بررسی بازار آجیل و تنقلات نشان داد با وجود ثبات قیمت آجیل و خشکبار در سال ۱۴۰۳ مردم بیشتر به سمت خرید تنقلات که قیمت پایین‌تری دارند روی آورده اند

به گزارش سرمایه فردا،  بازار آجیل و تنقلات شب یلدا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که با وجود افزایش قابل توجه نرخ ارز، قیمت آجیل نسبت به سال گذشته تغییرات چندانی نداشته و حتی در برخی موارد کاهش نیز یافته است. این امر عمدتاً به دلیل افزایش تولید برخی محصولات مانند پسته بوده است با این حال، کاهش قدرت خرید مردم باعث شده که تقاضا برای آجیل به میزان قابل توجهی کاهش یابد. هرچند دولت از روز گذشته واریز سود سهام عدالت را آغاز کرد تا به نوعی کمکی به خانواده‌ها برای گرم کردن محفل شب یلدا باشد.

ارزیابی میدانی خبرنگار وطن امروز حکایت از این دارد که از نظر قیمتی شرایط پایداری وجود دارد. به طوری که به جز فندق، قیمت اکثر آجیل‌ها نسبت به سال گذشته ثابت مانده است. البته دستفروش ها آجیل‌های ارزان قیمت نیز ارائه می‌کنند که بیشتر مربوط به سال‌های گذشته است.

بازار آجیل و تنقلات تازه و کهنه

علیرضا ارزانی ممقانی، رئیس کارگروه آجیل و خشکبار اتاق اصناف ایران، گفت: «مدت زمان مفید برای نگهداری آجیل ۶ ماه تا یک سال است. این موضوع بستگی به این دارد که در چه محیطی نگهداری شود. اگر در یخچال گذاشته شود طول عمر بیشتری دارد. در حال حاضر آجیل های ارزان قیمتی که دستفروش ها عرضه می‌کنند عمدتاً قدیمی و مربوط به سال‌های قبل است و گاهی برای بهتر شدن ظاهر آن، با رنگ غذا تغییر شکل پیدا می‌کنند. به همین دلیل مردم بهتر است که از مکان های معتبر خرید خود را انجام دهند.»

در حال حاضر شاید تنها محصول یلدایی که به دلیل افزایش تولید نسبت به سال گذشته کاهش قیمت داشته پسته است. به طور کلی بازار آجیل شب یلدا ۱۴۰۳ با چالش‌های متعددی روبرو است. از یک سو، تولیدکنندگان با مشکل کاهش تقاضا مواجه هستند و از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان نیز با کاهش قدرت خرید روبرو هستند.

افزایش نرخ تورم و کاهش درآمد خانوارها، باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. از طرف دیگر تنوع بالای تبررسی بازار آجیل و تنقلات و رقابت شدید بین آن‌ها، باعث شده از سهم آجیل از سبد خانوار بکاهد. به عبارت دیگر افرادی که توان خرید آجیل زیادی ندارد به سمت خرید تنقلات رفته اند.

کدام میوه ها در شبد یلدا گرانتر شد

برخی محصولات مانند گوجه، پیاز و سیب زمینی با افزایش قیمت مواجه شده‌اند که به گفته مسئولین، این افزایش موقتی بوده و با عرضه محصولات جدید، قیمت‌ها کاهش خواهد یافت.

دلایل نوسانات قیمت میوه تغییرات فصلی و عرضه و تقاضا در بازار محصولات است که بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته است.

البته نوسانات نرخ ارز به طور مستقیم بر قیمت برخی محصولات وارداتی و همچنین محصولات وابسته به نهاده‌های وارداتی تأثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر افزایش هزینه‌های تولید مانند دستمزد، انرژی و نهاده‌های کشاورزی نیز بر قیمت تمام شده محصولات تأثیرگذار است.

تفاوت بازار آجیل و تنقلات یلدا در شمال و جنوب 

تفاوت قیمت تنها شامل بازار آجیل و تنقلات نیست، بلکه میوه و سبزیجات هم قیمت های متفاوتی دارند.  اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، درباره آخرین وضعیت قیمت در میوه و تره‌بار تهران، قیمت‌های مصوب و نظارت‌های یلدایی، توضیحاتی ارائه داد. کارگر گفت: «نسبت به هفته گذشته، برخی از محصولات میوه و تره بار افزایش قیمت داشته‌اند که به‌طور میانگین تا ۲,۵۰۰ تومان گران شده اند. مردم به‌دلیل نزدیک بودن یلدا به دنبال میوه‌های با کیفیت هستند که این کیفیت در قیمت‌ها تأثیرگذار است. با این حال، افزایش قیمت به دلیل تقاضا طبیعی است.»

وی افزود: «کیفیت میوه به معنای درشتی آن نیست و ویتامین در تمامی میوه‌ها وجود دارد. مردم به میوه‌هایی که از نظر ظاهری بهتر باشند اقبال بیشتری دارند. در حالی که مصرف میوه‌های با کیفیت پایین‌تر هم مفید هستند. از طرف دیگر باید توجه داشت که سود مصوب برای خرده‌فروشان ۳۰ تا ۳۵ درصد است و نمی‌توان گفت تمام میوه‌فروشان در حال تخلف هستند. نرخ نامه ارائه شده بر اساس کشف قیمت و میانگین قیمت عمده‌فروشی است و برای مقایسه قیمت در خرده‌فروشی‌ها معیار دقیقی نیست.»

آیا نرخ‌های متفاوتی برای میوه و سبزیجات وجود دارد؟

رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی گفت: «نرخ‌های متفاوتی برای میوه و سبزیجات در نقاط مختلف شهر وجود دارد، اما سود مصوب در شمال و جنوب شهر یکی است. درواقع قیمت‌ها در نقاط مختلف شهر نباید تفاوت داشته باشند و تنها عامل تأثیرگذار بر قیمت، کیفیت و بسته‌بندی است.»

کارگر به جزئیات نرخ‌نامه اشاره کرد و گفت: «قیمت موز اکوادور بین ۷۵ تا ۸۴ هزار تومان، موز فیلیپین بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان و موز هندی بین ۶۰ تا ۷۳ هزار تومان است. نرخ هر کیلوگرم بِه بین ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان، انار شیراز بین ۲۵ تا ۹۰ هزار تومان، انار دماوند بین ۴۰ تا ۱۲۰ هزار تومان، انار ساوه بین ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان و انگور بی‌دانه سفید و قرمز بین ۶۰ تا ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده است. باید توجه داشت که نرخ‌نامه بر اساس میانگین قیمت عمده‌فروشی تنظیم شده و تفاوت قیمت در نقاط مختلف شهر نباید وجود داشته باشد.»

کارگر در پایان تأکید کرد: «نظارت‌های لازم برای کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از تخلفات انجام می‌شود و افزایش قیمت‌ها با توجه به افزایش تقاضا و کیفیت میوه‌ها طبیعی است. همچنین حسین اصغری، مدیرکل دفتر محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، در آستانه شب یلدا درباره وضعیت تولید و عرضه هندوانه یلدایی گفت: هندوانه به عنوان دومین میوه پرمصرف دنیا پس از موز، نقش مهمی در سبد غذایی مردم ایران دارد و یکی از بهترین میوه‌ها برای مصرف در جمع‌های خانوادگی یلدایی است.»

کاهش صادرات هندوانه در سال جاری

حسین اصغری، مدیرکل دفتر محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به شرایط اقلیمی مناسب کشور بیان کرد: «هر ساله هندوانه در پاییز و زمستان در مناطق جنوبی کشور، خصوصاً استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان، کشت و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود. سال گذشته، ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن هندوانه در سطحی حدود هفت هزار و ۸۰۰ هکتار کشت شده بود و ۳۸۳ هزار تن هندوانه کشت پاییزه در ایام یلدا به بازار عرضه شد.»

اصغری افزود: «میزان صادرات هندوانه تا پایان آبان ماه ۱۴۰۳ معادل ۵۹۸ هزار تن به ارزش ۱۴۸ میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته حدود ۳۶۰ هزار تن کاهش یافته است. با توجه به اهمیت آب، برنامه‌ای برای افزایش سطح و تولید هندوانه در کشور نداریم و به کشاورزان توصیه می‌شود که الگوی کشت را رعایت کنند و از افزایش سطح زیرکشت این محصول پرهیز کنند.

عوامل موثر در قیمت ها در بازار آجیل و تنقلات

با استفاده از روش‌های جدید کشت، مانند نشاکاری، مالچ و آبیاری نوین، عملکرد هندوانه کشور به بیش از ۴۱ تن خواهد رسید. بیشترین سهم تولید کشور در سال مربوط به استان‌های جنوبی در فصل‌های پاییز و زمستان است که از آب سبز باران استفاده می‌شود. با بهره‌گیری از روش‌های جدید کشت و رعایت الگوی کشت، می‌توان به بهبود تولید و عرضه هندوانه به خصوص در مناسبت‌هایی نظیر یلدا در کشور کمک کرد.

به طور کلی بازار آجیل و تنقلات شب یلدا ۱۴۰۳ تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات قیمت، تغییرات تقاضا و مشکلات صادرات قرار دارد. برای بهبود وضعیت این بازار، نیاز به همکاری همه جانبه تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و دولت است.

جدول قیمت محصولات کشاورزی عمده‌فروشی در میدان بزرگ میوه و تره‌بار تهران