شرکت توسعه معادن و فلزات بزرگترین هلدینگ‌ معدنی و صنعتی کشور به منظور بومی‌سازی تولید کاتالیست و جلوگیری از خروج ارز از کشور، شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان را راه اندازی کرد.

به گزارش سرمایه فردا، شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در سال ۱۳۹۰ به منظور تولید کاتالیست‌ مورد نیاز صنعت پتروشیمی، فولاد، صنایع پالایشی و نفتی تشکیل شد.  پیش از آن این محصولات کاملا وارداتی بودند. اکنون با حضور شرکت‌های دانش بنیان همچون گسترش کاتالیست ایرانیان، فرآیند بومی‌سازی و تولید دانش فنی این محصولات در داخل کشور انجام می‌گیرد.

۱۵۰ مدل تولید کاتالیست در دنیا

به طور کلی در حال حاضر حدود ۱۵۰ مدل تولید کاتالیست در دنیا برای مصرف وجود دارد. به دلیل وجود معادن و ذخایر غنی معدنی و نفتی در کشور، حدود ۱۰۰ مدل آن در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود ۹۲ مدل کاتالیست تاکنون در داخل به همت پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان بومی‌سازی شده است.

برنامه بومی‌سازی و تجاری‌سازی دانش فنی برای سایر تولید کاتالیست ها مورد استفاده در صنایع به خصوص صنعت پتروشیمی‌کشور به جد توسط شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان دنبال می‌شود تا کشور از واردات کاتالیست‌ها بی نیاز شود.

در گام بعدی، تولید کاتالیست‌هایی که در کشور مصرف ندارند. اما کاتالیست تقاضای جهانی خوبی دارند. در برنامه کاری و چشم انداز آتی این شرکت گنجانده شده است. در آینده‌ای نه چندان دور فرآیند تجاری‌سازی برای صادرات انجام خواهد گرفت و خط تولید آن در کشور راه اندازی خواهد شد.

گردش مالی صنعت کاتالیست در دنیا

گردش مالی صنعت کاتالیست در دنیا بسیار بالا است اما در ایران چندان جایگاهی ندارد. در سال ۲۰۲۲ از ۳۸ میلیارد دلار گردش مالی صنعت کاتالیست در دنیا سهم ایران فقط ۷۰۰ میلیون دلار بود که کمتر از نیمی از آن سهم تولید داخل بوده است. بنابراین، نیاز به توسعه این بخش از صنعت و بومی‌سازی آن به شدت احساس می‌شود تا ضمن کاهش وابستگی به منابع خارجی، به صادرات نیز بیندیشیم.

با حمایت‌های شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات که دارنده ۸۶ درصد از سهام شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان است، سرمایه شرکت نسبت به بدو تاسیس ۱۰ برابر بیشتر شده است. هم اکنون شرکت گسترش کاتالیست برای ۱۴۸ نفر به طور مستقیم اشتغال‌زایی شده و با توسعه این شرکت، طی دو سال آینده افراد بیشتری مشغول به فعالیت خواهند شد.

در بخش تولید حدود ۶۰۰ درصد نسبت به سه سال گذشته افزایش تولید رقم خورده و برنامه ریزی شده طی دو سال آینده نیز مجددا تولید تا دو برابر افزایش یابد. بدین منظور طرح‌های توسعه شرکت با هدف تولید صنعتی و تجاری‌سازی ۱۳ نوع کاتالیست مورد نیاز صنایع فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی ‌با سرمایه ‌گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال در دست اقدام است.

پروژه احداث بزرگترین آزمایشگاه کاتالیست

در سال ۱۴۰۲ با رشد ۲ برابری، یک میلیارد و ۶۳۹ میلیارد ریال درآمد عملیاتی عاید شرکت شد و سود خالص با افزایش ۱۶ درصدی، ۴۰۵ میلیارد ریال در حساب‌های شرکت ثبت گردید.

شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان یکی از بزرگ‌‌ترین تولیدکنندگان کاتالیست در کشور دارای مزیت‌های رقابتی است. چون انتخاب مواد اولیه مناسب، طراحی ساختار نانو و میکرو برای افزایش سطح فعال و بهبود عملکرد، ارزیابی کارایی کاتالیست در واکنش‌های شیمیایی و انتخاب‌پذیری آن نسبت به محصولات مورد نظر، بررسی پایداری کاتالیست در شرایط عملیاتی مختلف و در برابر تغییرات دما و فشار، دارد.

طرح‌های تولید ۱۳ نوع کاتالیست مورد نیاز صنایع پتروشیمی، سالن پخت و خردایش و پروژه احداث بزرگترین آزمایشگاه کاتالیست و عناصر خاکی نادر را در دست ساخت دارد. در آینده‌ای نه چندان دور به قطب تولید کاتالیست کشور تبدیل خواهد شد.