکام، اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران، واکنش‌های تند مقامات تهران را در پی داشته است. تحلیلگران این مواضع را نه فنی، بلکه بخشی از فشار سیاسی غرب برای بازسازی نقش آژانس و هدایت پرونده هسته‌ای ایران به مسیر دلخواه خود می‌دانند.

با فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، فضای سیاسی کشور بار دیگر به میدان رقابت‌های روایی و جابه‌جایی مسئولیت‌ها تبدیل شده است؛ جریانی که با قلب واقعیت‌های تاریخی، تلاش می‌کند نقش خود در بحران هسته‌ای را کمرنگ و بار مسئولیت را به دوش دیگران بیندازد.

اظهارات اخیر رافائل گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران، بار دیگر نشان داد که مدیرکل آژانس به‌جای ایفای نقش فنی و بی‌طرف، به ابزاری سیاسی برای فشار غرب و زمینه‌سازی اقدامات نظامی علیه ایران تبدیل شده است.

در حالی‌که اروپا و آژانس ضرب‌الاجل‌های چندساعته تعیین کرده‌اند، ایران بر توقف فشارهای سیاسی تأکید دارد؛ مذاکرات در نقطه‌ای حساس ایستاده‌اند که هر لحظه می‌تواند مسیر بحران یا توافق را رقم بزند.

در آستانه نشست‌های دیپلماتیک سازمان ملل، برخی جریان‌های سیاسی بار دیگر نسخه مذاکره با آمریکا را روی میز گذاشته‌اند؛ نسخه‌ای که تجربه تلخ آن در برجام هنوز از حافظه مردم پاک نشده است. در حالی که طرف مقابل نشانی از اراده واقعی برای توافق ندارد، تلاش برای تکرار مسیر گذشته بدون تضمین‌های روشن، می‌تواند منافع ملی را قربانی کند و کشور را در معرض هزینه‌های سنگین قرار دهد.

در حالی که نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در دوحه با محوریت تجاوز رژیم صهیونیستی به قطر آغاز شده، وزیر امور خارجه ایران با رایزنی‌های منطقه‌ای در این اجلاس حضور یافته و رئیس‌جمهور کشورمان نیز در نشست سران شرکت خواهد کرد. هم‌زمان، تهران با صدور بیانیه‌ای رسمی تفاهم اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تشریح کرده و در واکنش به بیانیه ضدایرانی گروه هفت، ادعاهای آن را تحریف واقعیت و فرافکنی سیاسی خوانده است. این تحولات نشان می‌دهد که ایران در برابر فشارهای چندجانبه، مسیر دیپلماسی فعال و مقاومت حقوقی را در پیش گرفته است.

از خردادماه ۱۴۰۴، بازرسان آژانس تنها به نیروگاه بوشهر دسترسی داشته‌اند و از تأسیسات نطنز و اصفهان و ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد بی‌اطلاع مانده‌اند. این محدودیت، که با مصوبه مجلس و تصمیم شورای عالی امنیت ملی اعمال شده، به اهرم چانه‌زنی ایران در مذاکرات هسته‌ای تبدیل شده و قدرت بازدارندگی کشور را در برابر سناریوهای تهاجمی آمریکا و رژیم صهیونیستی افزایش داده است

اقدام سه کشور اروپایی در کلید زدن مکانیسم ماشه، بار دیگر توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام را در کانون توجه افکار عمومی قرار داده است. منتقدان دولت حسن روحانی، این اقدام را نتیجه مستقیم ضعف‌های ساختاری توافق و خوش‌بینی غیرواقع‌بینانه تیم مذاکره‌کننده می‌دانند. مفاد بند اسنپ‌بک، به‌گونه‌ای تنظیم شده که امکان بازگرداندن تحریم‌ها بدون اجماع و حتی بدون اثبات حقوقی فراهم شده است. اکنون، با آغاز رسمی این فرآیند، بسیاری خواستار پاسخگویی بانیان برجام و بازنگری در شیوه تعامل با غرب شده‌اند.