چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
تعرفه خودروهای هیبریدی و برقی در بودجه ۱۴۰۴ تغییر کرده اما هنوز دستورالعمل اجرای آن صادر نشده است. در این گزارش به وضعیت بازار آن و سرنوشت طرح نوسازی خودروهای فرسوده بررسی شده‌است.
به گزارش سرمایه فردا، خودروهای هیبریدی و برقی نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا ایفا می‌کنند. به همین دلیل شهرداری تهران در برنامه نوسازی خود جایگزینی حدود ۲۵ هزار خودرو برقی با تاکسی‌های فرسوده را در دستور کار دارد. اما در شرایط کنونی چقدر این برنامه محقق شود به عوامل مختلفی همچون تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی، نحوه تأمین مالی و… بستگی دارد.
با توجه به اینکه هنوز ایستگاه شارژ خودرو برقی به طور کامل توسعه نیافته اند خودروهای هیبریدی با ترکیب موتورهای بنزینی و الکتریکی می‌توانند راهکار مناسبی باشند چراکه مصرف سوخت را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهند و در نتیجه انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های مضر مانند مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق را کم می‌کنند، به‌ویژه در محیط‌های شهری و پرترافیک. از سوی دیگر، خودروهای برقی به دلیل عدم استفاده از موتور احتراق داخلی و تکیه بر منابع انرژی تجدیدپذیر، هیچ آلاینده مستقیمی به محیط زیست وارد نمی‌کنند و در کاهش آلودگی هوا مؤثرتر هستند. این خودروها، به‌ویژه در مناطق شهری، علاوه بر جلوگیری از انتشار گازها، با استفاده از سیستم‌های ترمز احیاکننده، میزان انتشار ذرات ریز ناشی از ترمز را نیز کاهش می‌دهند. به همین دلیل استفاده از آنها در کلانشهرهای کشور اهمیت بالایی دارد.
مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به سهم بالای خودروهای فرسوده در تولید آلاینده‌ها گفت: حدود ۴۰ هزار تاکسی فرسوده در شهر تهران در آلایندگی شهر مؤثر هستند. یکی از راهکارهای اساسی برای کاهش آلودگی، استفاده از خودروها برقی است. بنابراین باید برای حمایت از توسعه خودروهای برقی تلاش شود. چراکه متأسفانه آلاینده‌ها سالانه باعث مرگ زودرس و هزینه‌های درمان بیماری‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه در کشور حدود ۷ میلیون خودرو فرسوده داریم که مصرف سوخت آنها بسیار بالاتر از خودروهای استاندارد است افزود: به همین دلیل مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا بیش از ۱۱ میلیارد دلار است.
رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران تصریح کرد: سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار زیان اقتصادی به کشور تحمیل می‌شود. به همین دلیل، امکان استفاده از این هزینه‌ها برای نوسازی ناوگان فرسوده وجود دارد. برنامه هفتم توسعه تکلیف کرده است که دولت باید ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده را از رده خارج کند و با صرفه‌جویی در مصرف سوخت، امکان جایگزینی ۵۰۰ هزار خودروی جدید فراهم شود. این اقدام نیازمند در نظر گرفتن تعرفه‌های منطقی برای واردات خودروهای برقی است. همچنین در نظر گرفتن هزینه‌های درمان، طی ۶ تا ۷ سال می‌توان همه خودروهای فرسوده کشور را نوسازی کرد.
محمد علی دهقان رئیس سازمان توسعه و تجارت، با اشاره به اینکه افزایش تعرفه واردات خودرو هنوز اجرایی نشده است، گفت: «تا زمانی که دولت آئین‌نامه‌های مربوطه را تدوین و ارائه نکند، تعرفه جدیدی اعمال نخواهد شد. این موضوع نشان می‌دهد که دولت همچنان فرصت دارد تا در آئین‌نامه‌های جدید، خودروهای برقی را از تعرفه معاف کند. این اقدام می‌تواند در راستای سیاستهای کلان کشور برای استفاده از خودروهای غیر آلاینده و کاهش آلودگی هوا بسیار مؤثر باشد.»
وی افزود: «این سازمان از ابتدا مخالف افزایش تعرفه واردات خودرو بوده است تعرفه‌ها نباید به‌عنوان ابزار درآمدزایی بودجه‌ای استفاده شوند. تعرفه‌ها باید تنها به‌عنوان ابزار تنظیم تجارت عمل کنند از طرف دیگر افزایش تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبرید با سیاستهای کلان کشور همخوانی ندارد. بنابراین تلاش برای ایجاد تعادل در بازار خودرو و اجرای سیاستهای که آلایندگی ناشی از خودروهای فرسوده را کاهش می‌دهند باید مورد توجه قرار گیرد. در مقطع کنونی اگر آئین‌نامه‌های اجرایی تعرفه واردات به‌درستی طراحی شوند، می‌توانند تأثیرات مثبتی بر بازار خودرو و کاهش آلایندگی ناشی از خودرو داشته باشد.»
دهقان تصریح کرد: «آیین‌نامه‌های اجرایی و تعیین تعرفه پایین برای خودروهای برقی می‌توانند انگیزه واردکنندگان برای واردات خودروهای برقی را افزایش دهند و رقابت قیمتی بین این خودروها و خودروهای بنزینی را تقویت کنند. این سیاست می‌تواند منجر به کاهش قیمت خودروهای پاک و افزایش سهم آنها در بازار شود.»
سعید مدنی کارشناس بازار خودرو گفت: «چالش‌هایی مانند نبود زیرساخت‌های کافی برای خودروهای برقی، از جمله ایستگاه‌های شارژ، ممکن است مانع از رشد این بازار شود. عدم شفافیت در سیاستهای تعرفه‌ای و تأخیر در تدوین آئین‌نامه‌ها نیز می‌تواند به بروز عدم تعادل در بازار خودرو منجر شود. در صورت اجرای آئین‌نامه‌های حمایتی و کاهش تعرفه واردات خودروهای برقی، انتظار می‌رود قیمت خودروهای پاک کاهش یابد و سهم آنها در بازار افزایش پیدا کند، اما موفقیت این سیاست‌ها به تدوین آئین‌نامه‌های مناسب و توسعه زیرساخت‌ها وابسته خواهد.»
وی افزود: «به‌طور کلی، خودروهای هیبریدی می‌توانند تا ۳۰ درصد انتشار آلاینده‌ها را کاهش دهند، در حالی که خودروهای برقی می‌توانند به‌طور کامل این انتشار را حذف کنند. البته، موفقیت این تکنولوژی‌ها در کاهش آلودگی به عواملی نظیر توسعه زیرساخت‌های مناسب مانند ایستگاه‌های شارژ و ایجاد مشوق‌های دولتی برای گسترش استفاده از خودروهای پاک وابسته است. این عوامل می‌توانند مصرف‌کنندگان را به استفاده بیشتر از این خودروها ترغیب کرده و تأثیر مثبت بیشتری بر محیط زیست بگذارند.»
مدنی تاکید کرد: «از طرف دیگر هرچند هنوز سیاستهای تعرفه‌های اجرا نشده اما افزایش تعرفه‌های جدید واردات خودرو، به‌ویژه برای خودروهای برقی و هیبریدی، تأثیرات قابل توجهی بر بازار خودرو در ایران داشته است. چراکه جو روانی منجر شده که واردکنندگان خودرو برقی ثبت سفارش نکنند. البته فعلاً تعرفه واردات خودروهای تمام برقی در سال ۱۴۰۴ در سطح پایین، معادل ۴ درصد، باقی مانده و تعرفه خودروهای هیبریدی به ۱۵ درصد تعیین شده است.»
مدنی گفت: «این تعرفه‌های پایین‌تر خودروهای برقی اگر نسبت به خودروهای بنزینی که تعرفه آنها تا ۱۰۰ درصد است پایدار بماند، قطعاً روی استفاده از خودروهای پاک و کاهش آلودگی هوا مؤثر واقع می‌شود. تعرفه‌های پایین‌تر برای خودروهای برقی و هیبریدی واردکنندگان را به واردات این نوع خودروها تشویق کرده و می‌تواند به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و کاهش آلودگی کمک کند. این سیاست همچنین رقابت بیشتری بین خودروهای برقی و هیبریدی با خودروهای بنزینی ایجاد می‌کند و احتمال دارد باعث کاهش قیمت خودروهای پاک و افزایش دسترسی مصرف‌کنندگان به این خودروها شود.»
وی تاکید کرد: «افزایش واردات خودروهای برقی و هیبریدی ممکن است تقاضا برای خودروهای بنزینی را کاهش دهد که این موضوع تأثیر مستقیمی بر قیمت و سهم بازار خودروهای بنزینی خواهد داشت. با این حال، چالش‌های زیرساختی مانند نیاز به توسعه ایستگاه‌های شارژ برای خودروهای برقی همچنان مانعی برای رشد این بازار محسوب می‌شود.»
سیاست دولت دولت برای تغییر الگوی مصرف و حرکت به سمت خودروهای پاک‌تر باید در اجرای تعرفه‌ها نمایان شود، اما موفقیت آنها به توسعه زیرساخت‌های مناسب و حمایت‌های مستمر نیز بستگی دارد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا