پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که شهرداری تهران از احداث همراه‌سراهای جدید و پایان چادرخوابی اطراف بیمارستان‌ها خبر داده، واقعیت خیابان‌های پایتخت چیز دیگری می‌گوید. همراهان بیماران، همچنان در چادرها، ماشین‌ها و پیاده‌روها شب را به صبح می‌رسانند؛ میان وعده‌های نهادها، نوبت‌های درمانی طولانی، و هزینه‌هایی که از توانشان فراتر رفته است.

در حالی که حملات سگ‌های ولگرد به شهروندان، به‌ویژه کودکان، به بحرانی جدی در ایران تبدیل شده، نبود قانون جامع و نهاد مسئول برای مدیریت این حیوانات، سلامت عمومی را با تهدیدی روزافزون مواجه کرده است. مرگ دلخراش یک کودک چهار ساله در خوزستان، بار دیگر زنگ خطر را به صدا درآورد—هشداری که سال‌هاست شنیده می‌شود اما بی‌پاسخ مانده است.

در جوامعی که حل مسائل به تنهایی از عهده دولت‌ها خارج است، انجمن‌ها و نهادهای مردم‌نهاد می‌توانند با نقش‌آفرینی خلاقانه، مسیر عبور از بحران‌ها را هموار کنند. این یادداشت با تکیه بر نظریات اندیشمندان برجسته، نشان می‌دهد که انجمن‌ها چگونه با غربالگری مطالبات اصیل، تولید ایده‌های نو و گفت‌وگوی خردمندانه، نظم ناکارآمد را به نظمی کارآمد بدل می‌کنند—نظمی که توسعه را از مسیر مشارکت، نه از مسیر شوک و خشونت، ممکن می‌سازد

در این روایت طنز از منصوره رضایی، خواستگاری به صحنه‌ای از بازار برده‌فروشان تبدیل می‌شود؛ جایی که مادرشوهر، خواهرشوهر و خاله‌ها با نگاه‌های دقیق و پرسش‌های عجیب، ظاهر دختر را ارزیابی می‌کنند. از زاویه روسری تا رنگ پیژامه، همه چیز زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد تا در نهایت، با تأیید خاله‌خانم، داماد اجازه ورود پیدا کند. این خاطره، نقدی شیرین و گزنده بر رسوم غیرمنطقی و نگاه کالایی به دختران در برخی سنت‌های خواستگاری است.

ملی‌گرایی‌ای که با ترکیب پارانویای دائمی و خودبزرگ‌بینی تاریخی، هر نقدی به نمادهای ملی را تهدیدی وجودی می‌بیند و با اسطوره‌سازی از فردوسی و روایت‌های گزینشی تاریخ، هویتی بسته و برتری‌طلب می‌سازد. نویسنده این جریان را نه نشانه اقتدار، بلکه بیماری فکری می‌داند که گفت‌وگو و نقد را سرکوب کرده و جامعه را در چرخه‌ای از ترس، خودستایی و تحریف تاریخی گرفتار می‌کند.

علی کاکادزفولی، جامعه‌شناس سیاسی، در این یادداشت تحلیلی به بررسی سازوکار شکل‌گیری تصویر مقتدر از رئیس‌جمهوری می‌پردازد؛ تصویری که پیش از تحقق دستاوردهای عینی، در ذهن مردم و نخبگان شکل می‌گیرد و بر پایه ثبات گفتمانی، توان اجرایی، انسجام تیمی و نشانه‌گذاری‌های سنجیده در داخل و خارج بنا می‌شود. او ضمن تشریح اجزای این تصویر، هشدار می‌دهد که چگونه خطاهای راهبردی، روایت‌های متناقض و نمایش‌گرایی می‌توانند سرمایه نمادین ریاست‌جمهوری را فرسوده کنند.

پس از ناکامی راهبردهای سخت‌افزاری در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، جبهه مقابل با تمرکز بر جنگ شناختی، تلاش می‌کند ستون‌های گفتمانی نظام را هدف قرار دهد. روایت امنیت، استکبارستیزی، پیشرفت هسته‌ای و نسبت مردم با نظام، همگی در تیررس عملیات معنایی قرار گرفته‌اند تا با تضعیف قدرت اقناع، انسجام ملی از ظرف نهادی جمهوری اسلامی جدا شود. این یادداشت، ابعاد این نبرد پیچیده را واکاوی کرده و نشان می‌دهد چگونه روایت‌شکنی به ابزار اصلی برای خلع سلاح گفتمانی ایران بدل شده است.

در واپسین روزهای اسفند ۱۲۸۹، مجلس شورای ملی با تصویب قانونی شش‌ماده‌ای، چارچوب مالیات‌گیری از خرید و فروش تریاک را تعیین کرد. این قانون که با هدف کنترل مصرف داخلی و افزایش درآمدهای دولت تدوین شده، در اقدامی قابل‌تأمل، صادرات تریاک را از پرداخت مالیات معاف کرده است—نشانه‌ای از اولویت‌دهی به منافع تجاری در سیاست‌گذاری‌های آن دوران.

در حالی که بوروکراسی به‌عنوان نماد حکمرانی عقلانی و مبتنی بر قواعد شناخته می‌شود، آنچه در ساختار اداری ایران شکل گرفته، بیشتر به «بوروکراسی قبیله‌ای» شباهت دارد—ساختاری که در آن منافع گروهی، باندی و روابط غیررسمی جای تحلیل کارشناسی و تصمیم‌گیری بی‌طرفانه را گرفته‌اند.