پایگاه خبری سرمایه فردا

نسل زِد، متولدین ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲، امروز بیش از هر نسل دیگری در کانون بحث‌های اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته‌اند. آن‌ها متهم به حساسیت بیش از حد، فردگرایی افراطی و بی‌اعتمادی به نهادهای سنتی هستند؛ اما پژوهش‌های تازه نشان می‌دهد این نسل در حال بازتعریف ارزش‌ها، اخلاق و معنویت به شیوه‌ای فردی است که می‌تواند ساختارهای اجتماعی و سیاسی آینده را دگرگون کند.

انتشار ویدئوی حضور یک بازیگر شناخته‌شده با تیمی از محافظان در دانشگاه، بار دیگر بحث بادیگاردها را به صدر توجهات آورد؛ پدیده‌ای که فراتر از امنیت، به نشانه‌ای از قدرت، جایگاه اجتماعی و فرهنگ دیده شدن در کلان‌شهرها بدل شده است.

با ورود بیش از ۱۳۸۶ نوع ماده مخدر و روان‌گردان به بازار جهانی، مرزهای اعتیاد در حال بازتعریف‌اند. در ایران، فقدان آمار دقیق، نبود قوانین به‌روز و تأخیر در آگاه‌سازی عمومی، زمینه‌ساز گسترش مصرف موادی شده‌اند که نه‌تنها ساختار شیمیایی‌شان پیچیده‌تر شده، بلکه قدرت تخریب روانی و جسمی‌شان نیز به‌مراتب بالاتر رفته است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر سیاست‌گذاری، آموزش و مقابله با این موج جدید به‌موقع انجام نشود، کشور با بحرانی چندوجهی روبه‌رو خواهد شد.

با وجود هشدارها، ممنوعیت‌ها و برخوردهای رسمی، هالووین امسال در ایران نه‌تنها برگزار شد، بلکه به یکی از پررنگ‌ترین مناسبت‌های فضای مجازی تبدیل شد. این جشن غربی، حالا دیگر صرفاً یک شوخی ترسناک نیست؛ بلکه نشانه‌ای از شکاف فرهنگی، ضعف سیاست‌گذاری و نیاز اجتماعی به تجربه‌های متفاوت است.

در پارک‌های کرج، شب‌ها دیگر فقط صدای خنده و موسیقی نیست که شنیده می‌شود؛ صدای جیغ، بوی مواد، و نگاه‌های گم‌شده دخترانی که میان دود و تاریکی، دنبال چیزی فراتر از تفریح‌اند. آنچه در ظاهر «دورهمی شبانه» است، در باطن به پناهگاهی شکننده برای فرار از فشارهای اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی بدل شده است. این گزارش، روایتی است از زیستن در لبه‌ی فراموشی.

از پارک گوهردشت تا زیر پل شاه‌عباسی، کرج این روزها میزبان نسل نوجوانی‌ست که در سکوت شب، با سیگار، «گل» و خنده‌هایی خاموش، به حاشیه رانده شده‌اند. اعتیاد دیگر مردانه نیست؛ دختران جوان، دانش‌آموزان و مادران خسته، در پاتوق‌هایی بی‌پناه، با مواد مخدر به پناهگاهی شکننده پناه برده‌اند. این گزارش، روایتی است از شهری که نه فقط نظارت، بلکه امید را هم گم کرده است.

فیلم «استیو» به کارگردانی تیم میلنتس، با بازی کیلیان مورفی، نه فقط روایتی از یک مدرسه شبانه‌روزی در دهه ۹۰ میلادی، بلکه بازتابی از ساختارهای قدرت، نظارت و فروپاشی اخلاقی در دل نهادهای مدرن است. اقتباسی از رمان «خجالتی» که زاویه دید را از نوجوان بزهکار به مدیر آشفته تغییر می‌دهد و در این جابه‌جایی، خشونت را نه به عنوان یک رفتار فردی، بلکه به مثابه یک سازوکار نهادی به تصویر می‌کشد.

در جهانی که تصویر ایران بیش از آنکه از درون برخیزد، از بیرون ساخته می‌شود، جامعه ایرانی با تورم روایت‌ها مواجه است؛ انباشت معناهایی تحمیلی که مسیر طبیعی زیست اجتماعی را مختل کرده‌اند.

در حالی که جهان در مسیر کاهش مصرف سیگار گام‌های موفقی برداشته، سیگارهای الکترونیکی یا ویپ‌ها با ظاهری فریبنده و طعم‌هایی جذاب، موج تازه‌ای از وابستگی به نیکوتین را به‌ویژه در میان نوجوانان به راه انداخته‌اند. سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که این روند می‌تواند دستاوردهای چند دهه مبارزه با تنباکو را به خطر بیندازد.